Ancak sektör 2017 yılına umutlu giriyor.
2017 yılında yeni yasal düzenlemeler, teknolojik altyapı çalışmalarının katkısı, tedarikçi finansmanında iyileşmeler ve ihracat faktoringi alanındaki çalışmalarla yüzde 10-15 arasında büyüme bekleniyor.
TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
Yüksek kur artışlarının yaşandığı 2015 yılında faktoring sektörünün işlem hacmindeki büyüme oranı yüzde 3,1’de kalmıştı. Sektörün 2016 yılını da sınırlı büyüme oranlarıyla kapatması bekleniyor. Dolayısıyla son iki yılda sektör, hedeflenen büyüme temposunu yakalayamadı ve reel olarak küçüldü.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ancak 2017 yılına yönelik beklentiler daha olumlu. Özellikle yeni yasayla birlikte iyimserlik artmış durumda. 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.Özellikle ‘yatırım ortamına ilişkin işlem maliyetlerinin azaltılması’ ve ‘fınans kurumlan arasında farklı uygulamaların ortadan kaldırılmasına ilişkin yeni düzenleme’ başlıkları sektör tarafından olumlu karşılandı.
Yeni yasa kapsamında, damga vergisi, harçlar gibi aracılık maliyetleri azaltıldı. Yine fınans kurumlan arasındaki farklı uygulamalar son buldu ve sektördeki rekabet eşitsizliği giderildi.
2017 DAHA İYİMSERFilialisai Kurumlar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mehmet Çağatay Baydar, üç yılı aşkın bir süredir, temsil ettikleri leasing, faktoring ve finansman şirketlerinin diğer finans kurumlan ile eşit rekabet koşullarında reel ekonomiye katkı sunabilmeleri için gayret gösterdiklerini söylüyor.
Baydar, “Bu bağlamda faktoringi öncelikli paydaşlarımıza daha doğru anlatabilmek ve faydalarını daha iyi aktarabilmek adına sektör grubumuz bir iletişim stratejisi üzerinde çalışıyor” diyor.
Hem yeni yasa hem de 2016 yılında yaşanan birçok olumsuzluğun geride kalmasıyla birlikte 2017 yılında faktoring sektöründe yüzde 10-15 arasında büyüme bekleniyor. Özellikle tedarikçi finansmanı, sektör temsilcilerinin üzerinde en çok durduğu alan.
Tedarikçi finansmanının dijital platformataşınması bu anlamda önemli bir çalışma. Yine ihracat faktoringi tarafında da bu yıl yüzde 15’in üzerinde daralma var. 2017 yılında bu tarafta da hareketlenmenin artacağı sektör temsilcilerince ifade ediliyor.
DOKUZ AYLIK PERFORMANS
2017 beklentilerine geçmeden önce gerçekleşmelere bakalım. Finansal Kurumlar Birliği (FKB), 2016’nın dokuz aylık dönemi için faktoring sektörüne yönelik rakamları açıkladı. Buna göre sektörün 2016 yılının üçüncü çeyreğinde işlem hacmi 86 milyar TL, alacakları ise 26,8 milyar TL olarak gerçekleşti.
Sektörün aktif büyüklüğü geçen yıla oranla yüzde 9,1’lik artışla 28,7 milyar TL, öz kaynakları ise yüzde 7,8 büyümeyle 5 milyar TL olarak gerçekleşti. 62 faktoring şirketi ile faaliyet gösteren sektör, her geçen gün genişleyen ve bugün 96 bini aşan müşterisinin 86,1 milyar TL’lik ticaretine aracılık etti.
Deniz Faktoring Genel Müdürü Alper Tunga Emecan, sektörün büyüme potansiyeline, sektör oyuncularının kredi iştahının yüksekliğine ve dinamik yapısına dikkat çekiyor. Emecan, “Kısa vadeli işlemlerden besleniyor olmamız dikkate alındığında geçtiğimiz yılın üzerinde büyüme oranları oluşacağı düşüncesindeyiz” diyor.
2015 yılında 119,7 milyar TL işlem hacmi olan sektör, bu yılın dokuz ayında 2015’in dokuz ayına göre yüzde 1,4 artışla 86,1 milyar TL’lik işlem hacmine ulaştı. Bu yıl da beklenti geçen yılki rakamın biraz üzerinde seviyelere ulaşmak.
POTANSİYEL YÜKSEK
Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Bozkurt Çöteli, dünyada gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki faktoring sektörünün ekonomideki penetrasyonunun yüzde 10-12’lerin üzerinde olduğunu söylüyor. Türkiye’de ise bu oranın yüzde 6’lar seviyesinde olduğunu kaydeden Çöteli, bunun da Türkiye’de faktoring sektörünün önünün oldukça açık olduğunu gösterdiğini ifade ediyor.
Türkiye'nin sürdürülebilir ekonomik büyümesini teşvik etmek için Türk iş dünyasının karşılaştığı zorlukların tespiti ve çözümüne yönelik adımların atılmasını olumlu bulan Deniz Faktoring Genel Müdürü Alper Tunga Emecan, “Özellikle KOBİ'lerin büyümesinin teşvik edilmesi, finansmana ulaşımının kolaylaştırılması ve desteklenmesi gibi konuların hızlandığını görüyoruz” diyor.
2017’de yüzde 10-15 büyüme bekleyen Garanti Faktoring Genel Müdürü Hulki Kara, diğer kredi kuruluşları ile kıyaslandığında sektörün üzerindeki mali yüklerin hafifletilmesine dikkat çekiyor.
Özellikle KO-BÎ segmentine hizmet veren faktoring sektörünün maliyet avantajı sağlayacağını ve bunu da ek iş hacmi olarak döndüreceğini söyleyen Kara, “Bunun yanında Finansal Kurumlar Birliği tarafından yürütülen ‘Tedarikçi Zinciri Finansmanı’ projesinin sonuçlanması ile birlikte pozitif katkı yapmasını bekliyoruz” diyor.
ODAKTA DİJİTALLEŞME OLACAK
Şu ana kadar FKB çatısı altında müşteriye ulaşmak ve pastayı büyütmek anlamında temelinde dijitalleşme olan projeler üzerinde çalışılıyor.
FKB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Çağatay Baydar, konuyla ilgili şu bilgiyi veriyor: “Sektörümüzün finans sektörü toplamı içindeki payını büyütecek söz konusu projelerin hem hukuki altyapıları hem de teknik boyutları itibarıyla yoğun bir çalışma içindeyiz.
Sanıyorum ki önümüzdeki günlerde FKB Yönetimi ve Sektör Temsil Kurulu olarak bu projelerin detaylarını paylaşabilecek noktaya geleceğiz.”
E-FATURA ORANI ARTIYOR
Sektör, yeni dönemde gelişen teknoloji ile elektronik ortamda ticaretin akışına uygun yeni ürünler geliştirme yolunda. Yeni müşteriye ulaşmada dijital kanallar etkili bir şekilde kullanıldığında fark yaratıyor. Tüm faktoring işlemine konu faturalar, FKB bünyesindeki Merkezi Fatura Kaydı Siste-mi’ne (MFKS) kayıt edilmek zorunda. Bu belgelerin içinde e-fatura oranı 2015 başında yüzde 22 seviyesindeyken gelinen noktada yüzde 50 seviyesinde.
Önümüzdeki üç yıl içinde bu oranın yüzde 80’e ulaşması bekleniyor. Ayrıca bu e-faturalar MFKS’ye girerken Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) sitesiyle entegre ve gerçekliği anında onaylanıyor.
Tüm bu faktörlere bakıldığında sektör dijitalleşmeyi yeni ürünlere çevirmeyi hedefliyor. Öncelikle FKB olarak tamamen elektronik ortamda bir platform hazırlayarak tedarik zinciri finansmanını bu sisteme taşıyacaklarını söyleyen Çağatay Baydar, sözlerine şöyle devam ediyor: “Böylelikle alıcıların onayladığı faturalar anında elektronik ortamda tedarikçinin isteğine bağlı olarak faktoringe konu edilebilecek. Ayrıca gerçek ticaretten kaynaklanan faturaların ve alacakların elektronik ortamda diğer finans kurumlarına devrini de planlıyoruz.
Bu çerçevede işlemlerin elektronik platforma taşınmasıyla birlikte yeni ürünler sektörün lokomotifi olacaktır. Yeni katma değeri yüksek ürünler, sektörün kendi doğal hacmini de geliştirecek.”
İHRACAT FAKTORİNGİ
2015 yılında dünya faktoring hacmi önceki yıla göre artış göstererek toplam 2,4 trilyon Euro oldu. Uluslararası ticaretin (ihracat-ithalat) finansmanında ise FCI üyesi faktoring şirketleri 530 milyar Euro’luk işlem hacmi gerçekleştirdi. İhracat faktoringi alanında Türk faktoring sektörü dünya ikinciliğini 2015 yılında da korudu. Önümüzdeki dönemde de bu trendin devamı bekleniyor.
İhracatçılara yurtdışı alacakları için verilen ödeme güvencesini içeren garantili ihracat faktoringi ürünü lokomotif alanlardan biri olmaya devam edecek.
Bu anlamda 2016 yılının dokuz ayında ihracat faktoringinde yüzde 16,6 daralma ile 14,2 milyar TL’lik işlem hacmi yaratıldı. Ancak ihracat faktoringinin 2017’de yeniden hızlanması bekleniyor.
İhracat faktoringi hizmeti sayesinde ihracatçıların mal mukabili satış yaptıkları alıcılarına güvenle satış yapabildiğini söyleyen Bozkurt Çöteli, mevcut müşterilerin de daha fazla büyüme olanağına kavuştuğunu anlatıyor.
Yeni çalışmaya başlayacakları müşterilere verilen faktoring garantisi sayesinde açık hesap satış yapma imkanının yakalandığını anlatan Çöteli şunları söylüyor: “Garanti hizmeti sayesinde alacakların tahsil edilmeme riskini ortadan kaldırırken, tahsilat hizmeti sayesinde çok daha etkin bir alacak yönetimi geliştiriliyor.
Yine talep edilmesi halinde alacakların vadesini beklemeden finansman sağlayarak nakit akışlarını düzenliyoruz. Dolayısıyla KOBİ’ler açısından bu kadar avantajlı olan bir ürünün bu yıl olduğu gibi 2017’de de daha fazla KOBİ’ye ulaşması için çaba göstereceğiz.”