ÖZLEM BAY YILMAZ /obay@ekonomist.com.tr
Son yıllarda istihdam artışı yaşanan sektörlerden biri olan doğrudan satış sektöründe yaklaşık 1,5 milyon distribütör yer alıyor. Her 4 distribütörün 3’ü kadın. Araştırmalar Türk halkının henüz yüzde 43’ünün sektör hakkında bilgi sahibi olduğunu gösteriyor. Bu da sektörde istihdam edilebilecek daha çok fazla kişi olduğunu ortaya koyuyor. 3 milyar TL’ye yaklaşan bir hacme sahip olan sektör, özellikle pandemiyle birlikte rüzgarı arkasına almış durumda.
Sektör büyümeyi gıda takviyeleri ve kişisel bakım ürünleri sürüklüyor. ABD merkezli Jeunesse Global de 2015 yılında beri Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerden biri. Gıda takviyesi ve kozmetik kategorilerinde toplamda 20’ye yakın ürün çeşidi ile pazarda. Türkiye ekibinin başarısı 2020 yılında Azerbaycan ve Türkmenistan’ın da İstanbul ofisinin yönetime bağlanmasını sağladı. Jeunesse Türkiye Genel Müdürü Onur Öner, “2020 yılında dolar bazında yüzde 5 büyüdük. Bu yıl ise yüzde 25’lik büyüme planlıyoruz. Bağlı bulunduğumuz Avrupa ve Ortadoğu bölgesi ise dünyanın en hızlı büyüyen bölgesi oldu ve tam yüzde 42’lik büyümeyle ciroda rekora imza attı. Daha stabil hale gelen dolar kuruyla beraber biz de bölgemizin büyüme ortalamalarını 2021 yılında tutturacağımıza inanıyoruz” diyor.
TÜRKİYE’DEN İHRACATA BAŞLADI
8 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olan Jeunesse Global, 140’tan fazla ülkede 30’dan fazla ofisi ve 40’tan fazla dağıtım merkeziyle faaliyet gösteriyor. Jeunesse Türkiye’nin büyümesinde Türkiye’de AR-GE’si yapılan ürünlerin diğer ülkelere ihraç edilmesinin de önemine dikkat çeken Onur Öner, şunları anlatıyor:
“Türkiye, distribütörleri ve yönettiği diğer ülkelerin dışında aynı zamanda Avrupa ve Ortadoğu bölgesinin AR-GE ve üretim merkezi şeklinde de konumlanmış durumda. Avrupa ve Ortadoğu bölgesi içinde ilk defa bölgesel olarak ürün geliştirilip üretilmeye Türkiye’de başladık. Türk bilim insanları tarafından, Türkiye’de geliştirilen ve Türkiye’de üretilen ürünler önce iç pazara sunuldu. Alınan başarılı sonuçlardan sonra Rusya ve Ukrayna’da lanse edilen ürünler şu anda 72 ülkenin yer aldığı bölgeye ihraç ediliyor. Bu sayede Türkiye ekonomisine çok ciddi katkıda bulunuyoruz.”
LOKAL ÜRETİM
Jeunesse Global ailesinin Türkiye’de geliştirilen ve üretilen ürünleri çok sevdiğine değinen Öner, “Hem iç pazarda hem dış pazarda yerel ürünlerimiz büyük rağbet görüyor. Bu nedenle lokal ürün geliştirmeye devam edeceğiz. Bu sayede hem Türkiye’de pazar payımızı artıracağız hem Türkiye ekonomisine katkıda bulunacağız. Şu anda diş macunu ve çözünebilir kahvemizi lokal olarak üretiyoruz. Bu yıl bir ürünümüzü daha lokal olarak üreteceğiz” diyor.
Aynı şekilde yakın zamanda Azerbaycan’da bir depo kurulum anlaşmasını tamamladıklarını da ifade eden Öner, “Ürünlerimiz Azerbaycan’a ithal edilip direkt oradan satış ve dağıtımı yapılacak. Bu da yine Azerbaycan’da çok hızlı bir büyüme yaşayacağımız anlamına geliyor” diye ekliyor.
İŞ KAPISI OLDU
Doğrudan pazarlama sektörünün ekonomilere en önemli getirisi istihdama katkısıyla ortaya çıkıyor. Tüm dünyada 700 binden fazla satış temsilcisi yani distribütörlerinin olduğunu söyleyen Öner, “Sağladığımız dijital altyapı olanakları sayesinde distribütörlerimiz bulundukları ülkeye bağımlı kalmadan istedikleri ülkelerde ekipler kurup satış ağlarını güçlendirebiliyor” diyor.
Pandemi döneminde distribütör sayılarının önemli derecede artış gösterdiğini de belirten Öner, “Özellikle bu dönemde işini, gelirini kaybeden kişiler ek kazanç ya da tam zamanlı iş fırsatı olarak Jeunesse Global’e katıldı. Pandemi ile beraber doğrudan satışın sadece A planı olmakla kalmayıp değerli bir B planı alternatifi olduğunu da görmüş olduk. İnsanlar ana işlerinin yanında part time olarak da bu işi yaparak ek gelir yaratabiliyor” diye ekliyor.
GENÇ İLGİSİ
Sektör özellikle genç kuşak için de önemli bir iş alternatifi olarak öne çıkıyor. Öner, kendilerine distribütör olarak başvuranların daha çok 18-35 yaş arası gençler olduğuna vurgu yapıyor ve şöyle devam ediyor: “Özellikle kendi işinin sahibi olmak isteyen, çalıştığı kadar kazanmayı düşünen, girişimci gençler ilgi gösteriyor. Ayrıca orta yaş grubu kadınların oranında da ciddi bir artış gözlemliyoruz.”
Öte yandan e-ticarette yaşanan artışla birlikte bu kanaldan siparişler de artmış durumda. O nedene bu alana yatırıma devam edeceklerini belirten Öner, “Online ticaretin artmasıyla beraber internet üzerinden verilen siparişlere daha aşina hale geldik. Burada en önemli konu da sunmuş olduğumuz iade garantisi oldu. Tüketiciler ve distribütörler güvenle Network Marketing sektöründe faaliyet gösteren kurumsal firmaların ürünlerini sipariş edebiliyorlar” diyor.