EYT Resmi Gazete'de yayımlandı: Yasayla öne çıkan başlıklar

Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

03 Mart 2023 | 07:20
Son Güncellenme: 03 Mart 2023 | 10:25

Kanundaki düzenleme ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici madde eklenerek ilgili kanunlara göre kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.

Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek. İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak.

Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.

- Yasayla ilgili öne çıkan başlıklar

- 8 Eylül 1999 ve öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.

- EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.

- Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.

- Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.

- Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.

- EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.

- Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.

- Emeklilik başvuruları e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek.

- 5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.

EYT'LİLER İÇİN EMEKLİLİK YOL HARİTASI

Milyonlarca kişinin merakla beklediği EYT ile ilgili düzenlemenin Resim Gazete'de yayımlanmasının gözler başvuru sürecine çevrildi. Peki, bundan sonra süreç nasıl ilerleyecek?

 AA, EYT'liler için emeklilik yol haritasını şöyle paylaşmıştı:

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasanın Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesinin ardından, emeklilik başvurularıyla ilgili süreç başlayacak. Yasa kapsamındakiler emekli olabilmek için mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak. İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek.


EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girdi. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak.

  • Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak.
  • İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için başvurabilecek.
  • Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek.
  • Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak.

İşverenler ne yapacak?

İşverenler, EYT kapsamındakilerin işten çıkartma işlemlerinde normal emeklilik prosedürlerini izleyecek. Bu kapsamda, işten çıkartmada 8 numaralı kod kullanılacak.

İşveren emekli olan çalışanına hak ettiği kıdem tazminatını ödeyecek. EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.

Öte yandan, EYT kapsamında emekli olanlar, 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanabilecek.

Kıdem tazminatının hesaplanması

Türkiye'de ilk kez 1936'da çıkarılan İş Yasası ile uygulanmaya başlayan kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az 1 yıldır çalışan işçinin belirli şartlar oluştuğunda işten ayrılırken aldığı toplu ödeme tutarını ifade ediyor.

Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrılırken giydirilmiş en son brüt ücreti esas alınıyor. İşçiye, iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılıyor, bu ödemeden sadece damga vergisi kesiliyor.

Yasa kimleri kapsıyor?

EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Toplam 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeyle, 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.

Yasadan, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler yararlanacak. 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000-5975 arasında kademeli prim gün şartlarını taşıyanlar, 4/b (Bağkur) ve 4/c ( Emekli Sandığı) sigortalıları için de kadınlarda 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl hizmeti olanlar aylık alabilecek.