DOLAR BUGÜN NE KADAR? (11 MART)
Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 14,95 seviyelerinde işlem görüyor.
Dün yükseliş eğiliminde hareket eden dolar/TL, günü önceki kapanışın yüzde 1,3 üzerinde 14,8513'ten tamamladı.
Dolar/TL, yeni güne de yükselişle başlamasının ardından saat 11.00 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,7 üzerinde 14,9500 seviyesinde işlem görüyor. Aynı dakikalarda avro/TL yüzde 0,79 artışla 16,4210'dan, sterlin/TL yüzde 0,65 yükselişle 19,5430'dan satılıyor.
Dolar endeksi, dün yüzde 0,6 yükselmesinin ardından şu sıralarda 98,5 seviyesinde yatay bir seyir izliyor. Avro/dolar paritesi de yatay seyirle 1,1070'ten alıcı buluyor.
Analistler, dün yüzde 7,9 ile son 40 yılın en yüksek seviyesine çıkan ABD'nin yıllık enflasyonu ile birlikte Rusya-Ukrayna arasında devam eden savaşın dolar talebini güçlü tutmaya devam ettiğini bildirdi.
Bugün yurt içinde açıklanan verilere göre ödemeler dengesi ocakta 7,11 milyar dolar açık verirken, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,6 arttı.
Bugün öğleden sonra ABD'de açıklanacak Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksinin takip edileceğini kaydeden analistler, Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin haber akışının da varlık fiyatları üzerinde etkili olmaya devam edeceğini bildirdi.
Teknik açıdan dolar endeksinde 100 seviyesinin önemli direnç olduğunu belirten analistler, 98'in ise destek olarak izlendiğini aktardı.
Döviz kuru nedir?
Döviz kuru; herhangi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini gösteren katsayı olarak ifade edilir. Ülkeler arası ticarette kullanılan ve en fazla tercih edilen yatırım araçlarından biri olan döviz ile yapılacak olan işlemlerde alış kuru ve satış kuru olmak üzere iki seçenek bulunur.
Türkiye’de kaç adet döviz kuru sistemi vardır?
Esnek piyasa döviz kuru: Merkez Bankası’nın müdahalede bulunmadığı, kurun serbest bir şekilde dalgalandığı sisteme verilen isimdir.
Sabit kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurunun dengede olması için müdahalede bulunduğu sistemdir.
Denetimli kur sistemi: Merkez Bankası’nın döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol etmeye yönelik faaliyet gösterdiği döviz kuru sistemine verilen isimdir.
Döviz kuru türleri nelerdir?
Nominal kur: Yabancı para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. 1 ABD dolarının başka birimden yabancı para birimine eşitliğini belirten döviz kuru çeşididir.
Reel kur: Nominal kurun enflasyon oranı kapsamında düzenlenmesi ile beraber reel kur elde edilir. Bu sebeple nominal kurun değeri de doğrudan reel kur ile ilişkilidir. Reel kurun artması durumunda, USD/TL paritesindeki TL kısmı değer kaybeder.
Çapraz kur: Yabancı para birimlerinin başka bir yabancı para birimi cinsinden olan kur değerine verilen isimdir. Örneğin; kişi elindeki mevcut dolar ile Euro almak istediğinde, çapraz kur mevzu bahis olur.
Efektif kur: İki yabancı döviz kurunun birbirleri ile ortalamasının hesaplanması ile efektif kur bulunur. Çapraz kurda işlem yapmadan önce para biriminin değerinin öğrenilmesi gerekir. Örneğin; işlem yapılacak olan döviz çeşitleri dolar ve Euro ise 1 doların ve 1 Euro’nun ne kadar olduğunun bilinmesi gerekir.
Döviz kurunun değişmesi üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?
Ödemeler dengesi: Ülkenin iktisadi işlemlerinin kaydına verilen isimdir. Ödemelerdeki dengesizlikler aktif döviz kuru politikaları uygulanarak ortadan kaldırılabilir. Döviz fiyatlarının değişmesi, arz ve talep dengesini değiştirmektedir. Arz ve taleplerdeki farklılıklar da alacaklılar ve borçlular üzerinde etkili olur.
Gelir seviyesi: Ülkenin gelir ortalaması diğer ülkelerden daha fazla olduğunda; her döviz kuru için ülkenin ithalatında da yükselme olur. Arz değişmemekle beraber kur yükselir ve bu da ülkenin para biriminin değer kaybetmesine neden olur. Gelir düzeyi artan insanların istekleri ve zevkleri daha farklı olmaya başlayacağı için ithal mallara ilgi artar. Bu da denge kurunu değiştirmekle beraber döviz talebinin artmasına da sebep olur.
Genel fiyat seviyesinde değişmeler: Ülkede enflasyonun yüksek olması, ülkenin ürettiği ürünlerin yurtdışına göre daha pahalı olmasına neden olur. Dolayısıyla ithal mallara olan talep artar ve ülkenin parası da değer kaybeder. Enflasyon ve paranın değeri ters orantılıdır.
Faiz oranları: Reel faiz oranı düştüğünde ülkenin para birimi değer kaybeder ve reel faiz oranı yükseldiğinde de para birimi değer kazanır.
Sermaye hareketleri: Kısa vadede döviz kuru üzerindeki değişikliğin en önemli etkenlerinden biri sermaye hareketlilikleridir.