Ticari gayrimenkul alanında profesyonel hizmetler veren ve yatırım yönetimi danışmanlığı hizmeti sunan JLL Türkiye’nin raporuna göre, pandeminin hissedilen etkilerinin azaldığına vurgu yapıldı. Türkiye’de yılının ilk yarısında gayrimenkul yatırımları açısından hareketlenme devam ederken ekonomik dalgalanmalara rağmen özellikle geliştirme amaçlı arsa ve konutlara ilgi arttı.
YATIRIMLARDA EN BÜYÜK PAYI GELİŞTİRME AMAÇLI ARSALAR ALDI
Öngörülmeyen ekonomik yapı, geliştiricileri satış stratejilerini değiştirmeye yöneltti. 2022 yılın ilk yarısında yatırım işlemlerinde en büyük pay geliştirme amaçlı arsaların oldu. Bunda, yabancılara yapılan konut satışlarındaki artışın da büyük etkisi olduğu söylenebilir.
JLL Türkiye Eş CEO’su Dora Şahintürk raporla ilgili değerlendirmesinde; “2022 yılında gerçekleşen alışveriş merkezi işlemlerinde daha önce tahmin ettiğimiz gibi yabancı alışveriş merkezi portföy sahiplerinin satışları ağırlıklı oldu. Gerçekleşen son işlemler perakende yatırım pazarında kurumsal yatırımcıdan bireysel yatırımcılara doğru mülkiyet geçiş trendini daha belirgin hale getirmiştir. Bu eğilimin önümüzdeki dönemde risk iştahına göre getiri imkanı sunan varlıklarda portföylerini çeşitlendirmek isteyen bireysel yatırımcılar tarafından tercih edilmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz” dedi. Otel pazarında kıyı bölgelerindeki yükseliş trendine de dikkat çeken Şahintürk, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde sezon göstergelerinin daha belirgin hale gelmesinin ardından talebin artmasını, işlemlerin hızlanmasını beklediklerini ifade etti.
PERAKANDE DE PERFORMANS ARTIŞI
Pandemi sürecinin sona ermesiyle birçok sektörde olduğu gibi perakende sektöründe de olumlu gelişmeler yaşandı. Aşılamanın yaygınlaşması ve seyahat kısıtlamalarının kaldırılmasıyla birlikte güçlü bir toparlanma kaydeden turizm sektörünün de etkisiyle perakende tarafında büyük bir performans artışı yaşandı. Sektöre genel olarak ilginin artmasıyla birlikte de sürdürülebilirlik, enerji verimliliği ve bunlara bağlı olarak renovasyon süreçleri de önem kazandı.
Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi sayısı 448 adette 13,9 milyon m2 seviyesine ulaşmış, yılın ilk yarısında oyuna giren Isparta Meydan, First Avenue, Lotus Nişantaşı gibi 5 yeni alışveriş merkezi ile toplamda 120.000 m2 ekstra kiralanabilir alan yatırımcıların odağına girdi.
JLL Türkiye Eş CEO’su Tarkan Ander ise raporla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“2022 yılının ilk yarısında en iyi performans gösteren kategoriler elektronik, ev eşyası ve mobilya kategorileri iken, bu kategorilere, ciro rakamları pandemi öncesine kıyasla pozitife dönen giyim mağazaları da eklendi. Eğlence ve oyun alanları, alışveriş merkezlerinin yeniden sosyalleşme alanları haline gelmesiyle ilk toparlanma sinyalleri göstermeye başladı. Aynı zamanda hizmet kategorisinden mağazaların performansları da geçen yıla kıyasla toparlanmaya başladı. Ancak sinema alanlarında düşük ziyaretçi talebi nedeniyle henüz toparlanma gözlenmedi. Tüketicilerin artan beklentileri, AVM’leri perakende mağazalarını çeşitlendirme, yeni kategorilere geçiş ve işbirlikleri noktasında harekete geçirdi.”
Gelişmekte olan ikincil perakende pazarlarında kiralama faaliyeti güçlü kalmaya devam ederken, iyi performans gösteren perakendeciler, uygun ve esnek kiralama şartları ile birincil lokasyonlarda seçici davranarak kiralama faaliyetlerine devam etti.
OFİS PAZARINDA HİBRİT ÇALIŞMA DÜZENİNİN ETKİLERİ DEVAM EDİYOR
2022’nin ilk yarısı ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerle karakterize olsa da İstanbul ofis pazarında doğrudan etkisi gözlenmedi. Kimi kiracıların artan kira ve taşınma maliyetlerini göz önünde bulundurarak mevcut sözleşmelerini uzatma eğiliminde olduğu gözlemlenirken, kimi kiracılar da belirsizlikler karşısında daha esnek çözümleri takip etti. Ancak sektör için temelde müzakereci bir yaklaşımdan söz etmek mümkün. Fleks ofislerin yükselen trendi bu dönemde de etkisini göstermeye devam etti. Yılın ilk yarısında kiralama iştahı en yüksek olan sektörlerin başında otomotiv gelirken, bilişim ve teknoloji, lojistik ve perakende sektörleri de mevcut ivmesini korudu.
LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE DALGALANMALAR SÜRÜYOR
Lojistik pazarı, 2022’nin ilk yarısında özellikle birincil pazarlarda faaliyetleri etkileyen arz talep dengesizlikleri ile mücadele etmeye devam etti. Pandemi süreci ve devamında da yukarı doğru ivmelenen e-ticaret sektörünün öncülüğünde ciddi anlamda yükselişe geçen lojistik sektörü, arz talep deng esizliğinin getirdiği bazı sonuçlara da katlanmak zorunda kaldı. Şirketlerin daha çok kent lojistiğine yöneldiği sektörde tüm etkenlere karşılık güçlü bir büyüme söz konusu.
ERTELENMİŞ TATİLLER YENİDEN PLANLANDI, OTELLER RAHAT NEFES ALDI
Pandemi sürecinde ertelenen tatil planları, yasakların kalkması ve tatil sezonunun başlamasıyla yeniden gündeme geldi. Küresel ekonomik ve jeopolitik belirsizliklere rağmen Türkiye seyahat talebinde yükselen değerlerden. Özellikle İstanbul ve Antalya otel performanslarındaki artış otel işletmecilerinin yüzünü güldürdü. 5 Milyonu Haziran ayında olmak üzere, 2022 yılının ilk yarısında ülkemizi ziyaret eden yabancı turist sayısı 16,4 Milyon kişi olarak kaydedildi.