BURCU TUVAY AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
btuvay@ekonomist.com.tr asakarya@ekonomist.com.tr
Türkiye'nin en önemli ve objektif franchising araştırması olan Ekonomist'in 'Franchising 100' listesindeki şirketler bu yılın sonuna kadar 2 bin 644 şube açmayı hedefliyor. Franchise vererek büyüyen 100 şirket, binlerce girişimci adayına da yeni fırsatlar sunacak.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Türkiye ve dünyada her geçen yıl franchising sektörü büyüyerek gelişmeye devam ediyor. Franchising sisteminin hızla gelişmesi, yeni yatırımları ve işbirliklerini de beraberinde getiriyor. Bu yöntemin yaygınlaşmasının nedenleri arasında gerekli sermaye tutarının düşüklüğü, girişimcinin motivasyonunun yüksekliği, sistemin standart olması, kabul görmüş bir marka ve kontrol mekanizması bulunması gibi etkenleri sıralayabiliriz.
Son yıllarda alışveriş merkezlerinin hızla yayılması ve yeni iş kollarının önem kazanmasıyla birlikte Türkiye'de franchise markası patlaması yaşanıyor. Türkiye ekonomisinin dinamik olması, genç nüfusu, jeopolitik konumu, dünya pazarlarına yakınlığı franchising sisteminin büyümesine katkı sağlıyor. Bu nedenle Türkiye'de yatırım planları olan marka sayısı giderek artıyor.
Türkiye'de zincir işletmelerin toplam sayısının 2 bin 500'ün üzerinde olduğu ve bu işletmelerin toplamda 60 bin kadar şubesi bulunduğu tahmin ediliyor. Türkiye'nin en önemli ve objektif franchising araştırması olan Ekonomist'in 'Franchising 100' listesindeki şirketler bu yılın sonuna kadar 2 bin 644 şube açmayı hedefliyor. Bu da 2 bin 644 girişimci adayına yeni fırsatlar sunulacağı anlamına geliyor.
YEME-İÇME MEKANLARI ARTIYOR
JLL Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Tarkan Ander, franchising sistemi kapsamında, bu yıl içerisinde yatırımın geri dönüşünü daha hızlı elde eden sektörlerin, yani yeme-içme ve fast food'un ön plana çıkacağını söylüyor. Ander, bu trendi AVM'lerin 'alışveriş ve yaşam merkezlerine' dönüşmesine ve bu merkezlerde5'lerden yüzde 30'lara çıkmasına bağlıyor.
Tarkan Ander, bu konuda şunları söylüyor: "AVM'lerde yer almak isteyen girişimcilere en büyük önerim, yatırım yapmak istedikleri AVM'lerin bulunduğu bölgelerdeki ihtiyaca yönelik doğru yatırımı yapmaları. Bunu başarmak için, bir franchise zincirine dahil olmadan önce çok iyi analiz ve araştırma yapmaları gerekiyor.
Bazen doğru franchise yatırımı ana şirketi de çok ilerilere taşıyor. Yani yatırımcı doğru adımlar atarsa, franchise aldığı sisteme de büyük katkı vermiş oluyor. Bugün İstanbul'da yan yana konumlanan iki AVM'nin bile çok farklı ihtiyaçları ve tüketici kitlesi oluyor."
YURTDIŞI AÇILIMI HIZLANDI
Franchising sektörünün ekonomik büyüklüğünün 43 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Bu yıl franchising sektörünün ekonomik büyüklüğünün 50 milyar doları bulacağı öngörülüyor. Bu arada özellikle Ortadoğulu ve Avrupalı yatırımcıların Türk markalarına ilgisi de her geçen yıl artıyor.
Türkiye piyasasında franchising sektöründe genişleyen birçok Türk markasının 2018 planlarında dünya üzerinde yayılmak da bulunuyor. TAB Gıda, Simit Sarayı, Oses, Bursa Kebapevi, Gönül Kahvesi gibi birçok marka yurtdışında hızla büyüyor.
POTANSİYEL BÜYÜK
Cushman & Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden, franchise anlamında en çok büyüme gösteren sektörlerin fast food ve emlak olduğunu söylüyor. ABD'de bir zincirin ortalama şube sayısı 400 iken Türkiye'de bu rakamın sadece 30 olduğuna dikkat çeken Gönden, bu göstergenin franchise veren zincirlerin hala görece oldukça küçük işletmeler olduğuna işaret ettiğini belirtiyor.
Gönden, "Bu tespit ABD'deki 2 bin 500 zincir işletme karşısında Türkiye'nin 2 bin işletme zinciriyle yüzde 20 gibi bir oranda daha az olmasıyla ilişkili. Başka bir deyişle, çok sayıda marka görece az franchise veriyor. Bu da franchise sektörünün gelişimini ve kalitesini etkiliyor" diyor.
Girişimcilerin tercih edecekleri AVM'deki ziyaretçi profilinin markanın profiline uyupuymadığını netleştirmeleri gerektiğine dikkat çeken Toğrul Gönden, AVM içerisinde mağazanın lokasyonu-nun da son derece önemli olduğunu vurguluyor. Gönden, "Bunların yanında AVM'lerin aynı sektördeki rekabeti de incelenmeli. Satış öngörüsüne varıldıktan sonra ise kira ve aidat yükünün satışın 1/6'sı oranını geçmemesi hedeflenmeli. Mağaza dekorasyonu ise hiç olmadığı kadar önemli. Tüketici artık alışveriş yaparken deneyim de yaşamak istiyor" diye konuşuyor.
TEDARİKÇİYE ÖZEL BÖLÜM
Medyafors Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Özhan Erem, cafe-restoran, fast food rağbet gören sektörler olmakla birlikte, ev tekstili, mobilya-dekorasyon konseptleri, lokasyon-danışmanlık, hizmet, gayrimenkul, spor alanları, eğlence, ayakkabı-çanta ve giyimin de bu yıl ivme kazanacak sektörler arasında olduğunu söylüyor. Erem, sözlerini şöyle sürdürüyor: "2018 planlarımızda ivme kazanan sistemin yeni akım oyuncularını bu yıl Bayim Olur musun Franchising fuarında buluşturacağız.
Hem 'Tedarikçi Özel' bölümü hem de 'Perakende Alanları: AVM -Ticari Alanlar-Yönetim Kiralama Özel Bölümü'nde bir araya getirerek yatırımcının fuardan maksimum fayda sağlamasını, markanın hedeflediği yatırımcıya ulaşmasını sağlayacağız. Özetle, yatırımcının ve markanın kârlı çıkacağı büyük bir organizasyon düzenleyeceğiz."
SİMİT DÜNYASI TÜRKİYE'YE YAYILACAK
Simit Dünyası, 1995 yılında Ankara Kızılay'da küçük bir simit fırını olarak faaliyete başladı. 1996 yılında 'Simit Taş Fırında Pişer' sloganıyla, günün her saatinde taş fırından taptaze simit sunabilme hedefiyle yola çıkan Simit Dünyası, kısa sürede Kızılay ve çevresinde sekiz büyük şube açarak hizmet alanını genişletti. Simit Dünyası'nı rakiplerinden ayıran bir özelliği de arkasında bir kadın girişimcinin de olması.
Şirketin kurucusu Filiz Yıldırım, markanın farklılaşmasında önemli bir rol oynadı. 18 yıldır taş fırının verdiği lezzetle Ankara simidini müşterilerine sunan Simit Dünyası, yeni yılda yeni hedeflerle yoluna devam ediyor. Ankara simidinin yanında dünya mutfağından birçok lezzeti de menüsüne ilave eden şirket, yatırımcılara franchise fırsatı vererek yeni iş ortakları ile beraber tüm Türkiye'ye yayılmayı hedefliyor.
Markanın başlangıç yatırım bedeli 60 bin TL + KDV. Gıda mevzuatına uygun olarak üretim yapan Simit Dünyası, kalite kontrol uzmanlarının denetiminde kendi imalatını gerçekleştiriyor. Son dönemde yurtdışına açılmak için harekete geçen şirket, Doğu Afrika Cibuti'de bir şube açtı. Önümüzdeki dönemde talebe göre yurtdışında farklı noktalarda büyüme hedefleniyor.
OSES ÇİĞKÖFTE
DÜNYA MARKASI OLACAK
Oses, Almanya'daki üretim tesisiyle ilk yurtdışı yatırım, en uzun dürümle ilk dünya rekoru gibi ilklere imza atan bir marka. Yurti-çinde 780, yurtdışında da 14 bayisi bulunan şirket, 2018 hedefleri doğrultusunda bayi sayısını artırarak Türkiye ve dünyada büyümeyi hedefliyor. Kendi işinin patronu olmak isteyenleri hedefleyen Oses, tüm Türkiye genelinde ve yurtdışında bayilik vermeye devam ediyor.
2018 yılında Türkiye'de 100, yurtdışında da yedi yeni şube hedeflediklerini belirten Oses Çiğ Köfte Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yaşar, "Türkiye'de öncelikle Antalya, Ankara, Bursa, Diyarbakır ve Gaziantep illerinde, yurtdışında da Batı Avrupa ve Körfez ülkelerinde yoğun franchise çalışmalarımız devam ediyor. 2018 yılı içerisinde de bayilerimizle birlikte büyümeye devam edip, Türkiye'nin en büyük franchise markası olmayı sürdüreceğiz" diyor.
Yakın dönemde Kuveyt ile franchise sözleşmesi yapan Oses, Suudi Arabistan ile de yeni satış noktaları için görüşmelerini sürdürüyor. Ayrıca, 2018 yılında 'Bayim olur musun' ve 'MUSİAD' fuarlarına da katılacaklarını belirten Osman Yaşar, çiğköfteyi bir dünya markası yapmak için çalışmalarını sürdüreceklerini söylüyor.
KAHTA ÇİĞKÖFTE
40 YENİ ŞUBE AÇACAK
Kahta Çiğköfte'nin temelleri 1990 yılında atıldı. Levent meydanında bir seyyar araba ile çiğköfte satmaya başlayan Orhan Güzelay-dın, 2002 yılında ise markalaşma kararı aldı. 2011 yılında lavaş üretim tesisi ve çiğköfte fabrikası kuran şirket, büyüme sürecini hızlandırdı. Böylece bugün Türkiye genelinde 360 şubeyle hizmet veren Kahta Çiğköfte markası ortaya çıktı.
2018 yılında 40 yeni şube açmayı hedefleyen şirket, girişimcilerden franchise giriş bedeli ve royalty talep etmiyor. Şirketin büyümeyi planladığı öncelikli iller arasında Trabzon, Konya, Diyarbakır ve Ankara yer alıyor. Girişimcilere açılışa özel ücretsiz çiğköfte imkanı sunan şirket, bir haftalık eğitmen desteğini, görsel ve dijital medya reklamlarını katkı payı almadan veriyor.
Kahta Çiğköfte'nin büyüme hedefleri Türkiye ile sınırlı değil. Şirket bu yıl yurtdışına açılmaya hazırlanıyor. Avrupa ve Balkan ülkelerinde şubeleşmeyi hedeflediklerini söyleyen Kahta Çiğköfte'nin kurucusu Orhan Güzelaydın, "2018 yılında yurtdışında üçü Avrupa ülkelerinde üçü Balkan ülkelerinde olmak üzere altı şube açma hedefimiz var. Yurtdışında araştırmalarımız devam ediyor" diyor.
GÖNÜL KAHVESİ
223 ŞUBEYE ULAŞMAYI HEDEFLİYOR
1992 yılında gıda sektörüne giren grup, 2002 yılından bu yana 'Gönül Kahvesi' markasıyla yoluna devam ediyor. Türkiye'nin tek butik kahve zinciri olan Gönül Kahvesi, Türkiye'de ve dünyada büyüyor. Yurtiçi ve yurtdışı toplam şube sayısı 90'a ulaşan marka, kısa bir süre önce Mersin Üniversite Caddesi'nde bir şube açtı. 2018 yıl sonuna kadar 20 yeni şube açılması hedefleniyor. Gönül Kahvesi, ilk yurtdışı şubesini 2014 yılında Saraybosna'da Sarajevo City Center AVM'de açtı.
Şirket, 2017'nin mart ayında Bahreyn şubesini Muharraq şehri Seef Mall'da, 2017 nisan ayında ise Avusturya şubesini Vorarlberg Eyaleti Dornbirn şehrinde faaliyete geçirdi. 2017 Temmuz'da Saraybosna'da ikinci şubesini açan marka, böylece yurtdışındaki şube sayısını dörde çıkardı. 2018 yılında Saraybosna, Manama ve Priştina'da yeni şubeler açılması hedefleniyor.
Başta Avrupa, Asya ve Körfez ülkeleri olmak üzere dünyanın her köşesinden talepler alan Gönül Kahvesi, 2023 yılında yurtdışında en az 223 şubeye ulaşmayı hedefliyor. Gönül Kahvesi, Türk Kahvesi, espresso ve diğer tüm kahveleri özel formülleriyle harmanlayıp sunuyor. Gönül Kahvesi şubelerinde kahvenin yanı sıra özel hazırlanmış atıştırmalıklar ve cam şişe ev yapımı tamamen katkısız meyve suları yer alıyor.
TAB GIDA
ANAHTAR TESLİM HİZMET VERİYOR
Burger King, Popeyes, Sbarro, Arby's ve Usta Dönerci markalarını bünyesinde bulunduran TAB Gıda, hızlı servis restoran zinciri sektörünün en büyük şirketlerinden biri. Franchise sistemiyle büyüyen TAB Gıda, Burger King, Popeyes, Sbarro, Arby's ve Usta Dönerci markaları için yatırımcılarına anahtar teslim işletme seçeneği sunuyor. Burger King'in Türkye'de faaliyet gösteren 600'den fazla restoranı içinden 200'den fazlası franchise olarak hizmet veriyor.
Şirketin Burger King'in yanı sıra 80'e yakın Sbarro, 190'dan fazla Popeyes, 60'tan fazla Arby's ve 120'den fazla Usta Dönerci restoranı bulunuyor. TAB Gıda markalarında yatırım maliyeti restoranın yerine, tipine, bulunduğu konuma ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiyor. Bununla birlikte franchise yatırımları Burger King için 500 bin USD + KDV'den, Popeyes için 400 bin USD + KDV'den, Sbarro için 250 bin USD + KDV'den, Arby's için 400 bin USD + KDV'den, Usta Dönerci için ise 250 bin USD + KDV'den başlıyor.
TAB Gıda yatırımcılara iki ayrı opsiyon sunuyor. Birinci opsiyon AVM dışında yer alan restoranları kapsıyor ve yatırımcılar dilerlerse inşaat ve ekipman yatırımını kendileri üstleniyor. İkinci opsiyonda ise yatırım tamamen TAB Gıda tarafından yapılarak anahtar teslim modeliyle hayata geçiriliyor. TAB Gıda, franchise yatırımcılarına salata, ekmek ve patates fabrikalarıyla da fırsatlar sunuyor.
Yatırımcılar TAB Gıda'nın 24 yıllık tedarik zinciri yönetimi, operasyonel ve pazarlama tecrübesiyle satın alma gücünden faydalanıyor. Aynı zamanda TAB Gıda için yapılan üretim yatırımları hem inovatif ürünlerin daha kısa sürede geliştirilip müşterilere sunulmasını mümkün kılıyor hem de yatırımcılara satın almada ciddi avantajlar sağlıyor.
ERA GAYRİMENKUL
YENİ YILA YENİ PROJELERLE GİRDİ
ERA Gayrimenkul, dünyada 3 bini aşkın ofisi, 38 binden fazla ofis sahibi ve gayrimenkul danışmanı ile 35 ülkede hizmet veren global bir gayrimenkul markası. 2012 yılında Can Ekşioğlu'nun girişimiyle Türkiye pazarına adım atan ERA Gayrimenkul, bugün 48 ofisiyle Türkiye genelinde faaliyet gösteriyor. 2018 yılında 45 yeni ofis açma planı olan şirket, yeni yıla yeni projelerle girdi.
Şirket, QNB Finansbank 'Exclusive Bankacılık & Private Banking' segment müşterilerine ve Türkiye'de gayrimenkul yatırımı yapmak isteyen QNB First müşterilerine gayrimenkul yatırım danışmanlığı yapma konusunda işbirliği anlaşması imzaladı. ERA Türkiye İş Geliştirme ve Pazarlama Direktörü Gürkan Akkuş, gayrimenkul sektöründeki hizmet kalitesini yükselterek, sektördeki eğitimli profesyonellerin sayısını artırmayı hedeflediklerini söylüyor.
İstanbul, Yalova, Çanakkale, Ankara, Antalya, Bursa, İzmir, Aydın, Mersin, Erzurum, Bodrum'da ofisleri bulunan şirket, gerek organik olarak gerekse sektördeki diğer zincirleri satın alarak beş yıl içerisinde Türkiye'de en çok ofis ve danışmana sahip olan marka haline gelmeyi hedefliyor. ERA Gayrimenkul Türkiye, geçtiğimiz yıl Kıbrıs'ta franchise açma hakkını elde ederek ilk yurtdışı yatırımını KKTC'de gerçekleştirdi.
TURYAP
YURTDIŞINA ODAKLANACAK
Turyap, 2018 yılında yurtdışı yatırımlarına ağırlık verecek. KKTC, ABD, Azerbaycan, Hollanda, İspanya, Romanya ve Yunanistan'da temsilcilikleri bulunan Turyap, önümüzdeki dönemde Körfez ülkelerine açılmayı hedefliyor. 2017 yılında yüzde 13 büyüyen şirket, 2018'de ise yüzde 20 büyüme planlıyor. Franchise sistemiyle büyüyen Turyap, cirodan pay almayarak farklı bir sistem yürütüyor.
Girişimcilerin işe başlarken marka ve şirket tanıtımına kaynak ve zaman harcamak zorunda kalmadığına dikkat çeken Turyap Franchise Satış Müdürü Sezer İkizoğlu, "Adaylar, temsilcilik ofisini açtıkları andan itibaren emlak sektörünün en yaygın ve tanınmış markası altında çalışmaya başlıyorlar. Temsilciler cirodan ya da kârdan herhangi bir pay ödemiyor, gelirlerini işlerini geliştirmek için kullanıyorlar" diyor.
Şirket girişimcilere TuryapNet CRM programı ve web sitesi desteği, binlerce satılık-kiralık portföye erişim imkanı sunuyor. Kuruluşta gerekli olan tanıtım malzemeleri girişimcilere ücretsiz veriliyor. Tecrübeli temsilcilerden danışmanlık desteği sunduklarını söyleyen İkizoğlu, verdikleri diğer destekleri ise şu şekilde sıralıyor: "Ücretsiz temel emlakçılık eğitimi, temsilcilerle işbirliği, portföy, müşteri paylaşımı, mali, hukuki ve teknik konularda ücretsiz destek, sınırsız kadro kurma imkanı, özel projelerde ve müzayedelerde satış ve pazarlama imkanı, ISO 9001:2008 belgesi altında hizmet olanağı sunuyoruz."
ÖZNİL LOJİSTİK
ALTYAPI ÇALIŞMALARINA HIZ VERDİ
Franchise sektörü büyüdükçe çevresinde de ciddi bir ekosistem yaratıyor. 1999 yılında Özkan Yılmaz tarafından kurulan Öznil Lojistik bu ekosistemle birlikte büyüyen şirketlerden biri. Kurulduğundan bu yana soğuk zincir hizmetiyle öne çıkan şirket, franchise veren şirketlerle çalışıyor. Öznil Lojistik'in çalıştığı şirketler arasında Özsüt, Köfteci Ramiz, Kahve Diyarı, Bolulu Hasan Usta, Kahve Durağı, Ora Ege Hazır Yiyecek, Sanset, Beşuzzi, Ponti, Sakıpağa, Altınköy, Dr. Oetker ve Baltalı yer alıyor.
Şirket, çift rejimli araçlarıyla donuk ve taze ürünlerin taşınması hizmetinin haricinde müşterilerinin ürünlerini başta İzmir merkez depoları olmak üzere İstanbul Asya, İstanbul Avrupa, Ankara, Adana, Antalya, Konya ve Bursa'da bulunan dokuz soğuk hava deposunda muhafaza ediyor. Öznil Lojistik, bayilerinin siparişlerine göre ürünleri hazırlayarak depo sevkiyat hizmeti ve stok yönetimi hizmeti de veriyor.
Şirketin değişmez prensiplerinin her zaman doğru derecede ve hızlı teslimat olduğunu söyleyen Öznil Lojistik'in kurucusu Özkan Yılmaz, "Bu bağlamda, 2018 yılının girmesiyle birlikte 1,85 yaş ortalamasına sahip tamamı özma olan araçlarımızı iki yıldan az bir sürede yeniledik. Araçlarımızda sektörün lider markası soğutucular ve en iyi donanımlar kullanılıyor" diyor.
Ayrıca BİM ve A-101 ulusal zincir ana depolarına düzenli teslimat yapan Öznil, Türkiye'nin 71 iline haftanın üç günü sevkiyatlarla İzmir'den tüm teslimat noktalarına en fazla iki gün içerisinde teslimatlarını tamamlıyor. 2018 yılında yapılanma ve kurumsallaşma sürecine girdiklerini söyleyen Yılmaz, "20'nci yılımızda müşterilere yüzde 100 müşteri memnuniyeti ve Öznil Lojistik ile çalışmanın verdiği konforu daha fazla hissettirebilmek amacıyla sistemsel altyapı çalışmalarına da hız verdik" diyor.
BREW MOOD COFFEE & TEA
PROFESYONEL EKİPLERLE ÇALIŞIYOR
Brew Mood Coffee & Tea, 2015 yılında Coopart bünyesinde yüzde 100 yerli sermaye ile kuruldu. Kahve ve çayı birleştiren marka farklı bir konsepte sahip. Kısa sürede 19 şubeye ulaşan Brew Mood Coffee & Tea, 2018'de hızlı bir büyüme hedefliyor. Yıl sonuna kadar 20 yeni şube açılması hedefleniyor. Franchise giriş bedeli olarak 25 bin dolar talep eden şirket, royalty olarak şube cirosunun yüzde 4'ünü alıyor.
Şirket, İstanbul, Ankara, Antalya, Kayseri ve Bursa başta olmak üzere tüm Anadolu'da büyümeyi planlıyor. Markanın tüm süreçleri işinde profesyonel ekipler tarafından yönetiliyor. Bir üretim tesisi, lojistik zinciri, saha ekipleri, sosyal medya ve tasarım birimi, finansal kadrolar, birçok çözüm ortağı ve geniş bir ekip ile hizmet veren şirket, global yenilikleri yakından takip ediyor.
Şirketin profesyonel ve merkezi bir personel yönetim sistemi, online eğitim ve denetleme operasyonu bulunuyor. Şirketin en önemli farklılıklarından birisi 'mood uygulaması' ile ürün-insan ilişkisi kurması. Brew Mood, servis standartlarını, insanların kendini nasıl hissettiğine odaklanarak tasarlamış durumda. Bu da markaya avantaj sağlıyor.