DOLAR BUGÜN NE KADAR? (12 NİSAN)
Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 14,68 seviyelerinde işlem görüyor.
Dün, düşüş eğiliminde hareket eden dolar/TL, günü önceki kapanışının yüzde 0,6 altında 14,6634'ten tamamladı.
Dolar/TL, yeni güne değer kazancıyla başlamasının ardından saat 10.50 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 14,6770 seviyesinde işlem görüyor. Aynı dakikalarda avro/TL yüzde 0,1 azalışla 15,9450'den, sterlin/TL yüzde 0,07 düşüşle 19,1020'den satılıyor.
Dolar endeksi 100,2 ile 18 Mayıs 2020'den bu yana en yüksek seviyesini görmesinin ardından şu dakikalarda 100,1'de dengelendi. Avro/dolar paritesi ise yüzde 0,2 azalışla 1,0860'tan alıcı buluyor.
Analistler, enflasyon baskısı sonucunda merkez bankalarının şahin tutumunu devam ettireceği beklentilerinin ABD tahvil piyasalarındaki satış eğilimini desteklediğini, bu durumun da dolar talebini artırdığını kaydetti.
Bugün ABD'de açıklanacak enflasyon verileri öncesinde küresel bazda risk iştahının düşük seyrettiğini ifade eden analistler, mart ayında enflasyonun yıllık yüzde 8,4 ile tepe noktasına ulaşmasının beklendiğini belirtti.
Dün açıklamalarda bulunan ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri sözle yönlendirmelerinde 50 baz puanlık faiz artışına olumlu yaklaşırken, Fed üyesi Christopher Waller, politikaları sonucu oluşacak istenmeyen hasarları en azına indirmeye odaklandıklarını ancak para politikasında esnemeye izin veremeyeceklerini söyledi.
Bu gelişmelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi üst üste sekiz gün artarak yüzde 2,83'le Aralık 2018'den bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Tahvil piyasalarında yüzde 84 ihtimalle Fed'in mayısta 50 baz puanlık faiz artışına gideceği fiyatlanmaya başladı.
Analistler, Fed'in bilanço küçültmesine yönelik detaylara ilişkin sözle yönlendirmelerin piyasalarda oynaklığı artırabileceğini kaydederek, bugünün veri takviminde ayrıca Almanya'da ZEW beklenti endekslerinin öne çıktığını bildirdi.
DÖVİZ HAKKINDA
Döviz kuru nedir?
Döviz kuru; herhangi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini gösteren katsayı olarak ifade edilir. Ülkeler arası ticarette kullanılan ve en fazla tercih edilen yatırım araçlarından biri olan döviz ile yapılacak olan işlemlerde alış kuru ve satış kuru olmak üzere iki seçenek bulunur.
Türkiye’de kaç adet döviz kuru sistemi vardır?
Esnek piyasa döviz kuru: Merkez Bankası’nın müdahalede bulunmadığı, kurun serbest bir şekilde dalgalandığı sisteme verilen isimdir.
Sabit kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurunun dengede olması için müdahalede bulunduğu sistemdir.
Denetimli kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol etmeye yönelik faaliyet gösterdiği döviz kuru sistemine verilen isimdir.
Döviz kuru türleri nelerdir?
Nominal kur: Yabancı para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. 1 ABD dolarının başka birimden yabancı para birimine eşitliğini belirten döviz kuru çeşididir.
Reel kur: Nominal kurun enflasyon oranı kapsamında düzenlenmesi ile beraber reel kur elde edilir. Bu sebeple nominal kurun değeri de doğrudan reel kur ile ilişkilidir. Reel kurun artması durumunda, USD/TL paritesindeki TL kısmı değer kaybeder.
Çapraz kur: Yabancı para birimlerinin başka bir yabancı para birimi cinsinden olan kur değerine verilen isimdir. Örneğin; kişi elindeki mevcut dolar ile Euro almak istediğinde, çapraz kur mevzu bahis olur.
Efektif kur: İki yabancı döviz kurunun birbirleri ile ortalamasının hesaplanması ile efektif kur bulunur. Çapraz kurda işlem yapmadan önce para biriminin değerinin öğrenilmesi gerekir. Örneğin; işlem yapılacak olan döviz çeşitleri dolar ve Euro ise 1 doların ve 1 Euro’nun ne kadar olduğunun bilinmesi gerekir.
Döviz kurunun değişmesi üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?
Ödemeler dengesi: Ülkenin iktisadi işlemlerinin kaydına verilen isimdir. Ödemelerdeki dengesizlikler aktif döviz kuru politikaları uygulanarak ortadan kaldırılabilir. Döviz fiyatlarının değişmesi, arz ve talep dengesini değiştirmektedir. Arz ve taleplerdeki farklılıklar da alacaklılar ve borçlular üzerinde etkili olur.
Gelir seviyesi: Ülkenin gelir ortalaması diğer ülkelerden daha fazla olduğunda; her döviz kuru için ülkenin ithalatında da yükselme olur. Arz değişmemekle beraber kur yükselir ve bu da ülkenin para biriminin değer kaybetmesine neden olur. Gelir düzeyi artan insanların istekleri ve zevkleri daha farklı olmaya başlayacağı için ithal mallara ilgi artar. Bu da denge kurunu değiştirmekle beraber döviz talebinin artmasına da sebep olur.
Genel fiyat seviyesinde değişmeler: Ülkede enflasyonun yüksek olması, ülkenin ürettiği ürünlerin yurtdışına göre daha pahalı olmasına neden olur. Dolayısıyla ithal mallara olan talep artar ve ülkenin parası da değer kaybeder. Enflasyon ve paranın değeri ters orantılıdır.
Faiz oranları: Reel faiz oranı düştüğünde ülkenin para birimi değer kaybeder ve reel faiz oranı yükseldiğinde de para birimi değer kazanır.
Sermaye hareketleri: Kısa vadede döviz kuru üzerindeki değişikliğin en önemli etkenlerinden biri sermaye hareketlilikleridir.