ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Start up, ya daha önce hiç uygulanmamış bir fikir buluyor ya da var olan bir projeye yeni ve farklı bir bakış açısı getiriyor. Bununla ilgili olarak da bir yol haritası çıkarıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Fikri hayata geçirme aşamasında her türlü riski üstlenmesi ve gerekli olan ticari işletme detaylarını yerine getirmesi gerekiyor.
İş fikrini hayata geçirme veya geliştirme sürecinde ise her zaman finansal gücü olmayabiliyor. İşte tam bu noktada melek yatırımcılar devreye giriyor. Projeye inanan yatırımcılar, işletmelerin büyümesi, gelişmesi adına gerekli olan sermayeyi sağlıyor.
Öte yandan son dönemde yüksek rakamlarda yatırım çeken start up'larda da bir artış söz konusu. Öyle ki yeni ekonominin dinamiği olan start up'lar arasında 1 milyon doların üzerinde yatırım çekenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Haberimizin tablosunda yer alan 12 start up'un toplamda 92,4 milyon dolarlık melek yatırım aldığını görüyoruz.
YABANCI İLGİSİ
Ödeme hizmetleri veren iyzico, son dönemde çektiği yatırım miktarıyla adından söz ettiren girişimlerin başında geliyor. Şirket, Türkiye'de farklı alanlarda hizmet veren e-ticaret şirketlerine beş yıldır yenilikçi çözümler sunuyor.
iyzico CEO'su Barbaros Özbuğutu, kendi kişisel sermayeleri dışında Ekim 2012'den bu yana yatırım da çektiklerine değiniyor. Özbuğutu, Speedinvest'ten aldıkları 1 milyon dolarlık yatırım taahhüdü ile Pahicle ve Beenos aracılığıyla 400 bin dolarlık yatırımı aldıktan sonra ilk yatırım turlarını tamamlayarak iyzico'yu hayata geçirdiklerini belirtiyor.
Barbaros Özbu- ğutu, sözlerine şöyle devam ediyor: "Zamanla 212, IFC liderliğinde Endeavor, Pahicle ve 212, Vostok Emerging Finance liderliğinde 212 ve IFC, Amadeus Capital Partners'dan yatırım aldık. Bugüne kadar yedi yatırımcı grubundan toplam 24 milyon dolar yatırım almış olduk. Üstelik bütün bu yatırımlar ülkemizde Gezi Parkı, 17-25 Aralık ve 15 Temmuz olaylarının olduğu yıllarda gerçekleşti. Tamamı yabancı yatırımcı grubundan yatırım çektik."
YATIRIMCILARIN START UP’LARA KATKILARI
- Finansal destek veriyorlar.
- Tecrübelerini paylaşarak vizyoner olmalarını sağlıyorlar.
- Kararı alma ve uygulama sürecinde destek oluyorlar. Know-how ve network katkıları oluyor.
- Kurumsallaşma, insan kaynağı yönetimi ve iletişim alanlarında yardımcı oluyorlar.
- Hızlı büyümedeki zorlukların aşılması, yurtdışı planları ve hedeflenen ciroya ulaşılması için izlenmesi gereken yol haritası konularında mentorluk yapıyorlar.
CİROSUNU KATLIYOR
2013 yılında online olarak çıktığı yola 2018 itibariyle Türkiye genelinde toplam 22 showroom ile devam eden Vivense de yüksek miktarda yatırım çeken start up'lardan biri. Yakın zamanda Türkiye'nin en büyük ev ve mobilya markası olmayı hedefleyen Vivense, mağazalaşmaya hız verdi.
Cirolarını her yıl artırdıklarını söyleyen Vivense Kurucusu Kemal Erol, geçen yılki 100 milyon TL'lik cirolarını bu yıl 200 milyon TL'ye çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor. Erol, "Bugüne kadar dört tur yatırım aldık. Yatırımcılarımız arasında Can Yücaoğlu, Gamze Yüca-oğlu, Early Bird, Hasan Aslanoba gibi isimler var. Toplam 15 milyon dolarlık yatırım çektik" diyor.
SATIN ALMA PLANLIYOR
Aldığı yatırımla öne çıkan Foriba ise şirketlere e-dönüşüm çözümleri sunarak iş verimliliğini artıran, maliyet ve zaman yönetimini kolaylaştırıp şirketlerin finansal ve muhasebe süreçlerini dijital ortama taşınmasını sağlayan bir girişim. 1999 yılında kurulan şirket, toplamda 9 milyon dolarlık yatırım aldı.
Foriba CEO'su Koray Gültekin Bahar, ilk turda Revo Capital'den, ikinci turda ise IFC liderliğinde yatırım aldıklarını ifade ediyor. Bahar, "İkinci turda aldığımız 5 milyon dolarlık yatırımın 3 milyon doları IFC'ye, 1,5 milyon doları Revo Capital'e, 500 bin doları da Endeavor Catalyst'e ait. Yatırımları, e-dönüşüm sektöründe daha da büyüyeceğimiz yeni birleşmeler ve satın almalarda kullanmayı planlıyoruz" diye konuşuyor.
YATIRIM ÇEKMELERİNDE HANGİ YÖNLERİ ETKİLİ OLDU?
- Finansal olarak başarılı bir ivme göstermeleri,
- Ekip çalışmasına yatkın olmaları,
- Küresel oyuncu olma hedefleri,
- Gelişime açık olmaları,
- Rekabetçi ve yeniliğe açık bir yapıda bulunmaları, Potansiyel müşteri çoğunluğu,
- Yaşadıkları ülkenin dinamiklerine hakim olmaları.
MELEK YATIRIMCILARI ÇEKTİ
2014 yılında faaliyete geçen ikinci el lüks giyim sitesi ModaCruz da çektiği yatırımlarla adından söz ettiriyor. Kadınların alıp da giymedikleri veya artık kullanmadıkları lüks ürünleri nakite çevirebilecekleri, aynı zamanda bu ürünleri ikinci el fiyatlarıyla yüzde 80'e varan indirimlerle satın alabilecekleri ModaCruz, bugüne kadar dört tur yatırım aldı.
Toplam 6 milyon dolarlık yatırım çektiklerini belirten ModaCruz Kurucusu Melis Güçtaş, "Yatırımcı grubumuzun içerisinde Gittigidiyor'un kurucu ortakları Serkan Borançılı, Burak Divanlıoğlu, Yemeksepeti kurucu ortağı ve CEO'su Nevzat Aydın, Aslanoba Capital, Hummingbird Venture Capital, Middle East Venture Partners da mevcut" diye anlatıyor.
İLK 10'DA YER ALIYOR
Çektiği yatırımla öne çıkan diğer bir start up da V-Count. Demirhan Büyüközcü ve Kaan Kayabalı'nın birlikte hayata geçirdiği V- Count, 2006 yılında kuruldu. Büyüközcü ve Kayabalı'nın halı sahalardaki topu takip etme amacıyla yaptıkları yazılım zamanla çuval sayma, zeytin sayma, araç sayma ve insan sayma için de kullanılabilir hale geldi.
Demirhan Büyüközcü, ürünlerinin önceleri en çok mağaza zincirleri ve alışveriş merkezlerinde kullanıldığını, şimdi ise süpermarketlerden bankalara, havalimanlarından benzin istasyonlarına kadar insan sayma ihtiyacının olduğu her yerde kullanıldığını belirtiyor.
Büyüközcü, girişimlerinin son iki yılda Revo Capital ve DCP Capital'den toplam 3,5 milyon dolar yatırım çektiğini söylüyor. Demirhan Büyüközcü, "Alanında ilk 10'da yer alan şirketimizin beş yıl sonra ilk iki içerisinde olmasını hedefliyoruz. Bugün dünyanın 90 ülkesine satış yapıyoruz" diye konuşuyor.