Dolar yüzde 1 artışla 14,78'e yükselirken, euro/TL yüzde 1,2 artışla 16,33'den işlem görüyor.
Fed 3 yıl sonra faiz artırdı
ABD Merkez Bankası (Fed) dün politika faizini 25 baz puan artırdı. Dün 3 yılı aşkın sürenin ardından ilk defa politika faizini yükselterek, enflasyona karşı "agresif" bir plan ortaya koyarken, yıl sonuna kadar gerçekleştirilecek 6 toplantı için 25'er baz puanlık artırımına işaret etti.
Kararların ardından değerlendirmelerde bulunan Fed Başkanı Jerome Powell, gelişen koşullara bakacaklarını ve faiz artırımlarında daha hızlı hareket etmeleri gerekirse bunu yapacaklarını söyledi. Powell, ekonominin çok güçlü ve daha sıkı para politikasıyla başa çıkmak için iyi bir konumda olduğunu vurgulayarak, Fed'in yaklaşık 9 trilyon dolarlık bilançosunun küçültülmesine mayıs ayında başlanabileceğinin sinyalini verdi.
Fed toplantısının ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,25 ile Mayıs 2019'dan bu yana en yüksek seviyeyi test etti ve yüzde 2,16 seviyesinde dengelendi.
İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) bugünkü toplantıda faizleri 25 baz puanlık artırımla yüzde 0,75'e yükselteceği öngörülürken, TCMB'nin ise politika faizini yüzde 14 düzeyinde sabit bırakacağı tahmin ediliyor.
Analistler, küresel bazda para politikasına ilişkin belirsizliklerin azalmasının piyasalarda risk iştahını artırdığını ifade etti.
Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşın varlık fiyatları açısından başlıca risk unsuru olmayı sürdürdüğünü kaydeden analistler, taraflar arasında devam eden müzakerelerin ise savaşın fiyatlamalar üzerindeki etkisini törpülediğini bildirdi.
Analistler, bugün ayrıca Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın konuşması ile ABD'de sanayi üretimi ve Avro Bölgesi'nde enflasyon verilerinin takip edileceğine değinerek, teknik açıdan dolar endeksinde 99,4 seviyesinin önemli direnç, 98'in destek konumunda olduğunu dile getirdi.
DÖVİZ HAKKINDA
Döviz kuru nedir?
Döviz kuru; herhangi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini gösteren katsayı olarak ifade edilir. Ülkeler arası ticarette kullanılan ve en fazla tercih edilen yatırım araçlarından biri olan döviz ile yapılacak olan işlemlerde alış kuru ve satış kuru olmak üzere iki seçenek bulunur.
Türkiye’de kaç adet döviz kuru sistemi vardır?
Esnek piyasa döviz kuru: Merkez Bankası’nın müdahalede bulunmadığı, kurun serbest bir şekilde dalgalandığı sisteme verilen isimdir.
Sabit kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurunun dengede olması için müdahalede bulunduğu sistemdir.
Denetimli kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol etmeye yönelik faaliyet gösterdiği döviz kuru sistemine verilen isimdir.
Döviz kuru türleri nelerdir?
Nominal kur: Yabancı para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. 1 ABD dolarının başka birimden yabancı para birimine eşitliğini belirten döviz kuru çeşididir.
Reel kur: Nominal kurun enflasyon oranı kapsamında düzenlenmesi ile beraber reel kur elde edilir. Bu sebeple nominal kurun değeri de doğrudan reel kur ile ilişkilidir. Reel kurun artması durumunda, USD/TL paritesindeki TL kısmı değer kaybeder.
Çapraz kur: Yabancı para birimlerinin başka bir yabancı para birimi cinsinden olan kur değerine verilen isimdir. Örneğin; kişi elindeki mevcut dolar ile Euro almak istediğinde, çapraz kur mevzu bahis olur.
Efektif kur: İki yabancı döviz kurunun birbirleri ile ortalamasının hesaplanması ile efektif kur bulunur. Çapraz kurda işlem yapmadan önce para biriminin değerinin öğrenilmesi gerekir. Örneğin; işlem yapılacak olan döviz çeşitleri dolar ve Euro ise 1 doların ve 1 Euro’nun ne kadar olduğunun bilinmesi gerekir.
Döviz kurunun değişmesi üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?
Ödemeler dengesi: Ülkenin iktisadi işlemlerinin kaydına verilen isimdir. Ödemelerdeki dengesizlikler aktif döviz kuru politikaları uygulanarak ortadan kaldırılabilir. Döviz fiyatlarının değişmesi, arz ve talep dengesini değiştirmektedir. Arz ve taleplerdeki farklılıklar da alacaklılar ve borçlular üzerinde etkili olur.
Gelir seviyesi: Ülkenin gelir ortalaması diğer ülkelerden daha fazla olduğunda; her döviz kuru için ülkenin ithalatında da yükselme olur. Arz değişmemekle beraber kur yükselir ve bu da ülkenin para biriminin değer kaybetmesine neden olur. Gelir düzeyi artan insanların istekleri ve zevkleri daha farklı olmaya başlayacağı için ithal mallara ilgi artar. Bu da denge kurunu değiştirmekle beraber döviz talebinin artmasına da sebep olur.
Genel fiyat seviyesinde değişmeler: Ülkede enflasyonun yüksek olması, ülkenin ürettiği ürünlerin yurtdışına göre daha pahalı olmasına neden olur. Dolayısıyla ithal mallara olan talep artar ve ülkenin parası da değer kaybeder. Enflasyon ve paranın değeri ters orantılıdır.
Faiz oranları: Reel faiz oranı düştüğünde ülkenin para birimi değer kaybeder ve reel faiz oranı yükseldiğinde de para birimi değer kazanır.
Sermaye hareketleri: Kısa vadede döviz kuru üzerindeki değişikliğin en önemli etkenlerinden biri sermaye hareketlilikleridir.