Türkiye’nin ilk enerji verimliliği eylem planı olan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (UEVEP) 2017-2023 dönemini kapsıyor. Altı farklı sektörde bulunan 55 adet eylemin hayata geçirilmesiyle, 2023 yılına kadar 10,9 milyar dolar yatırımla, kümülatif olarak 23,9 milyon ton eşdeğer petrol (MTEP) enerji tasarrufu sağlaması bekleniyor. Bu da 2023 yılında Türkiye’nin birincil enerji tüketiminde yüzde 14 oranında bir azalmaya denk geliyor. Bakanlık, Eylem Planı’nın süresinin dolacak olması nedeniyle 2024-2030 yıllarını kapsayacak 2.Eylem Planı hazırlık çalışmalarına başladı. Bu kapsamda Dünya Bankası desteği ve TSKB Escarus kolaylaştırıcılığında yıl içinde toplamda 10 adet çalıştay düzenleniyor.
NİHAİ ÇALIŞTAY İSTANBUL'DA
İlk dört çalıştayı düzenleyen Bakanlık, finans ve enerji yönetimi odağındaki çalıştayı, 1 Eylül’de İstanbul’da gerçekleştirdi. Çalıştay bakanlık temsilcileri, Merkez Bankası, BDDK, kamu ve özel bankaların temsilcileri, akademisyenler, enerji verimliliği sektör temsilcileri, çevre ve enerji STK’larının temsilcileri de dahil olmak üzere geniş katılım ile düzenlendi. Çalıştayda konvansiyonel ve yenilikçi finans çözümleri tartışılarak gelecekte enerji verimliliğinin finansmanı tartışıldı.
Çalıştaylar, farklı tematik alanlarda ve farklı illerde düzenlenmeye devam edecek ve nihai değerlendirme çalıştayı yıl sonunda İstanbul’da gerçekleştirilecek. Çalıştaylar sonucunda toplanan görüş ve değerlendirmeler ile Türkiye’nin 2030 yılına ilişkin enerji verimliliği vizyonu belirlenecek. Vizyon belgesinin ardından ise 2030 yılına dek Türkiye’nin enerji verimliliği alanındaki somut adımları ve taahhütlerini içerecek 2. UEVEP hazırlanacak.
41,5 MİLYON TL DESTEK VERİLDİ
Çalıştayda açılış konuşmasını yapan TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi (EVÇED) Başkanı Dr. Abdullah Buğrahan Karaveli, enerji verimliliği çalışmalarının ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini anlattı. Türkiye gibi kendi doğal enerji kaynakları kısıtlı olan ülkelerin birincil yakıtının enerji verimliliği olacağını söyleyen Karaveli sözlerine şöyle devam etti:
“Birinci eylem planı kapsamında, 2017-2021 yılları arasında sadece bakanlığımız tarafından, 281 enerji verimliliği projesine toplamda 41,5 milyon TL destek verildi. Bakanlığımızca uygulanan enerji verimliliği destek programlarından biri olan Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Destekleri’nin kapsamı genişletildi. Bu yıl içinde, daha önce sadece endüstriyel işletmelerin kabul edildiği destek programına; içinde tarım, bina ve hizmet sektörleri de dahil edildi.”
ENERJİNİN FATURASI ARTIYOR
TSKB Escarus Genel Müdürü Dr. Kubilay Kavak, iklim değişikliği etkilerinin ülkemizde de kendisini sıklıkla göstermeye başladığını ifade ederek, Avrupa Birliği odağında iklimle mücadele ve enerji verimliliği çalışmalarını anlattı.
Küresel ölçekte emtia ve enerji fiyatlarının Covid-19 pandemisi ve Ukrayna-Rusya gerilimi neticesinde yaklaşık 3 kat artış kaydettiğini belirten Kavak, “Türkiye enerji ithalat faturası her yıl ortalama 45 milyar dolar seviyesinde. ancak artan fiyatlar nedeniyle Türkiye’nin ilk 6 aydaki enerji ithalatının faturası 47,8 milyar dolar oldu” dedi.
Yükselen enerji faturasının beraberinde yüksek cari açığı da getirmekte olduğunun altını çizen Kavak, “İç kaynağınız kısıtlıysa, kaynakları özenli kullanmak basit bir tercih değil, bir zorunluluktur. Şimdi değilse ne zaman?” dedi.