LEVENT GÖKMEN
Igokmen @ekonomist.com.tr
Bu çerçevede örnek bir akıllı şehir kurulup büyük şehirlerin birbiri ardına akıllı hale getirilmesi planlanıyor. Türkiye’de ve dünyada şehirler hızla büyürken kentlerin sorunları da her geçen gün artıyor. Barcelona, Londra, Amsterdam, Stockholm, Tokyo gibi dünyanın önemli kentlerinde, şehir planlamacıları ve belediyeler ‘akıllı şehir’ uygulamalarıyla hayatı kolaylaştırıyor.
Dünya şehirleri yönetimlerini akıllı hale getirirken Türkiye’nin en büyük kenti İstanbul’da ise bir karmaşa hakim. Plansız kentleşme, çarpık ve yoğun yapılaşma, altyapı eksikliği, ulaşım sorunları İstanbulluların yaşamını gittikçe zorlaştırıyor.
Eğitimden yol durumuna, güvenlikten enerjiye kadar birçok faktörün yönetilmesi gerekiyor. Bunun için de önümüzdeki dönemde Türkiye’de örnek bir ‘akıllı şehir’ kurulup bu sistemin diğer kentlere yaygınlaştırılması planlanıyor.
Kamu Teknoloji Platformu Başkanı Erdem Akçıl, Türkiye’de Ankara, Konya, Antalya ya da İstanbul’un semtlerinden birinde bir akıllı şehir kurup Türkiye’ye örnek olacak bir uygulamayı hayata geçirmek üzere çalışmalar yürüttüklerini söylüyor. Akıllı şehirlerde yol durumundan enerji kullanımına kadar tüm süreçler planlanıp insanların hayatı kolaylaştırılacak.
ÜCRETSİZ YAPILACAK
Kamu Teknoloji Platformu’nun liderliğinde kamu-özel sektör ortaklığında yapılması planlanan örnek akıllı şehir uygulaması için, Vodafone, IBM, Intel şirketleri tarafından bir konsorsiyum kuruldu. Erdem Akçıl, bu konuda şunları söylüyor: “Konsorsiyuma katılan şirketler sosyal sorumluluk projesi olarak gördükleri bu projeye ücretsiz teknoloji sağlayacaklar.
Önümüzdeki günlerde Ankara, İstanbul, Konya ve Antalya gibi kentlerden birinden bu işte ortak çalışma yapmaya istekli bir belediye seçip akıllı şehir uygulamalarını hayata geçireceğiz. Bu süreçte Deloitte da akıllı şehir uygulamasının ülkeye sağladığı tasarrufu hesaplayacak.”
Erdem Akçıl, bu uygulamayı Ankara’da yapmanın maliyetinin yaklaşık 3,5 milyon lira olduğunu söylüyor. Akçıl, teknolojik planlamayı gerektiren bu yatırımları İstanbul gibi mega bir kentte uygulamanın da güç olduğunu belirtiyor.
KONFERANSA YETİŞECEK
İlk olarak 15 yıl önce Barcelona’da başlayan akıllı şehir uygulaması, şehri daha rahat yaşanabilir hale getirmenin yanı sıra enerji tasarrufu da sağlıyor. Akıllı şehir uygulaması, hizmetlerin tek bir noktadan yürütüldüğü operasyon merkezi, akıllı kütüphane, akıllı kavşak, trafik tahmini, sürücülere alternatif rota gösterme, şehir meydanları ve parklarda ücretsiz hızlı internet, güvenlik gibi uygulamaları içeriyor.
Türkiye’deki ilk akıllı şehir uygulamasının 4-5 Mayıs tarihlerinde Ankara’da yapılacak olan Akıllı Şehirler Konferansı’ na yetiştirilmesi planlanıyor. Erdem Akçıl, “Abudabi ve Amsterdam belediye başkanları konferansa katılıp kentlerinde yaptıkları uygulamaları anlatacaklar.
Bu konferans 2016’mn en büyük teknoloji ve akıllı şehir konfe ransı olacak ve bin kişi katılacak. Biz de örnek akıl lı şehrimizi onlara göstermek istiyoruz” diyor.
70 TRİLYON DOLAR
OECD rakamlarına göre, dünyada akıllı kentlerin altyapısına 2030 yılma kadar en az 70 trilyon dolar dolar yatırım yapılacağı iddia ediliyor. Buna göre her yıl akıllı şehirler için ortalama 4-6 trilyon dolar arasında yatırım yapılacak.
Yapılan tahminlere göre, 2025’e kadar dünyada 36 mega şehir, 26 akıllı şehir olacak. Dünya nüfusunun yarısından fazlası şehirlerde yaşarken, her yıl dünyaya New York’a eşdeğer yedi şehir ekleniyor. Enerjinin yüzde 75’i şehirlerde tüketiliyor. Karbondioksit salınımı-yüzde 80’i şehirlerden geliyor.
Erdem Akçıl, Kamu Teknoloji Platformu olarak 2013 yılından bu yana kamu kaynaklarının doğru kullanımı için çalışmalar yürüttüklerini söylüyor. Akçıl, SGK ve Sağlık Bakanlığı arasında veri paylaşımının sağlanmasına yönelik müzakereler yaparak 2014 yılında 9 milyon liralık tasarruf sağlanmasına destek olduklarını, bu rakamın da giderek artacağını vurguluyor.
YENİ PROJELER GELİYOR
Önümüzdeki dönemde de TÜBİTAK ile birlikte e-kimlik uygulamasının hayata geçirilmesi konusunda çalışmalar yapacaklarını belirten Erdem Akçıl, şöyle devam ediyor: “Her alanda kamu kurumlarının e-kimlik uygulaması için nasıl birleştirileceğine ilişkin bir proje hazırladık.
Protokol aşamasına getirdiğimiz bu projenin hayat bulabilmesi için e-kimlik için hazırlanan torba yasanın meclisten geçmesi gerek. 2016 yılında yasanın çıkması bekleniyor. Bu uygulama ile insanların hayatı çok kolaylaşacak. Mesela kimse hastanede sıra almak zorunda kalmayacak.”
Akıllı şehir için neler yapılacak?
AKILLI KAVŞAK: Bu sistemle trafik yüzde 25'e kadar azaltılabilecek. Kavşakların araç sayısı belirlenerek, sensörler yardımıyla trafik lambalarının süreleri kısaltılacak. Ambulans ve itfaiye araçları GPS ile takip edilerek geçiş üstünlüğü verilecek.
ENERJİ TASARRUFU: Enerji İzleme ve Kontrol Merkezi kurulup sensörlerle gaz, elektrik, su tüketimi izlenerek yüzde 30'a kadar enerji tasarrufu sağlanacak.
ULAŞIMDA ENTEGRASYON: Sürücülerin bisikletleri ile toplu taşımaya entegrasyonu sağlanıp akıllı bisiklet durakları kurulacak. Ulaşım kartları standart hale getirilip birleştirilecek.
Akıllı duraklarda yolcular otobüsün gelişini görebilecek. Hatta durakta engelli ve yaşlı yolcu varsa otobüs şoförüne önceden haber verilecek.
YÜZ TANIMA SİSTEMİ: Meydanlarda ve kritik noktalarda şüpheli şahıslar yüz taramasıyla tespit edilebilecek. Şüpheli durumların önceden tespit edilmesiyle daha güvenli şehirlerin oluşması sağlanabilecek.
AKILLI ÇÖZÜM MERKEZİ: Şebekelerin (gaz-su-elektrik), trafik ve güvenlik çözümlerinin, hava durumu ile birlikte tek bir noktada harita üzerinde yazılımlar ile analiz edilip sorunların çözümü için ilgili ekipler arasında hızlı koordinasyon sağlanacak.
AKILLI KÜTÜPHANE: Metro istasyonlarında girişte duvarlar e-kitaplar ile kaplanacak ve bu kitaplar QR kod ile telefona indirilecek. Böylece yolcuların 60-90 dakika zaman geçirdiği toplu taşımada her gün kitap okuması veya ders çalışması sağlanacak. Milli Eğitim Bakanlığı 3 bin 500 adet e-kitabı projeyle paylaşmayı kabul etmiş durumda.