Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, Rusya ile ilişkilerin düzelmesinin ve Suriye sınırındaki göreceli iyileşmenin sektörü olumlu etkileyeceğini belirtiyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Şener, 2017 yılında AB'ye taşımalarda kotaların kalkmasından da umutlu olduklarını söylüyor. 2017 yılında sektörün gündeminde güvenliğin yanı sıra şirket satın almaları ve yeni pazarlar olacak. Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden lojistik son iki yıldır komşularımızla yaşanan kimi sorunların gölgesinde ilerliyor.
2015 yılının sonunda Rusya ile başlayan uçak krizi ve ardından Suriye’nin tamamındaki ve kısmen Irak pazarında yaşanan kan kaybı sektörü olumsuz etkiledi. Batı’ya taşıma sayıları yaklaşık yüzde 1-2 seviyelerinde artmış olsa bile onun dışındaki güzergahlarda önemli sıkıntılar yaşandı.
Bölgesel güvenlik sorunları nedeniyle Suriye’ye ihracat büyük oranda geriledi. Son dönemde Irak merkezi hükümeti ile Türkiye’nin siyasi yaklaşımları nedeniyle merkezi hükümetin Kuzey Irak’a giren araçlara çifte vergilendirme yapması bu ülkeye yapılan ihracatı önemli oranda düşürdü. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, petrol gelirleri yüksek olan ülkelerin petrol fiyatlarının düşüşü nedeniyle alım güçlerinin düştüğüne ve bunun da ticarete olumsuz yansıdığına dikkat çekiyor.
TAŞIMALAR NE OLDU?Yani son iki yıldır yaşanan siyasi krizler taşımacılığın 2016 yılı performansını büyük oranda etkiledi.
2016 yılının ilk sekiz aylık döneminde toplam taşıma kapasitesinde geçen yıla oranla bir farklılık görülmedi. Türk taşımacılar ihraç taşıma sayılarında yüzde 2 düşüş yaşarken pazar payı yüzde 80’den yüzde 79’a geriledi.
Yabancı taşımacılar ise yüzde 7 büyüme sağladı ve Türkiye’den yapılan ihracat taşımalarındaki payları yüzde 20’den yüzde 21’e çıktı.
Irak ve Suriye bölgesinde ihracat trafiğinde düşüş yaşanması Avrupa ülkelerine olan yönelimi artırırken, Avrupa ülkelerine yapılan taşımacılık sayısı yüzde 12 artış gösterdi. Avrupa ülkelerindeki artış eğilimine bakıldığında Baltık ülkelerine yapılan taşıma sayıları geçen yıla göre yüzde 50’den fazla büyüme sağladı. Kuzey Avrupa’ya ve Doğu Avrupa’ya olan taşıma sayılarında da ciddi artış gözlemlendi.
BDT ve Orta Asya ülkelerinde ise Hazar koridorunun aktif olarak kullanılmasının etkisiyle yüzde 12’lik büyüme sağlandı. Azerbaycan, Gürcistan ve Ukrayna’ya yapılan taşımalar her yıl olduğu gibi artış eğiliminde. Azerbaycan’a yapılan taşımalar yüzde 25, Gürcistan’a yüzde 25, Ukrayna’ya ise yüzde 180 arttı.
2017 BEKLENTİLERİ OLUMLUSektör 2017 yılından umutlu. Türkiye’nin Rusya ile yakınlaşması ve vize sorunlarının çözülmesinin ciddi bir rahatlama sağlaması bekleniyor.
UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, Suriye’de durumun düzelmesinden, Kuzey Irak’ta merkezi hükümetle ilişkilerin iyiye gitmesinden ve 2017 yılında AB’ye taşımalarda kotaların kalkmasından umutlu olduklarını söylüyor.
Şener, “Çünkü hukuk sürecimiz işliyor ve orada haklılığımız teyit edilebilir. Özellikle bizi taşıma kotaları ve vizelerle kısıtlayan AB ülkelerinin ülke bazlı olarak inisiyatiflerinin elinden alınması, Türkiye ve AB arasında toplu bir kota anlaşması imzalanması umudu yeşermiştir. 2017 yılı bitmeden bu konuda önemli gelişmelerin olmasını bekliyoruz” diyor.
KORİDOR BEKLENTİSİ
Sektörün diğer öncelikli beklentisi ise güvenli bir koridor oluşturulması. Türkiye’nin etrafında ciddi güvenlik sorunları söz konusu. Bunun yanı sıra özellikle Doğu’dan gelen göçmenlerin Batı’ya çıkışının engellenmesi için sınır kapılarında kontrollerin sıklaştırılması da ticareti olumsuz etkiliyor. Güneyde Suriye’ye taşıma yapamadıklarını belirten Fatih Şener, bu konuda şunları söylüyor: “Ortadoğu’ya Mısır üzerinden gidemiyoruz, nakliyecilerimizin çabalarıyla ancak Süveyş üzerinden gidebiliyoruz.
Pek çok olumsuzluk var. 2017 yılından beklentilerimiz siyasi zeminde bir istikrarın sağlanmasıdır. Komşularımızla iyi ilişkilere ihtiyacımız var, şu anki durum bizi zorluyor. Bu huzur sağlanırsa yanı başımızda yeniden imar edilecek ülkeler var. Onların yeniden imar edilmesinde Türkiye önemli bir rol üstlenecektir, taşımacılık ve lojistikte de bundan faydalanacaktır.”
GLOBAL OYUNCULARIN PAYI
2017’de Türkiye’de global oyuncuların payının artması bekleniyor.Birçok global lojistik oyuncu geçtiğimiz yıllarda Türkiye’ye şirket satın alarak veya yeni şirket kurarak girdi. Bu eğilimin artacağını söyleyen Fatih Şener, yatırımların bölgedeki huzur ve istikrarla çok ilişkili olduğunu ifade ediyor.
Yeni liman satın almaya yönelik yatırımların artacağına dikkat çeken Şener, “Çünkü Türkiye Doğu’daki ülkeler için AB pazarına girmek için bir basamak rolü üstleniyor. Nitekim böyle ürünler geliyor, Türkiye’de montajı yapılıyor, Avrupa’ya gitmeye çalışıyor. Çevremizdeki ülkelerle ilişkilerimiz düzelir ve çevre ülkelerdeki güvenlik sorunları ortadan kalkarsa yatırım ikliminin daha da gelişeceğini düşünüyoruz” diyor.
Lojistik sektörü genelinde 2017 yılında daha uzak pazarlara ulaşma hedefi bulunuyor. Bu nedenle demiryolu ve havayolu taşımacılığının öne çıkması bekleniyor. Yakın coğrafyada yaşanan sorunlar, Avrupa'nın içinde bulunduğu durgun dönem ve Ortadoğu'da yaşanan savaşlar, yatırımcıyı Uzakdoğu'ya, Afrika ve Amerika kıtalarına yönlendiriyor.
MEVZUAT SORUNU VAR
2017 yılında sektörün gündemindeki önemli konulardan biri de mevzuat olacak. Türkiye’de mevzuattan kaynaklı birtakım kısıtlayıcı etkiler olduğunu söyleyen Fatih Şener, bu konuda bakanlığın bir hazırlık içerisinde olduğunu belirtiyor. Uluslararası rekabeti birebir yaşayan şirketleri desteklemek için mevcut yönetmelikte birtakım iyileştirmeler yapılacağı ifade ediliyor.
Diğer bir önemli konu ise gümrük kapıları. Türkiye’nin mevcut gümrük kapılarının Türkiye’nin ticaretini taşımaktan uzak olduğuna dikkat çeken Fatih Şener, “Ticaretini arttırmayı düşünen bir ülke için bu kapılar bir yük. Bugün içi Kapıkule’de 8 kilometre, Gürbulak’ta 20 kilometre kuyruk var. Yani ihracat yapan bir ülkenin kapılarından 2-3 günde çıkılıyorsa burada bir şey yanlış demektir” diye konuşuyor.
Uluslararası taşıma ilişkileriyle Türk taşımacılarının önünün açılması için taşıma izin belgelerinin alınması gerekiyor. Türkiye’nin ihracatı için yeterli taşıma izin belgesi olmadığını belirten Fatih Şener, dış ticarette açık veren bir ülkenin taşıma sorununun olmaması gerektiğini söylüyor.
