Yüksek enflasyon, seçim, deprem felaketi ve ekonomik durgunluğun etkileriyle başa çıkmanın zor olduğu bir yılı geride bırakırken, 2024'te istihdama yönelik beklentiler de pek parlak değil. Bu yılki 'İstihdam 50' araştırmamız da bunu katılıyor.
07 Ocak 2024 - 20 Ocak 2024 tarihli sayıdan
Geçen yılki araştırmamızda 50 şirket yaklaşık 46 bin 738 kişiye istihdam sağlarken, bu yıl sayı 38 bin 858'e geriledi. Listemizde yer alan şirketler arasında Migros Grubu, Tepe Kurumsal Çözümler ve Teleperformance Türkiye işe alımlarda başı çekiyor.
Zor bir yılı geride bıraktık. Yüksek enflasyon, seçim belirsizliği, deprem felaketi ve ekonomik dalgalanmaların etkileriyle başa çıkmak ülkemiz için pek de kolay olmadı. Yaşanan yüksek enflasyonist ortam tüketici harcamalarını azaltırken, ekonomide durgunluğu tetikledi. Bu konjonktürde istihdam konusunda hükümet, işsizlik oranlarının artmaması için bir dizi uygulamayı hayata geçirdi ve işsizliğin yatay seyretmesini sağladı.
2022 sonunda yüzde 10,2 düzeyinde gerçekleşen işsizlik oranı, 2023 yılının genelinde de yüzde 10 seviyelerinden yukarı çıkmadı. Hatta son olarak 11 Aralık 2023 tarihinde açıklanan iş gücü istatistiklerine göre işsizlik oranı 2023 yılı Ekim ayında yüzde 8,5 seviyesine kadar geriledi. Böylelikle işsizlik oranı son 11 yılın en düşük seviyesini görmüş oldu.
Bu dönemde mevsim etkilerinden arındırılmış veriler dikkate alındığında; istihdam edilenlerin sayısı 31 milyon 835 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 48,5 olarak gerçekleşti.
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 16,3, atıl iş gücü oranı ise yüzde 21,3 oldu. Orta Vadeli Program'da (OVP) 2024 için işsizlik oranı yüzde 10,3 olarak öngörülürken, IMF, OECD ve AB Komisyonu gibi uluslararası kuruluşlar ise Türkiye'de işsizliğin 2024'te yüzde 10'a kadar inebileceği tahmininde bulunuyor.
ASGARİ ÜCRETİN YANSIMASI
İstihdam rakamlarının 2024 yılında olumlu yönde olmasını umut ederek hazırladığımız 'İstihdam 50' araştırmamızdan çıkan sonuç ise geçen yıla göre şirketlerin işe alımlarında düşüş olacağını ortaya koyuyor.
Öyle ki 2023 yılında araştırmamızda yer alan 50 şirket toplam 46 bin 728 kişilik işe alım gerçekleştirirken bu yıl sayı 2024 işe alım planlarında 38 bin 858'e gerilemiş durumda.
Bildiğiniz üzere geçtiğimiz günlerde 2024 yılı için belirlenen asgari ücret 17 bin 2 TL olarak açıklandı. Ardından, bunun işverenlere yansıması da konuşulmaya başlandı.
Her ne kadar iş dünyası temsilcileri enflasyonist dönemde çalışanların alım gücünün artmasını çok kıymetli bulduklarını ifade etseler de asgari ücretin bir yılda yüzde 100 artmasının şirketlerin istihdam politikalarını olumsuz etkileyeceği yönünde de bir beklenti söz konusu.
BEYİN GÖÇÜ SÜRECEK
İK uzmanları da 2024'e ilişkin olarak 'zor bir dönem' değerlendirmesinde bulunuyorlar. Pan-demi sonrası ticari ve lojistik zorlukların devam ettiği, bölgesel ve yıkıcı savaşların olduğu, belirsizlik ve siyasi gerilimlerin öne çıktığı, iklim değişikliğine karşı aksiyonların yavaş ilerlediği 2023yılı, tüm dünyada ekonomik ve siyasi açıdan hareketli bir yıldı.
Hem dünyadaki gelişmelerin hem ülkemizde devam eden enflasyonist ortamın ve beyin göçünün yetenekleri kazanmak ve muhafaza etmek açısından zorlayıcı etkilerini 2024'te de yaşamaya devam edeceğimizin altını çizen Stanton Chase İstanbul Yönetici Ortağı Yeşim Sönmezer, her ne kadar yeni yılda tek sefer zam uygulamasına dönülmesi hedeflense de yılın şartlarının ücret politikalarında revizyona gidilmesine yol açacağını belirtiyor.
2023 yılında küresel ölçekte belirsizliklerin ve yüksek enflasyonist ortamın sonucu olarak yönetici değişiminde öne çıkan fonksiyonun finans olduğunun gözlendiğini söyleyen Sönmezer, "Diğer yandan dijital dönüşüm hedefli pozisyonlar yine önemini korudu.
Yıl boyunca yönetici yerleştirme projelerinde karşılaştığımız en büyük zorluk, adaylara mevcut şirketleri tarafından çekici 'karşı teklif' yapılması oldu. Bu zorluğun 2024 yılında da devam etmesini bekliyoruz" diye ekliyor.
Yetenek kıtlığı ve yetenek göçü sorunu 2024 yılında İK ajandalarının ilk sırasında yer alacağa benziyor. Şirketlerin yetenekleri çekmek ve elde tutmak için maddi olmayan yollar da bulması gerektiğini belirten Boyden Türkiye Ülke Lideri Murat Ergene'ye göre, çalışanları elde tutma konusu 2024'ün bir numaralı önceliği olmaya devam edecek.
Şirketlerin yönetim seviyesinden ziyade mavi yaka çalışanları bulmakta sorun yaşadıklarına da değinen Ergene, "Öyle ki bazı alanlarda mavi yaka maaşları, müdür maaşlarına yaklaştı. Nitekim bu gelişme aynı zamanda ülkemizdeki yetenek kıtlığını ifade eden önemli göstergelerden biri oldu" diyor.
İŞE ALIM KRİTERLERİ DÖNÜŞÜYOR
2024'ün verimlilik ve sürdürülebilirlik hedefleri ile teknolojik gelişmelerin logaritmik artışı ve yapay zekanın itici gücü göz önüne alındığında,
işe alım kriterleri ve beceri setlerinde çeşitlenme bekleniyor.
Fırsatları tespit etmek, yeniliklere uyum sağlayarak verimli çözümler geliştirmek, teknoloji ve araçları ile organizasyonun becerilerini yükseltmeye ön ayak olmak, değişimi yönetmek ve etik sonuçları ele almak talep gören beceriler arasında yer alacak.
Yanı sıra etkili iletişime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulacak. Ayrıca yeşil çözümleri belirleme ve uygulama becerileri de oldukça değerli olacak.
Öte yandan geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da şirketlerin belli yönetici pozisyonlarını doldurmakta zorlanacakları düşünülüyor. Teknoloji departmanları bunların başında geliyor. Özellikle pandemi süreci ve sonrasında teknolojinin hayatımızın merkezine yerleşmesi, şirketleri teknolojik ve dijital dönüşümlerini hızlandırmaya zorluyor.
Bu durumun, bilgi teknolojileri, transformasyon liderleri ve veri bilimi alanındaki yöneticilere olan talebi doruğa çıkardığını belirten Transearch Türkiye Yönetici Ortak Murat Öztürk, bu profildeki profesyonelleri çekmenin ve transfer etmenin bir nebze daha zor olduğuna değiniyor. Teknolojinin hızlı ilerlemesiyle birlikte, gelecekteki mesleklerde özellikle teknoloji sektöründeki teknik ve ticari alanlarda uzmanlaşmış profesyonellerin önemi artıyor.
Öte yandan ilaç ve sağlık bilimleri sektörlerinde de özellikle biyoteknoloji ve genetik alanında uzmanlaşmış profesyonellerin önümüzdeki dönemde çok değerli olacağına değinen Öztürk, "Tüketici ürünleri sektöründe ise ürün ve hizmetlerin etkili planlaması ve teknolojiyle entegrasyonunu sağlayabilen pozisyonlar önem kazanacak" diyor.
MESLEKİ EĞİTİM MEZUNLARI ARANACAK
Geçen yıl üst düzey, kritik yönetici rollerine bakıldığında genel müdür ve finans başkanı (CFO) rollerindeki değişimin daha fazla olduğu göze çarpıyor.
Bu iki rolün ardından ise insan kaynakları yöneticilerine yönelik taleplerde artış yaşandığı görülüyor. Genel sektörel trendler kapsamında da, özellikle saha çalışanlarına yönelik talep göz önüne alındığında taşımacılık, tedarik zinciri, lojistik gibi hizmet sektörleri alanlarındaki pozisyonların öne çıktığını belirten Egon Zehnder Kıdemli Ortağı Murat Yeşildere, şu öngörülerde bulunuyor: "2024 ve sonrası için yapay zeka (AI), mobil uygulamalar (App), veri bilimi, robotlar, 3-D yazıcılar, web tasarımı, giyilebilir teknoloji, network yönetimi, cloud (Bulut), biyomedikal ve bilgi güvenliği gibi teknoloji ağırlıklı rollerdeki talep devam edecek.
Bu alanlarda farklı pozisyonlar öne çıkacak. Yine 2024 yılı içinde üniversite mezunlarından ziyade, mesleki eğitim almış, eğitimli zanaatkarlara, meslek okulu ve yüksek okul mezunlarına yönelik talebin de artacağını düşünüyorum."
İLK ÜÇTE KİMLER VAR?
Bu yılki 'İstihdam 50' araştırmamızda sıralamada yer alan şirketlere gelince, listemizin en üst sırasında dolaylı çalışanlarıyla birlikte 70 bin kişiye istihdam sağlayan Migros Grubu yer alıyor. Migros, organik ve inorganik büyüme stratejileri doğrultusunda geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 10 bin kişilik yeni istihdam sağlamayı planlıyor.
Bu yılki listemizin ikinci sırasında ise yaklaşık 30 bin çalışanı bulunan Tepe Kurumsal Çözümler yer alıyor. Bünyesinde Tepe Servis ve Yönetim, Tepe Savunma ve Güvenlik Sistemleri, BCC Catering Toplu Yemek Üretim Hizmetleri, Tepe İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri, Adonis Endüstriyel Temizlik Ürünleri, Tepe Servis Kart Hizmetleri ve Tepe Çağrı Merkezi şirketleri bulunan Tepe Kurumsal Çözümler, yeni aldığı projeler ve sürdürdüğü büyüme stratejisinin bir sonucu olarak bu yıl 5 bin kişilik personel alımına gitmeyi planlıyor.
Markalarıyla pek çok sektöre hizmet verdiklerini söyleyen Tepe Kurumsal Çözümler İnsan Kaynakları ve Organizas-yonel Gelişim Direktörü Serhat Vergili, "Temizlik, tesis yönetimi, güvenlik, yeme-içme gibi farklı alanlarda sunduğumuz hizmetler için bu alanlarda çalışmaya istekli ve uygun çalışanları işe almayı tercih ediyoruz" diyor.
Bugün itibarıyla 11 bin çalışanı bulunan Teleperformance Türkiye ise listemizin üçüncüsü konumunda. Bu yıl 3 bin 500 yeni istihdam sağlamayı planlayan şirket, ağırlıklı olarak çok kanallı ve çok dilli müşteri deneyimi hizmetlerine işe alım yapacak.
KADROLARINI BÜYÜTENLER
22 bin 90 kişiye istihdam sağlayan Securitas Türkiye ise büyüme hedeflerine paralel olarak idari ve saha kadrolarına 2024 yılında 2 bin 500 kişilik alım yapacak. Güvenlik görevlisi, CCTV operatörü, vardiya amiri, proje müdürü pozisyonlarına eleman arayışları olduğundan bahseden Securitas Türkiye IK Direktörü Öyküm Gülay, "Öte yandan idari kadromuz içinde uzman ve üzeri pozisyonlarda alımlar planlarımız var" diye ekliyor.
12 bin kişiye iş imkanı sunan Medicana Sağlık Grubu ise büyüme stratejileri, yeni açılışları ve iş gücü ihtiyacını karşılamak amacıyla bu yıl 2 bin yeni istihdam hedefliyor. Grup, çalışan sirkülasyonunu dengelemek ve güçlü bir ekip oluşturmak için de işe alım süreçlerine öncelik veriyor.
Türkiye'nin milli pizza zinciri olmayı hedefleyen Pizzabulls da 2024 yılında 2 bin kişilik yeni işe alım planlıyor. Ankara'da kuracağı üretim tesisi ile birlikte Ankaralılar'a daha geniş çapta hizmet vermeye başlayacak olan şirket, buradan Kayseri ve Konya'ya doğru ilerleyerek, Anadolu'da da pizza zincirinin halkalarını çoğaltacak.
2024'te Ankara'dan sonra İzmir'de de yeni üretim tesisi açacaklarını söyleyen Pizzabulls CEO'su Cavit Can Kırbeyi, "Yeni üretim tesislerimiz ve şubelerle birlikte yeni istihdamlar da yaratacağız. 2 bin olan çalışan sayımızı iki katına çıkaracağız" diyor.
4 kıtada, 14 ülkede, 25 bini aşkın çalışanıyla faaliyet gösteren Şişecam ise bu yıl planladığı yatırımlara paralel olarak 2024 yılında insan kaynağında yüzde 5'lik bir artış hedefliyor.
BİN KİŞİLİK ALIM YAPACAKLAR
Bugün itibarıyla 2 bin 300 kişiye istihdam sağlayan Karadeniz Holding, 2024 yılında Türkiye ve globalde, hem ofislerine hem de yüzen enerji santralleri olan tesislerine toplam bin kişilik işe alım yapacak. Buna ek olarak genç yetenekleri iş hayatına kazandırma hedefiyle 100 kişilik stajyer alımına da gidilecek.
Bünyesinde 8 bin kişi çalışan bulunan Mplus Türkiye de, bu yılki istihdam hedefiyle öne çıkan şirketlerden biri. Van ve Şanlıurfa'daki operasyonlarına yaratacağı ek istihdamla bölge kalkınmasındaki desteğini artırmayı planlayan Mplus Türkiye, bin kişilik işe alım hedefliyor. İşe alımlarının büyük bir bölümünün müşteri temsilcisi pozisyonlarında olacağını belirten Mplus Türkiye İnsan Kaynakları, Hizmet Kalitesi, İdari İşler ve Satın Almadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Barış Şanlıoğlu, şöyle devam ediyor: "Nitelikli iş gücü transferine odaklanarak, müşterilerimizin ihtiyaçlarına uygun çözümler üretmek ve şirketimizin büyüme stratejilerine katkı sağlamak amacıyla yetenekli profesyonelleri bünyemize kazandırıyoruz."
Bu yıl en çok işe alım yapacak şirketlerden biri de Evidea. Bugün itibarıyla genel merkez, depo ve mağazalarında bin 100 çalışanı bulunan şirket, 2024 yılında da bin kişiye istihdam sağlayacak. Turnover ve yeni mağaza açılışlarına bağlı olarak artan iş hacmi nedeniyle yeni istihdam arayışına giren şirket, ağırlıklı olarak mağaza ve depo personeli alacak.
YENİ YATIRIMLARIN ETKİSİ
Bin 948 kişiye iş imkanı sunan H&M Türkiye de kadrosuna 800 kişi eklemeyi planlıyor. Şirket, özellikle şubat ayında açılması planlanan Trabzon mağazasının yanı sıra mevcut mağazalarındaki personel ihtiyacı için de alım yapacak.
Efe Ayakkabı da bu yıl 800 kişiyi bünyesine katmayı hedefleyen şirketlerden. Şirketin yönetim kurulu başkanı Mehmet Ali Urgan, bu yıl Çorlu'da devreye almayı planladıkları yeni yatırımlarının yanı sıra Hammer Jack markalarının mağazalaşma hamlelerinin de işe alıma gitmelerine neden olduğunu söylüyor.
8 binden fazla kişiye istihdam sağlayan Boyner Grup da 2024 yılına yönelik hedeflerine ulaşabilmek için merkez ofis ekiplerine yaklaşık 150 kişilik işe alım yapacak. Yeni açılacak olan mağazaları ve mağaza projeleri için de 500'e yakın kişinin gruba dahil edilmesi planlanıyor.
Yenilikçi bakış açılarına sahip genç yetenekleri de bünyelerine kazandırmaya büyük önem verdiklerini dile getiren Boyner Grup ve Boyner Büyük Mağazacılık IK Genel Müdür Yardımcısı Seda Kayrak Kızıltan, "Bu kapsamda NextGEN uzun dönem staj programımızı da iki yıldır başarıyla sürdürüyoruz ve mezun NextGEN'lerimizi kadrolarımıza almaya devam etmeyi hedefliyoruz.
Bunun yanı sıra üniversite iş birliklerimiz, meslek liseleriyle yürüttüğümüz ve sunduğumuz staj imkânları ile öğrencilere henüz lise sıralarındayken mağazacılığı öğretmeyi amaçlayan iş birliğimiz ve genç yeteneklere sağladığımız çeşitli fırsatlarla sektöre katkı sağlamayı sürdüreceğiz" diye anlatıyor.
YABANCI DİL İSTENİYOR
Bugün 20 binden fazla kişiye istihdam sağlayan MLPCARE ise 2024 yılında 500 kişilik işe alım yapmayı planlıyor. Bakü ve Budapeşte'de Liv markası ile hizmet vermeye başlayan hastaneleri için birden fazla yabancı dil yeterliliği olan adayların işe alımına öncelik veriliyor.
6 bin çalışanı olan Kuveyt Türk de 500 kişiyi bünyesine katmayı hedefliyor. 2024'te personel sayılarındaki artışın daha dengeli ve dikey uzmanlık odaklı gerçekleşmesini beklediklerini söyleyen Kuveyt Türk İnsan Kaynakları Grup Müdürü Semih Sel, "Öğrenme çevikliği yüksek, merakı ve sorgulayıcı yetkinlikleri gelişmiş arkadaşlarımızı daha fazla istihdam ediyoruz" diyor.
Vodafone Türkiye de bu yıl 450 kişiye iş imkanı sunmayı hedefliyor. 3 bini Vodafone bordrosunda olmak üzere tüm çalışanlarıyla birlikte 15 bini aşkın kişiyi kapsayan büyük bir ekosistemin parçası olduklarını söyleyen Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Nazlı Tlabar Güler, "Yapılacak işe alımlar, stratejimize ve ihtiyaçlarımıza paralel farklı pozisyonlarda ve seviyelerde gerçekleşecek.
Buna ek olarak, genç yetenek programlarımız, uzun dönemli staj programlarımız ve kadın istihdamını destekleyen politikalarımız çerçevesinde işe alımlarımız sürecek. Ayrıca, bu yıl açtığımız Ankara Merkezimiz de yeteneklere ulaşmamızı ve yeni bir istihdam havuzu yaratmamızı sağlayacak" diye konuşuyor.
FEYZA NARLI / MANPOWER GROUP TÜRKİYE GM.
“Yeni yetenek kazanımı hız kazanacak”
“2024 yılında insan kaynaklan birimleri, teknolojik gelişim ve tüketici davranışları ışığında dönüşen kurumlarla çalışanları aynı noktada buluşturmak için çalışacak. Bu anlamda, öncelikli olarak, reskilling ve upskilling olarak tanımladığımız yeteneğin geliştirilmesi ve yeni yetenek kazanımı için çalışmalara hız kazanacak.
Kurumların yapay zeka ile verimlilik artışı hedefleri bu yetkinliklerin geliştirilmesi ve çalışanların bu konularda eğitimi gereğini de beraberinde getiriyor. Bunun yanında, çalışma koşullarındaki taleplerin değerlendirilmesi, yetenek kazanımı ve tutundurma, çeşitliliğin sağlanması, jenerasyonlar arasında geçişin hızlandırılması, sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik, eğitim ve gelişim fırsatları, sağlık ve iyi olma programları ve birlikte çalışma koşullarının kolaylaştırılması için İK departmanlarının yoğun çalışması gerekiyor.
Son olarak yeşil geçiş her anlamda önemli bir başlık. Çalışanların bu konuda işverenlerinden beklentileri artıyor yine tüketici ve çalışanların aynı zamanda sürdürülebilirlik farkındalığı da günden güne yükseliyor. Şirket için uygulamalarda sürdürülebilirliği önemseyen politikaların ve uygulamaların hayata geçirilmesi de önemli bir başlık olacak.”
2024’te öne çıkacak pozisyonlar
- Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanları: Yapay zeka ve makine öğrenimi konusundaki uzmanlara olan talebin artması bekleniyor.
- Uzaktan Çalışma Stratejistleri: Esnek çalışma stratejilerini oluşturmak ve uygulamak üzere uzmanlara olan ihtiyaç artabilir.
- Dijital Pazarlama ve E-Ticaret Uzmanları: Online ticaretin ve dijital pazarlamanın hala büyüme gösterdiği sektörlerde uzmanlara olan talep devam edebilir.
- Siber Güvenlik Uzmanları: Siber tehditlere karşı koruma sağlamak amacıyla siber güvenlik uzmanlarına olan ihtiyaç artabilir.
- Sağlık ve Psikoloji Uzmanları: İşyerindeki zorluklarla baş etme, duygusal sağlık ve iş verimliliği konularında uzmanlara olan talep artabilir.
OLCAY YILMAZ NOMAK / MİGROS GRUBU İK VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
“Genç yetenekleri bünyemize kazandırıyoruz”
“Migros olarak ‘İyi İş, İyi Gelecek’ anlayışımızla genç yeteneklerin şirketimize kazandırılmasını önceliklendiriyor, marka elçilerimizle genç yetenekleri buluşturmaya gayret ediyoruz.
Bu kapsamdaki en önemli adımlarımızdan biri Smart Uzun Dönemli Staj Programımız. Bu program dahilinde üniversite öğrencilerine henüz iş hayatına atılmadan 8 ay boyunca oryantasyon, mentörlük ve eğitim programları sunarak profesyonel deneyim kazandırıyoruz.
2022-2023 Smart staj döneminde 71 üniversite öğrencisini programımıza dahil ettik. Bununla beraber, M-Draft, Hiring Day, Datathon gibi yetenek programları ile de genç yeteneklerin bünyemize kazandırılmasını sağlıyor, gelişim fırsatları ve mentörlük desteği sunuyoruz.”
“SASA’da çalıyan sayısı 5 bini geçecek”
2015 yılında Erdemoğlu Holding bünyesine katılan SASA da istihdam artışı planlanıyor. SASA’nın gruba katıldığında yaklaşık bin 200 çalışanı olduğunu belirten belirten Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, “Ülke için istihdam yaratma bakış açısıyla çıktığımız bu yolda, ülkenin cari açığının azalmasına katkı sunacak olan yüksek teknoloji yatırımlarımızın devreye alınması ile birlikte çalışan sayımız yaklaşık 4 bin 400 kişi seviyesine ulaştı” diyor. Şirket, devam eden PTA, elyaf ve şişe cipsi yatırımları ile 2024 yılında yaklaşık 5 bin çalışan sayısını aşmayı planlıyor.
Hangi meslekler gözde olacak?
- Yazılım geliştiricileri, hemşireler, medikal ve sağlık servisleri müdürleri, asistan hekimler, bilgi güvenliği analistleri, fizik tedavi uzmanları, finans müdürleri, bilgi işlem müdürleri ve web geliştiricileri gibi alanlarındaki uzmanlıklar halihazırda en çok talep gören meslekler arasında öne çıkıyor.
- 2024 yılının gözde meslekleri arasında ise; bilgisayar sistemleri analisti, veri bilimcisi, yapay zeka uzmanı, siber güvenlik uzmanı, dijital pazarlama uzmanı, sağlık teknolojileri uzmanı, enerji uzmanı, robotik uzmanı, çevre uzmanı ve siber güvenlik yöneticisi gibi pozisyonların öne çıkması bekleniyor.