ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Çok fazla rekabetin yaşandığı akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren şirketler, gerek büyük şehirlerde gerekse Anadolu’da açtıkları istasyonlar ile zincirlerini büyüterek rekabet güçlerini artırmaya çalışıyor. Bu rekabete rağmen sektör yeni oyuncuları da çekmeye devam ediyor ve satın almalar oluyor.
SEKTÖRDE SATIN ALMALAR
Özel sektörden Total ve Petrol Ofisi, kamudan ise Türkiye Petrolleri son bir yılda hisselerini devrederek pazardan çıkmayı tercih etti. Dünyanın beşinci büyük petrol şirketi olan Total’in Türkiye’deki akaryakıt istasyonları ile ticari satış, tedarik ve lojistik varlıklarının tamamı Demirören Holding tarafından satın alındı.
Yine Demirören Grubu, Milan Petrol’ün (MOil) yüzde 30 hissesini daha Bölünmez Ailesi’nden alarak şirketin yüzde 100 hissesine sahip oldu. Sektörün en büyük oyuncusu OMV Petrol Ofisi ise İngiltere merkezli Vitol Grubu tarafından 1,4 milyar dolara satın alındı. Öte yandan Türkiye Petrolleri’nin (TP) özelleştirmesi de tamamlandı.
Yapılan ihalede 490 milyon TL teklif veren ve Turkuaz Petrol’ün sahibi olan Zülfikarlar Holding, TP’nin yeni sahibi oldu. Bu satın almayla Zülfikarlar, beşinci büyük olacak. Bunun yanında Petkim’in ya satın alma ya da sıfırdan kurma yoluna girerek dağıtım tarafında olma hedefi var. Kadooğlu Holding’e bağlı Kadoil’in de büyüme hedefleri arasında satın alma bulunuyor.
Akaryakıt dağıtım sektöründe 406 bayisi ile ilk 10’da yer alan Kadoil, 2017’de sıralamada bir basamak yukarı çıkmayı planlıyor. Bu yıl bayi yatırımlarına devam edeceklerini söyleyen Kadooğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, “2016’da LPG otogaz dağıtıcı lisansını aldık. 2017’da yaklaşık 35 milyon TL tutarında yatırım planlıyoruz. Ayrıca şu an için faaliyette bulunan bir dağıtım şirketini satın almak için görüşmelerimiz devam ediyor” diye anlatıyor.
Altınbaş Grubu’nun şirketi Alpet’in planları arasında da satın alma var. 2017 yılında sermaye açısından zayıf, verimliliği olmayan küçük şirketlerde finansal sıkıntılardan ve kârsızlıklardan dolayı sorunlar olabileceği ve olası konsolidasyonların yaşanabileceği sektör temsilcilerince ifade ediliyor.
SEKTÖRÜN ÜZERİNDE BÜYÜYOR
Sektör oyuncularının satın alma yanında yeni satış ağları oluşturarak büyüme planları da bulunuyor. Her yıl pazarın üzerinde büyüyen Opet bu şirketlerin başında geliyor. 2016’yı yüzde 17,7 pazar payı ile kapatan şirket, geçen yıl 61 yeni istasyon açarak istasyon sayısını bin 500’e çıkardı. Şirket 2017’de bünyesine 70 istasyon daha katmayı planlıyor.
Opet Genel Müdürü Cüneyt Ağca, geçen yılki büyüme performansları ve bu yılki hedefleri konusunda şunları söylüyor: “2016’da ciromuz 20 milyar TL civarındaydı ve 2015 yılına göre yüzde 10 civarında büyüdük. Bu yıl ise ciromuzun 25 milyar TL civarında olmasını bekliyoruz. 2017 yılında piyasa yüzde 4-5 civarında büyürse, biz yüzde 7-8 oranında büyürüz. Pazar payımızı da yüzde 18’in üzerine çıkarmayı hedefliyoruz."
HEDEF 5 MİLYAR TL CİRO
Aytemiz de büyümeye odaklanan şirketlerden biri. Pazar paylarının geçen yıl yüzde 4’e yaklaştığını belirten Aytemiz Genel Müdürü Ahmet Eke, bu yıl istasyon sayısını 550’ye, pazar paylarını ise yüzde 4’ün üzerine çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor. Eke, "Hızlı koşuyoruz. Birkaç yıl içinde Türkiye’nin en büyük beş akaryakıt şirketinden biri olmayı hedefliyoruz. 2020 yılında ise olgun ve yetkin istasyon network’üne ulaştığımızda çok daha farklı bir yerde olacağız” diyor.
İstasyon ağını büyütmek için 2015 ve 2016 toplamında 400 milyon TL civarında yatırım yapan Aytemiz, bu yıl ise 100 milyon TL civarında yatırım planlıyor. 2016 sonunda 3,6 milyar TL ciroya ulaşan şirketin bu yılki ciro hedefi ise 5 milyar TL düzeyinde bulunuyor.
PAZAR PAYI ARTIYOR
55 istasyonu ile KKTC’de yüzde 50 pazar payına sahip olan Alpet, Türkiye’de ise 400 istasyonu ile pazarın yüzde 3’üne hakim. Bu yıl Türkiye’de satın almalarla büyümeye odaklandıklarını belirten Alpet Yönetim Kurulu Başkanı Sofu Altınbaş, özellikle depo yatırımı bulunmayan ve 50-80 arasında istasyona sahip üç şirket ile satın alma görüşmeleri yürüttüklerini söylüyor.
Alpet’in geçen yıl yüzde 20’lik büyüme gerçekleştirdiğini ifade eden Altınbaş, “2017’de 60 yeni istasyon açarak Türkiye’deki istasyon sayımızı 460’a çıkarmayı hedefliyoruz. Bununla birlikte pazar payımızda yüzde 1’lik artış olur. Geçen yıl 2,5 milyar TL olan Alpet Türkiye cirosunu da bu yıl 3,5 milyar TL’ye çıkarmayı planlıyoruz” diyor.
18 yıldır Türkiye’de faaliyet gösteren Lukoil de büyümesini sürdürüyor. 1,1 milyon tonu geçen petrol ve gaz satış hacmini elinde bulunduran şirketin 593 akaryakıt istasyonu var. Bu yıl asgari 50 istasyon daha açılması planlanıyor.
LİDERLİĞİNİ GÜÇLENDİRECEK
Tüpgaz, dökmegaz ve otogaz satışı yapan Aygaz’ın ise bin 750 istasyonu bulunuyor. Aygaz Genel Müdürü Gökhan Tezel, “İstasyon yapılanmamızı stratejik ortağımız Opet ile birlikte büyük şehirler öncelikli olarak güçlendirirken, otogaz kırsal kesimde de tercih edilen bir ürün olduğu için yeni istasyonlar açarken her ilin pazar ihtiyaçlarını dikkate alıyoruz” diyor. 2 bin 200 kişiye istihdam sağladıklarını da ifade eden Gökhan Tezel,
2016 yıl sonu konsolide cirolarının 6,7 milyar TL olduğunu ve otogaz segmentinde yüzde 25,2 pazar payı ile sektör lideri konumunda bulunduklarını vurguluyor. Şirket bu yıl da pazar payını arttırarak liderliğini güçlendirmeyi hedefliyor.