DOLAR BUGÜN NE KADAR? (9 Haziran )
Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 17,21 seviyelerinde işlem görüyor.
Dün yükseliş eğiliminde hareket eden dolar/TL, günü önceki kapanış seviyesinin yüzde 2,3 üzerinde 17,1485'ten tamamladı.
Dolar/TL, bugün de yükselişine devam ederek saat 10.35 itibarıyla önceki kapanış seviyesine göre yüzde 0,4 artışla 17,2070'ten işlem görüyor. Aynı dakikalarda avro/TL yüzde 0,3 yükselişle 18,4270'ten, sterlin/TL yüzde 0,2 değer kaybıyla 21,5250'den satılıyor.
Dolar endeksi, 102,5 seviyelerinde yatay hareketine devam ederken, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) bugünkü faiz kararı öncesi avro/dolar paritesi 1,0710 ile önceki kapanış seviyesinin hemen altında dengelendi.
Analistler, enflasyon ve büyüme beklentilerini etkileyebilecek her türlü veri ve gelişme öncesi artan yatırımcı hassasiyetinin, piyasalarda oynaklığın yüksek seyretmesine neden olduğunu söyledi.
Yarın açıklanacak ABD'nin enflasyon verileri öncesi ABD'nin 10 yıllık tahvil faizinin yüzde 3'ün üzerindeki seyrine devam ettiğine dikkati çeken analistler, tüm bu gelişmelerle dolara olan talebin gücünü koruduğunu ifade etti.
Analistler, bugün ECB'nin faiz kararı ve sonrasında ECB Başkanı Christine Lagarde'ın para politikası yol haritasına ilişkin yapacağı yönlendirmelerin takip edileceğini vurgulayarak, teknik açıdan dolar endeksi için 101,8'in destek, 103,1'in ise direnç olarak izleneceğini kaydetti.
ECB'nin bugünkü toplantıda faizleri değiştirmese de "şahin" bir duruş sergilemesi beklenirken, piyasalarda bankanın eylül ayına kadar 75 baz puanlık faiz artırımına gideceği ve ilk adımı temmuzda atacağı fiyatlanıyor.
DÖVİZ HAKKINDA
Döviz kuru nedir?
Döviz kuru; herhangi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini gösteren katsayı olarak ifade edilir. Ülkeler arası ticarette kullanılan ve en fazla tercih edilen yatırım araçlarından biri olan döviz ile yapılacak olan işlemlerde alış kuru ve satış kuru olmak üzere iki seçenek bulunur.
Türkiye’de kaç adet döviz kuru sistemi vardır?
Esnek piyasa döviz kuru: Merkez Bankası’nın müdahalede bulunmadığı, kurun serbest bir şekilde dalgalandığı sisteme verilen isimdir.
Sabit kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurunun dengede olması için müdahalede bulunduğu sistemdir.
Denetimli kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol etmeye yönelik faaliyet gösterdiği döviz kuru sistemine verilen isimdir.
Döviz kuru türleri nelerdir?
Nominal kur: Yabancı para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. 1 ABD dolarının başka birimden yabancı para birimine eşitliğini belirten döviz kuru çeşididir.
Reel kur: Nominal kurun enflasyon oranı kapsamında düzenlenmesi ile beraber reel kur elde edilir. Bu sebeple nominal kurun değeri de doğrudan reel kur ile ilişkilidir. Reel kurun artması durumunda, USD/TL paritesindeki TL kısmı değer kaybeder.
Çapraz kur: Yabancı para birimlerinin başka bir yabancı para birimi cinsinden olan kur değerine verilen isimdir. Örneğin; kişi elindeki mevcut dolar ile Euro almak istediğinde, çapraz kur mevzu bahis olur.
Efektif kur: İki yabancı döviz kurunun birbirleri ile ortalamasının hesaplanması ile efektif kur bulunur. Çapraz kurda işlem yapmadan önce para biriminin değerinin öğrenilmesi gerekir. Örneğin; işlem yapılacak olan döviz çeşitleri dolar ve Euro ise 1 doların ve 1 Euro’nun ne kadar olduğunun bilinmesi gerekir.
Döviz kurunun değişmesi üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?
Ödemeler dengesi: Ülkenin iktisadi işlemlerinin kaydına verilen isimdir. Ödemelerdeki dengesizlikler aktif döviz kuru politikaları uygulanarak ortadan kaldırılabilir. Döviz fiyatlarının değişmesi, arz ve talep dengesini değiştirmektedir. Arz ve taleplerdeki farklılıklar da alacaklılar ve borçlular üzerinde etkili olur.
Gelir seviyesi: Ülkenin gelir ortalaması diğer ülkelerden daha fazla olduğunda; her döviz kuru için ülkenin ithalatında da yükselme olur. Arz değişmemekle beraber kur yükselir ve bu da ülkenin para biriminin değer kaybetmesine neden olur. Gelir düzeyi artan insanların istekleri ve zevkleri daha farklı olmaya başlayacağı için ithal mallara ilgi artar. Bu da denge kurunu değiştirmekle beraber döviz talebinin artmasına da sebep olur.
Genel fiyat seviyesinde değişmeler: Ülkede enflasyonun yüksek olması, ülkenin ürettiği ürünlerin yurtdışına göre daha pahalı olmasına neden olur. Dolayısıyla ithal mallara olan talep artar ve ülkenin parası da değer kaybeder. Enflasyon ve paranın değeri ters orantılıdır.
Faiz oranları: Reel faiz oranı düştüğünde ülkenin para birimi değer kaybeder ve reel faiz oranı yükseldiğinde de para birimi değer kazanır.
Sermaye hareketleri: Kısa vadede döviz kuru üzerindeki değişikliğin en önemli etkenlerinden biri sermaye hareketlilikleridir.