AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Her iki sektör de 2017 yılında Avrupa gibi klasik pazarların dışında Afrika ve Asya pazarlarına yönelik yapacakları atılımlarla fark yaratmayı hedefliyor. Türkiye beyaz eşyada Çin’den sonra en önemli üreticilerden biri.
Sektörün yıllık toplam üretim miktarı 23 milyon adet. Toplam ihraç edilen ürün sayısı ise 18 milyonun üzerinde. Cirosu 30 milyar TL’ye ulaşan sektör 2016 yılına iyi başlamıştı. Ancak yıl sonuna doğru artan kur hareketleri sektörü olumsuz etkiledi.
Beyaz eşya sektörü ekimde ise iç piyasada yüzde 2,4 daraldı. Dolardaki hareketlilik nedeniyle tüketicinin satın almayı ertelemesi satışların gerilemesine neden oldu. Kasım ayında ise iç satışlar tekrar toparlanarak yüzde 20 arttı.
Sektör temsilcileri bu durumun sürdürülebilir olması ve pazarın canlanması için vergi indirimi istiyor. Pazar hareketlenmediği takdirde 2017’de beyaz eşyada zamlar gündemde olacak.
YENİ PAZARLAR GÜNDEMDE
Diğer taraftan önemli bir ihracatçı olan sektörde ihracat tarafında ocak-kasım döneminde yüzde 8’lik bir büyüme oldu. Bu büyümenin arkasında ise sektörün yeni pazarlara açılması yer alıyor.
Avrupa gibi klasik pazarların dışına çıkmaya başlayan beyaz eşyacılar 2017’de Afrika ve Asya pazarlarında büyümeyi planlıyor. Sektörün ihracatındaki payı yüzde 1’in altında olan İran’a yönelik ambargonun kaldırılması yeni fırsat oldu.
Halihazırda İran’da güçlü olan Güney Koreli şirketlerle rekabete hazırlanan üreticiler, pazarın biraz daha olgunlaşmasının ardından bölge-ye yatırım yapmayı planlıyor.
Yaklaşık 35 milyar dolar büyüklüğündeki elektronik sektörü de bu yılı daralmayla kapatıyor. 2016’da ithalatın arttığını ihracatın azaldığı söyleyen Türk Elektronik Sanayicileri Derneği Başkanı Sıddık Yarman, “İlk 10 aylık rakamlara bakarak bir gerileme tahmin ediyoruz.
Üretim rakamları çalışması yılda bir defa ve ancak gelecek yılın ilk yarısında yapılacağından üretim rakamlarını şimdi veremiyoruz. Sadece ihracatın azalmasının üretime olumsuz yansıyacağını söyleyebiliriz” diyor. Sektörün yılı 18,8 milyar dolarlık ithalat ve 5,3 milyar dolarlık ihracatla kapatması bekleniyor.
AR-GE ÖNE ÇIKACAK
Elektronik sektörü de 2017’de ihracat odaklı olacak. Önümüzdeki yıl iç pazarda yüzde 10, ihracatta ise yüzde 20’lik bir büyüme hedefleniyor. Şirketler, elektronik sanayinin yanı sıra hizmet alanında da İran başta olmak üzere Asya ve Afrika’da yeni pazarlara açılmayı planlıyor.
Son dönemde AR-GE’ye ciddi yatırım yapan sektörde katma değerli ürünler öne çıkıyor. AR-GE fonlarının çok işe yaradığını söyleyen Sıddık Yarman, “Ancak bu yetmiyor. İnovasyon ve AR-GE çalışmalarının üretime ve satışa dönüşmesinde zorluklar var. Bu konuda adım atılmalı” diyor.