FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Yakın zamanda iki yeni hammaddeyi daha Türkiye’de üretmeye hazırlanan Viking, bu alanda dünya devlerinin tedarikçisi olmayı hedefliyor. Temizlik ve kozmetik sektörünün Türkiye’deki büyüklüğü 20,8 milyar TL. 5 bin civarında şirketin bulunduğu sektör 120 bin kişiye istihdam sağlıyor. Sektörün büyük oyuncuları uluslararası şirketler. Sektörde sürdürülebilirlik sağlamış yerli firma sayısı ise çok az.
Ancak yabancıların hakim olduğu sektörde en büyük sorun hammaddelerin önemli bir kısmının ithal olması. Yurtdışından gelen hammaddelerin fiyatlarının özellikle yerli üreticiyi zorladığını gören girişimci kardeşler, 2010 yılında Avcı Kimya’yı kurarak ithal edilen bazı kimyasalları üretme hedefiyle yola çıktı.
TÜBİTAK ve SANTEZ ile işbirliği yapılarak ilk etapta fiksatör ve polimer üretmek için çalışmalara başlandı. 2014 yılında AR-GE projesini bitiren ve ürünlerin Avrupa patentlerini alan şirket üretime geçti. Şirket, iki yeni hammaddeyi daha Türkiye’de üretmek için hazırlık yapıyor. Bu dört ürünle de öncelikle Türkiye’de dünya devlerinin tedarikçisi olma hedefiyle hareket ediyor.
SEMT PAZARINDA BAŞLADILAR
Viking Temizlik ve Kozmetik 1994 yılında kurulsa da geçmişi daha eskiye dayanıyor. Şirketin kurucuları olan Avcı Kardeşler, 1978 yılında Avcı Kozmetik’i kurarak temizlik ve kozmetik ürünleri satışıyla işe başladı.
Semt pazarlarında başlayan ve Ege Bölgesi’nde seyyar satıcılık ile geliştirilen deterjan alım satımı yıllarının sonrasında ilk üretime 1980 yılında kristal çamaşır sodası ile geçildi.
Mayi sabun olarak adlandırılan ve halk arasında Arap sabunu adıyla anılan ürünü naylon torbada satışa sunarak bir ilki gerçekleştiren dört kardeş, 1985 yılında üretimlerine çamaşır suyu ve tuz ruhunu da ekledi.
O dönem 6 metrekarelik bir alanda başlayan ve daha sonra 700 metrekarelik bir tesise taşınan üretim bugün 2005 yılında İzmir Kemalpaşa’da faaliyete geçen 53 bin metrekarelik fabrikada yapılıyor.
Şirketin en önemli büyüme hamlesi 2005 yılında büyük perakende grupları için özel üretim (private label - PL) yapmaya başlanması oldu. Kipa’ya ilk PL üretimi yapan şirket bugün BİM’in ana tedarikçisi. Tabii bir taraftan da kendi markalarıyla yaptıkları üretim sürdürülüyor.
DÖRT SATIŞ KANALI VAR
Viking, bugün perakende kanal, private label, ihracat ve ev dışı tüketim (EDT) olmak üzere dört farklı satış kanalına ürün sunuyor. Yılda 214 bin tonluk üretim kapasitesine sahip olduklarını söyleyen Viking Temizlik ve Kozmetik Genel Müdürü Hayrettin Avcı, geçen yıl 100 milyon TL ciroya ulaştıklarını anlatıyor.
Avcı, 2015 yılındaki başarılı performanslarıyla İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasına girdiklerinin de altını çiziyor. Bu yılı ise 120 milyon TL’ye yakın bir ciroyla kapatmaya hazırlandıklarını ifade eden Avcı, Migros’tan A-101’e kadar pek çok ulusal marketin raflarında 40’a yakın ürünleriyle varlık gösterdiklerini sözlerine ekliyor.
Ulusal zincirlerin tamamında yer alabilmek için görüşmeleri hızlandıran şirket, bir taraftan da ihracat hacmini artırma yönünde çalışmalar yürütüyor. Şirket, Sailor Viking markasıyla 40 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
Bu yılın sonunda Almanya’da bir ofis açmak için hazırlıklar yapılıyor. Şirket yurtiçinde sadece temizlik ürünleri üretse de, ihraç pazarları için şampuandan jöleye, sıvı sabundan oda parfümüne kadar pek çok ürün üretiyor.
İTHAL İKAME ÜRÜNLER
Son dönemde girişimci kardeşleri en çok heyecanlandıran iş, Avcı Kimya ile yaptıkları kimyasal hammadde üretimi. TÜBİTAK ve SAN-TEZ desteklerini içeren kimyasal hammadde üretim çalışmalarını 2014 yılında sonuçlandırdıklarını ve fiksatör ve polimer üretimine başladıklarını söyleyen Hayrettin Avcı konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Böylece hem rekabet gücümüzü arttıran hem de piyasalara hammadde satabilen ve sonuçta kâr odağında doğru işler yapmış olmanın heyecanını yaşıyoruz.
Yeni AR-GE çalışmalarımızı yine Türkiye’de ilk olacak çalışmalar mantığıyla sürdürüyoruz. Hedefimiz Türkiye’de kimya sektörünün dışa bağımlılığını azaltmak.” Bu iki ürün dışında sektörün ana hammaddelerini kapsayan iki ürünün daha AR-GE çalışmalarının bitmek üzere olduğunu belirten Hayrettin Avcı, 2017’de bu iki ürünün üretimine de başlamayı planladıklarını anlatıyor.
2017’de global kimya devlerine hammadde tedarik etmek istedikleri ve bu yönde görüşmelere başladıkları üzerinde duran Avcı, “Önceliğimiz yıllık 20 bin tonluk ithalatın yerine ikame polimer üretmek” diyor.