İstanbul Emniyet Müdürlüğü ekipleri, son olarak devlet kurumlarından sözde ihale yoluyla ucuza aldıkları araçları ucuza sattıklarını iddia edip para toplayan ve vatandaşları dolandıran bir çeteyi çökertmişti. Çetenin, göz boyamak için lüks restoranlarda tanıtımlar düzenlediği, ön talep için para aldıkları ve araç teslimi yapmadıkları belirlenmişti. Bu operasyonda 2 sosyal medya ünlüsü de gözaltına aldı. Yaşanan olay sonrası 'Sazan Sarmalı' terimi daha fazla gündemde. Aslında Emniyet uzun zamandır bu tarz dolandırıcılıklara karşı uyarıyor. Peki, nedir bu sazan sarmalı?
SAZAN SARMALI NEDİR?
Sarmal kelimesi Türk Dil Kurumu'na göre dolana dolana oluşmuş, birbirini izleyen, içinden çıkılmaz gibi anlamlara geliyor. Sarmal dolandırıcılığında da dolandırıcı hem alıcı hem satıcı rolü yaparak birden fazla kişiyi dolandırıyor. Yani örneğin bir araç satışında dolandırıcı hem alıcı rolü oynayıp satıcıyı, hem satıcı rolü oynayıp alıcıyı kandırıyor. Bu tarz suçlar genellikle internet üzerinden işleniyor.
Örneğin bir kişi otomobilini satmak için internette ilan verir. Dolandırıcı genelde başkaları üzerine alınmış hatla arar ve araca talip olur, pazarlık yapar aracı alacağını söyler. İlanın kaldırılmasını ister. Güven kazanmak için araç sahibine kapora yollar ama il dışında olduğu için aracı bir yakınının alacağını söyler. Araç ve sahibine ait bilgileri alan dolandırıcı aynı aracı yine internet üzerinden bu kez piyasanın altına bir fiyatla satışa çıkartır. Arayanlarla araç sahibi gibi pazarlık yapar. Aracın gerçek sahibi ile aracı satın almak isteyen kişiyi bir araya getirir. Araç devri için notere gidildiğinde alıcı, araç bedelini dolandırıcı tarafından verilen hesaba gönderir.
EMNİYET SAZAN SARMALINA KARŞI UYARIYOR
Antalya Emniyeti, Ağutos ayında, otomobil satışındaki 'Sazan Sarmalı'nın nasıl işlediğini anlatarak vatandaşları uyarmıştı. Açıklamada şu bilgiler verilmişti:
- Vatandaşımız aracını satmak için internet üzerinden ilan verir.
- Dolandırıcı şahıs genelde kendisini kamu görevlisi olarak tanıtır. Aracı kuzenine veya bir akrabasına alacağını söyleyerek müşteri olur.
- Sözde akrabası üzerinden küçük bir kaparo bedeli göndererek güven kazanır. Aynı aracı değerinden çok daha az miktara ilana koyar. Genelde araç alım satımı -yapan kişiler 2. Kez ilana konulan araca müşteri olur.
- Alıcı ve satıcı şahsı aracın bulunduğu ilde buluşturur.
- Her iki tarafa aracın fiyatı hakkında konuşmamaları konusunda uyarır. Ekspere gönderir.
- Aracın devri için Noter aşamasına gelindiğinde önceden belirlediği iban numarasına para havalesi yaptırır. Kısa süre içerisinde bu parayı kripto varlıklara havale yaparak paraya bloke konulmasını engeller. Alıcı ve satıcı bu durumda karşı karşıya gelirler.
SAZAN SARMALI İLE DOLANDIRILMAMAK İÇİN BU UYARILARA DİKKAT
Elazığ Emniyeti'nin sitesinde de Sazan Sarmalı ile dolandırılmamak için şu uyarılara yer veriliyor:
- Araç alım satım işlemlerinde alacağınız aracın araç ücretini, 3. şahısların hesabına göndermeyiniz. Ruhsat sahibinin hesabına gönderiniz.
- Araç alım satım işlemlerinizde araç fiyatını ruhsat sahibi ile yüz yüze görüşünüz.
- Araç alım satım işlemlerinde hiçbir şekilde telefonda sizi yönlendiren 3. şahıslara itibar etmeyiniz. Araç ve araç sahibi ile ilgili söylenenleri noterde yüz yüze geldiğiniz araç sahibine iletiniz.
- Araç alım satımlarında satış öncesi telefon ile görüşme yaptığınız kişi ya da kişiler size çeşitli bahaneler sunuyorsa (işim çıktı, aracı akrabam, arkadaşım gelip alacak ya da satacak v.s.) şüphelenin.
EKİM AYINDA YAŞANAN BİR ÖRNEK
Anadolu Ajansı Nevşehir'de Ekim ayında yaşanan benzer bir dolandırıcılığı duyurmuştu. Nevşehir'de yaşayan kişi internet sitesinde ilanı verilen ikinci el otomobili satın almak isterken 850 bin lirasının dolandırıldığı iddiasıyla savcılığa başvurmuştu. Mağdur kişi yaşadıklarını anlatmış ve bir internet sitesinde ilanını gördüğü otomobili satın almak için İstanbul'daki ilan sahibi Y.K. ile telefonla görüştüğünü söylemişti. Anlatımına göre aracı alması için İstanbul'daki kuzenine vekalet verdi. Noter işlemleri sırasında kendisine verilen hesaba 850 bin lira yatırdı. Ancak araç sahibi paranın hesabına yatmadığını söyledi. Satış işlemi gerçekleşmedi.
ARAÇ SAHİBİNDEN BAŞKA KİMSENİN HESABINA PARA YATIRMAYIN
Mağdur vatandaş şu uyarıda da bulunmuştu:
"Vekalet verdiğim kuzenim İstanbul'da aracı ekspertize götürdü, pazarlığı yaptık. Notere gidildiğinde IBAN istedik. Bize başka kişinin IBAN numarası verildi, parayı yatırdık. Noterde imza aşamasındayken araç sahibi 'Para hesabıma yatırılmadan satışını veremem' deyince bir şey yapamadık. Savcılığa başvurduk. 850 bin lira para yatırdım. Başkaları da mağdur olabilir. Bunların bir an önce yakalanmasını istiyorum. Araç sahibinin kendisine ait hesap numarası dışında hiçbir yere para yatırmayın."
BİR DİĞER ÖRNEK: 740 BİN LİRA DOLANDIRILDI
AA Ekim ayında Trabzon'da yaşanan bir örneği de şöyle haberleştirmişti:
M.B. (41) bir internet sitesinde Ankara'dan satılan ikinci el otomobili almak için ilandaki telefon numarasını aradı. Aradığı kişinin aracın sahibi olduğunu zannederek pazarlık yapan M.B, bu kişiyle satış için anlaştı. Aracı alması için vekalet verdiği arkadaşını Ankara'daki notere yönlendiren M.B, telefonda kendisine ulaştırılan banka hesap numarasına da 740 bin lira yatırdı.
Bu arada otomobilin gerçek sahibi ise daha önce kendisini arayan şüphelinin yönlendirmesiyle kurulan telefon irtibatında anlaştığı vekil alıcı ile satış yapmak için notere geldi. Burada vekaletle aracı almak için bekleyen kişiyle görüşen araç sahibi, işlemleri başlatmak için paranın hesabına yatırılmasını istedi.Araç sahibi, bir süre beklemesine rağmen paranın kendisine ulaşmadığını belirterek satışı gerçekleştirmedi.M.B, telefonda görüşerek hesabına parayı yatırdığı kişinin, notere giden aracın sahibi olmadığını anlayınca Trabzon Emniyet Müdürlüğü'ne şikayette bulundu.
Polis, satıştaki aracın bilgilerini kullanarak sahte ilan veren şüphelinin hem alıcı hem de sahibi ile ayrı ayrı görüşerek anlaştıktan sonra noterde buluşmalarını sağladığını belirledi.