Turkcell; fintech, veri merkezi, bulut, kurumsal çözümler ve TOGG yatırımlarıyla yüzde 40'ın üzerinde büyüyecek. 5G ihalesiyle ilgili yerli çözümlere vurgu yapan Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, "İhale modelinde bölgesel veya endüstriyel lisanslar verilmeli" diyor.
22 Ocak - 04 Şubat 2023 tarihli sayıdan
Turkcell bir GSM operatörü olmaktan çıkıp bir teknoloji şirketler grubuna dönüşmüş durumda. Farklı alanlarda satın alma ve iş birlikleriyle büyümesine de devam etmeyi planlayan şirket, portföyünü genişleterek yatırımlarını sürdürecek. Şu an 100 bin çalışanı olan grup, yeni işlere girdikçe bu sayıyı da artıracak. Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan ile yeni dönem planlarını konuştuk.
2022 yılını nasıl geçirdiniz?
Yıla döviz hareketleriyle başladık. Sonra Ukrayna-Rusya savaşı başladı. Ukrayna, yurtdışındaki en büyük operasyonumuz. O taraftan da etkilendik. Tüm bunların dışında hızlı giden bir enflasyonla karşı karşıya kaldık. Bu süreçte Turkcell olarak büyümemizi sürdürmeyi başardık. 2022 yılı son çeyrekte yüzde 57 artışla 14,7 milyar TL gelir elde ettik.
Üçüncü çeyrek net kârımız yüzde 68 artarak 2,4 milyar TL'ye ulaştı. Operasyonel tarafta ise dokuz ayda 2,2 milyon net müşteri kazandık. Hem müşteri hem gelir bazında pazar payımızı yukarı çekiyoruz. GSM alanında pazar payımız yüzde 41. Dijital servisler de büyümemizde etkili olan alanlardan biri haline geldi.
Dijital servislerde hangi alanlar öne çıkıyor? Fintech alanı bizim için önemli. İşin ödeme sistemleri tarafında Paycell, kredi ödeme tarafında Financell şirketlerimiz var. Bir de bu alanda yeni olarak sigorta işine girdik.
Biz ödeme sistemleri, kredi ve sigortayı dijitalleştiriyoruz. Son olarak da dijital bankacılık lisansına başvurduk. Dolayısıyla aslında finansal hizmetler yapısı oluşturduk ve bu alanda birinci oyuncu olmak için yatırım yapıyoruz.
Yeni başka hangi alanlara gireceksiniz?
Turkcell yolculuğuna GSM operatörü olarak başladı ama bir teknoloji şirketi haline geldi. Fiber, dijital iş çözümleri, bulut ve veri merkezi işlerimiz var. Tüm bunların yanı sıra TOGG'un da yüzde 23 hissedarıyız. TOGG'u otomobil değil 'her şeyin interneti' alanında bir şirket olarak tanımlıyoruz. İçerisindeki tüm teknoloji altyapısı bize ait. Turkcell yeni alanlara da zaman içinde girecektir.
Şimdi eğitim alanında bir şirket kurduk. Eğitimin dijitalleşmesiyle ilgili olarak bir yapı üzerinde çalışıyoruz. Sağlık alanında da oluşumumuz var. Oyunda Game+ var. Enerji alanında rüzgar ve güneşte 25 MW kapasitemiz bulunuyor. Üç yılda 300 MW'lık solar enerji üretimi hedefimiz var. Tükettiğimiz enerjinin tümünün 2030'da yenilenebilir enerjiden karşılamayı planlıyoruz.
Büyüme odağınızda hangi alanlar öne çıkacak?
Birincisi fintech alanında ödeme, POS ve faturalama sistemlerinde büyüyeceğiz. İkinci olarak ise veri merkezi, bulut ve kurumsal çözümler olacak. Veri merkezinde global oyuncularla hem rekabet hem iş birliği yaparak ilerleyeceğiz. Veri merkezi yatırımına yedi yıl önce başladık. 3 milyar TL'nin üzerinde yatırım yaptık.
Onun etrafındaki yazılım ve kurumsal işler tarafında da yatırımlar sürecek. Bireysel dijital servislerde de büyüme sürecek. Enerji yine önemli ama onu gelir olarak düşünmüyoruz, giderlerimizi sıfırlamaya yönelik yapıyoruz. TOGG'da mart ayı sonunda yola çıkacak. O da mobilite alanında büyüyeceğimiz alan olacak. Ayrıca TÜBİTAK ile birlikte 6G ve yapay zekanın içinde olacağı bir AR-GE merkezi kuruyoruz.
Rakamsal olarak büyüme hedefleriniz neler?
Enflasyon tabanlı bir iş modeli kurguluyoruz ve 2023 yılı için de yine enflasyonun üzerinde büyümeyi hedefliyoruz. Yine 2023 yıl sonunda enflasyon için yüzde 40 konuşulduğundan benzer büyüme yakalayacağımızı öngörüyoruz. Enflasyonu yüzde 40, kuru da yüzde 20-25 bandı artışı olarak planladık.
Yurtdışındaki faaliyetleriniz nasıl? Yeni pazarlar olacak mı?
Çok yakın zamanda Pakistan'daydık. Orada Bip'in penetrasyonuyla ilgili anlaşma imzaladık. Karayipler'de anlaşmamız vardı, şimdi başka ülkelerde de yeni anlaşmalar olacak. Yurtdışında şirketi fiziksel olarak satın alıp büyümek yerine Türkiye'den hizmet ihraç etmek gibi bir vizyonumuz var.
Yurtdışı gelirlerin payı yüzde 10-12 civarında. En hızlı büyüyen pazarımız olan Ukrayna'daki savaş oradaki operasyonları etkiledi. Önümüzdeki süreçte yurtdışı gelirlerin payını artırmak için farklı ülkelerde yeni iş birliklerimiz sürecek.
Bakanlık, 5G ihalesinin 2023'te yapılacağını duyurdu. Burada yol haritası nasıl olacak?
5G, bireylerden ziyade kurumlar için kritik bir teknoloji. Örneğin; TOGG fabrikası yapıyorsanız onun 5G ile kurulması, Endüstri 5.0 ile ilerlemesi önemli. Veya sağlık sektöründe ameliyatlarda, limanlarda kullanım alanlarının olması da kritik.
Öncelikle endüstrilerde kullanılmasına yönelik çözümler olmalı. İkinci noktada yerli ve milli çözümler geliştirmeliyiz. Üçüncüsü ise fiber yatırımlarının kuvvetlenip hazır hale gelmesi var. Ayrıca zamanlamayı iyi yapmakta fayda var. Biz Turkcell olarak geçen ihalede geniş spektrum aldık ve bireyler için daha fazlası gerekmiyor ama kurumlar için 5G önemli.
İhale takvimiyle ilgili bilgi var mı, model nasıl?
Muhtemelen ihale seçimden sonra yapılacak. Geçmişte yapılan modeldeki gibi olmamalı. 5G kendine has bir teknoloji ve onun uygulama alanlarına yönelik çözümler oluşturup öyle lisanslama yapılmalı. Yoksa fizibilitesi olmayan bir işte operatörlerin yatırım yapması çok doğru değil. Bunun için de çözümlerin ortaya çıkarılması lazım. Özellikle uygulama alanlarıyla ilgili bölgesel veya endüstriyel lisanslar verilmesi ve bizim de bu şekilde oyuncu olmamız önemli.
Öneriyi bakanlıkla paylaştınız mı? Yaklaşım nasıl?
Tabii götürdük, şu anda tartışıyoruz. Bakanlık da durumu çok iyi görüyor. İstanbul Havalimanı'nda ve Trabzon Stadyumu'nda 5G'yi devreye aldık. Yarın Galataport'ta bunu uygulayabiliriz. Böyle bölge bölge gidebiliriz. Ama sadece o bölgede bu teknolojiyi sunmak önemli değil çözümleri uygulamak önemli. Çözümü de ihraç edip burada yerli oyuncu olabiliriz. 5G'ye yerlileşmiş çözümlerle geçmeliyiz.
5G için fiber yatırımlar olmazsa olmaz. Burada yatırımlar sürecek mi?
Biz fiber yatırımların ortak altyapıyla ilerlemesini istiyoruz ama kendi yolumuza da devam ediyoruz. Fiber yatırımlar kapsamında son 10 yılda fiber altyapıya 9 milyar TL'nin üzerinde yatırım yaptık. 2022 yılı üçüncü çeyrekte 240 bin, yılın dokuz ayında ise 711 bin yeni hane erişimiyle toplam fiber hane erişiminde 5,2 milyona ulaştık.
2023'te yatırım planlarınız neler olacak?
Veri merkezlerinde bu yıl 2 bin metrekare önümüzdeki yıl 4 bin 500 metrekare yatırımımız olacak. Sigorta, dijital bankacılık ve finans alanına yatırım yapmaya devam edeceğiz. Tabii ki müşteri kazanımınına devam etmek adına mobil, sabit ve fiber alanına yatırımlar yine sürecek.
KKTC'ye önce 4G daha sonra 5G'ye geçirecek yatırım planımız var. Lisansa 20 milyon dolar verdik yatırıma da en az onun kadar yatırım yapılacak. Genelde toplam gelirimizin yüzde 21'i civarında yatırım yapıyoruz. 2023'te bu biraz daha yukarı çıkabilir. Çünkü enerji yatırımı da yapacağız. 1 milyar doların üzerinde her yıl yatırım yapıyoruz.