GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Telekom sektöründe sabit hatlardaki gerileme devam ederken, mobil hizmetlerin yükselişi sürüyor. Bu konuda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun yayınladığı veriler, sektöre ayna tutuyor. Sektörde faaliyet gösteren işletmecilerin 2016 yılındaki net satış gelirleri toplamı 45,5 milyar TL olarak gerçekleşmişken, son yayınlanan verilere göre 2017 yılının üçüncü çeyreğinde net satış gelirleri toplamı 13,1 milyar TL'ye yaklaştı.
Bu dönemde yaklaşık 11 milyon sabit abonenin yanında, mobil hizmetlerde abone sayısı 77,9 milyon oldu ve penetrasyon oranı yüzde 97,6'ya ulaştı. Telekom sektörünün büyüklüğünün 2017'de yüzde 10 artışla 50 milyar TL'yi bulduğu tahmin ediliyor. 2018'de dolar bazında gerileme yaşanması ama TL bazında yine artış olması bekleniyor. Sektörde 4,5G'nin getirdiği hareketlilik sürerken, şirketler 5G hazırlıkları ve fiber yatırımlarla yeni teknolojilere odaklanmayı planlıyor.
63 MİLYON 4,5G'Lİ VAR
Telekom sektöründe makineler arası iletişim (M2M) abone sayısı ve mobil penetrasyon oranı yüzde 109,9 düzeyinde bulunuyor. 2017 yılı üçüncü çeyrekte 2,6 milyon abone numarasını taşıdı. Toplamda bugüne kadar taşınan numara sayısı 109 milyonu geçti. Genişbant verilerine bakıldığında, 11,4 milyonu sabit abone, 56,5 milyonu mobil abone olmak üzere yaklaşık 67,9 milyon genişbant internet abone sayısına ulaşıldı. İnternet abone sayısı önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,9 arttı.
1 Nisan 2016 tarihinde kullanılmaya başlanan 4,5G hizmeti aboneliğine, 2017 üçüncü çeyrek sonunda yaklaşık 63 milyon kişi geçti. Ancak aktif olarak bu hizmeti kullanabilenlerin sayısı eylül ayı sonu itibariyle yaklaşık 28 milyon olarak gerçekleşti.
Mobil genişbant internet abonelerinin aylık ortalama kullanımı 3,2 GB seviyesinde iken, cihazı ve SIM kartı 4,5G hizmetine uygun olan 4,5G abonelerinin data kullanımı ise aylık 6,5 GB oldu. Fiber altyapıda ise önceki yılın üçüncü çeyreğinde 284 bin 44 km olan fiber uzunluğu, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde 311 bin 214 km'ye ulaştı ve yüzde 9,6 oranında artış yaşandı.
“BÜYÜME SABİT KALIR"
TELKODER Başkanı Yusuf Ata Arıak, Türkiye elektronik haberleşme hizmetleri sektörünün 2016 yılı büyüklüğünün 45,5 milyar TL olduğunu söylüyor. Arıak, "Enflasyondan arındırılmış gelir temel alınarak yapılan hesaplamalara göre, 2003 yılından itibaren sektörde dikkat çekecek seviyede bir büyüme olmadığı görülüyor" diyor. 2017'de ise sektörün TL bazında yüzde 10 büyüyerek 50 milyar TL'lik büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor.
2018'de de dolar bazında gerileme ama TL bazında artış bekleniyor. Yusuf Ata Arıak, "Sektörün büyüyemediği dikkate alınacak olursa, en iyimser tahminle önümüzdeki yıl bu rakamın sabit kalacağını temenni edebiliriz" diyor.
11 MİLYONA GERİLEDİ
İnternet, sabit hat ve mobil tarafında gelişmeler bu yönde beklenirken, mobil telefon tarafında da 2017 yılında gerileme oldu. 2016 yılında Türkiye'de 12 milyon 550 bin adet telefon satılırken, bu sayı 2017'de 11 milyon 810 bine geriledi. Telefon pazarında yıllardır süregelen büyüme trendi, 2017'de düşüşe geçti. Adet bazında telefon satışlarında yüzde 6 daralma yaşandı. Bu daralmada döviz kurlarındaki yükseliş etkili oldu.
Casper Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Üyesi Yalçın Yıldırım, pazardaki daralmaya rağmen Casper'ın akıllı telefon kategorisinde 2017 yılını adet bazında yüzde 23, ciro bazında ise yüzde 65 büyümeyle kapattığını söylüyor.
Yıldırım, "Bu yıl 400 bin adet olan akıllı telefon satışlarını 2018 yılında 500 bine çıkarmayı hedefliyoruz. Gelecek yıl ağırlıklı olarak orta-üst (Premium) segmentteki modellerle piyasada olacağız. 2018 yılında GSM tarafında yapacağımız güçlü üretim yatırımlarıyla akıllı telefon pazarındaki payımızı artıracağız" diyor.
KAAN TERZİOĞLU TURKCELL CEO'SU
“DİJİTAL SERVİSLERİN YAYILIMINI SÜRDÜRECEĞİZ”
“2017, ürün ve hizmetlerimizin yanı sıra iş süreçlerimiz ve organizasyon yapımızla dijital operatöre dönüşüm sürecimizi olgunlaştırdığımız bir yıl oldu. BTK’nın 2017 üçüncü çeyrek raporu verilerine göre, Turkcell’in pazar payı yüzde 45,6 olarak gerçekleşti.
Mobil internet genişbant pazarında ise mobil trafik içindeki payımızı yüzde 36,4’ten yüzde 38,2’ye taşıdık. 4,5G hizmetinin devreye girmesi ve hayata geçirdiğimiz servislerimizin gördüğü yoğun ilgi, iyi bir yıl geçirmemizi sağlayan en önemli faktörler oldu. Bu momentumun 2018 yılında da devam edeceğini öngörüyoruz. Şirket olarak da bu yıl hem müşteri artışı anlamında hem de dijital servislerin yayılımı anlamında kazanımlarımızı sürdüreceğiz. Finansal servisler ve enerji hizmetleri noktasında önemli işler yapılacak. Yerli otomobil projesinde 2018 önemli gelişmelere gebe olacak."
COLMAN DEEGAN VODAFONE TÜRKİYE CEO'SU
“SEÇENEK VE KALİTE SUNACAĞIZ”
“30 Eylül 2017 tarihinde biten 2017-18 mali yılımızın ilk yarısında servis gelirlerimiz yüzde 14,3 artarak 4,5 milyar TL’ye ulaştı. Kurumsal segment servis gelirlerimiz, 2017-18 mali yılımızın ilk yarısında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14 arttı. Bütün bu sonuçlarda, ‘toplam telekomünikasyon servisleri' stratejimiz ve ‘Yarına Hazırım Platformumuz' önemli rol oynadı.
2018 yılında da yatırımlarımıza devam edeceğiz. Özellikle yeni teknolojilerin ve dijital servislerin önümüzdeki dönemde toplumsal dönüşümde önemli rol üstleneceğine ve bireylerin yaşam kalitesini yükselteceğine inanıyoruz. Sabit, mobil ve içerik servislerini de kapsayan toplam telekomünikasyon hizmetlerini geliştirerek, müşterilerimize ihtiyaç duydukları hizmetler konusunda daha fazla seçenek ve daha yüksek kalite sunacağız. Ev ve ofisler için sabit hat ve televizyon hizmetleri de dahil, müşterilerimizin iletişime yönelik her türlü ihtiyacını tek noktadan karşılamayı hedefliyoruz."
DR. PAUL DOANY TÜRK TELEKOM CEO'SU
“DİJİTAL DÖNÜŞÜME LİDERLİK YAPACAĞIZ”
“Çift haneli büyümeyi sürdürdüğümüz 2017'nin ilk dokuz ayında 1,25 milyar TL net kâr elde ettik, büyüme öngörümüzü ve yatırım miktarımızı yukarı yönlü revize ettik. Eylül 2016-Eylül 2017 dönemini kapsayan 12 aylık süreçte, halka azdan bu yana bir rekor olan yıllık 2 milyon net abone kazanımı ile 40,5 milyon aboneye ulaştık. Türk Telekom olarak beş yıllık bir stratejik plan hazırladık.
Türkiye'nin, sektörün ve Türk Telekom'un koşullarına uygun, sürdürülebilir ve gerçekçi hedefler koyduğumuz beş yıllık stratejik plan kapsamında şirketimiz iki önemli alana odaklanacak. Bir yandan ülkemizdeki her bireyin günlük hayatına dokunan yeni ürün ve hizmetlerimizle kitlesel pazarda kârlı büyümemizi sürdüreceğiz. Bir yandan da uluslararası işbirlikleri ve iştiraklerimizin de sağladığı sinerjiyle AR-GE'ye daha fazla odaklanacağız. Akıllı şehirlere ve geleceğin teknolojilerine daha fazla yatırım yapacağız. Katma değeri yüksek çözümlerimizle şirketlerin dijital dönüşümüne liderlik yapacağız"