İklim krizine dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak için Deniz Kültürü Derneği öncülüğünde 2016 ve 2019 yıllarında yapılan İklim Krizi Kurultayı’nın devamı niteliğindeki “İklim Krizi Zirvesi”, ulusal ve küresel ölçekteki iklim krizi sorunlarını ve bu sorunlara sunulan çözümleri bir araya getiriyor.
İstiklal Marşı, saygı duruşu ve ardında merhum Hakkın Şen anısına hazırlanan kısa film ile başlayan İklim Krizi Zirvesi’ne Piri Reis Üniversitesi Rektörü Nafiz Arıca, İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Meclis Başkanı Başaran Bayrak, Yönetim Kurulu Üyesi Serhat Barış Türkmen, Türk Loydu Yönetim Kurulu Başkanı Cem Melikoğlu, Gemi Yat İhracatçılar Birliği Başkanı Cem Seven, TÜRKKAPDER Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Akbulut, STK Başkanları, temsilcileri ve çok sayıda basın mensubu katıldı.
Ayşe Olcay: Hakkı Şen çok önemli bir kalemdi
Deniz Kültürü Derneği’nin 2008 yılında Merhum Hakkı Şen öncülüğünde kurulduğunu hatırlatarak açılış konuşmasına başlayan Deniz Kültürü Derneği Başkanı Ayşe Olcay, İklim Krizi Zirvesi’ni Piri Reis Üniversitesi çatısı altında Türkiye Denizcilik Federasyonu katkılarıyla yapmaktan mutluluk duyduğunu ifade etti.
2019 yılında İklim Değişikliği Kurultayı ana tema konuşmacısı İklim Aktivisti Samra Samer’in yaptığı konuşma sonrasında iklim ile ilgili yapılacak organizasyonları zirve olarak yapmaya karar verdiklerini belirten Ayşe Olcay, “Doğal sistemlerimiz, sağlığımız ve ekonomimiz de hassas durumda. Araştırmacılar iklim değişikliğinin sadece hava sıcaklığında artışa değil, aynı zamanda gıda kıtlıklarına, ekonomik krizlere, çatışmalara ve yeni pandemilere neden olabileceğini söylüyor. Bunun içinde su konusuna ayrı bir parantez açmalıyız” diye konuştu.
İklim Değişikliği sorunu ile ilgili olarak denizcilik sektörünün çalışmalar yapmaya devam ettiğini belirten Ayşe Olcay, bu alanda ciddi yatırımlar yapıldığını kaydetti.
Son olarak merhum Hakkı Şen’i anan Ayşe Olcay, şunları söyledi: “Yol arkadaşım Hakkı Şen’in değerli dostlarının, çok sevdiği ağabey ve kardeşlerinin, kader birliği yaptığı arkadaşlarının onun anısına düzenlenen bu Zirve’de bizleri yalnız bırakmadıklarını görüyorum. Birlikte çalıştığı çalışma arkadaşlarını çok severdi, onlar bu organizasyona büyük emek verdiler, hepsine tek tek çok teşekkür ediyorum. Bu organizasyonun hayata geçmesi için destek olan başta çatı kuruluşumuz DTO olmak üzere bütün sponsorlarımıza minnettarım… Biz Hakkı Şen’in bize söylediği, önerdiği, yapalım dediği şeyleri dernek olarak yapmaya devam edeceğiz. Hakkı, çok iyi bir gazeteci idi. Önemli bir kalem, stratejik bir akıldı. Ömrünün son 30 senesinde denizcilik sektörünün daha iyi bir yere gelmesi için uğraş verdi. Önemli olan bugün burada güzel bir organizasyona hep birlikte imza atabilmek.”
Arif Bostan’dan İklim Krizi Uyarısı: Acil Karar Verilmeli
Deniz Kültürü Derneği, Türkiye Denizcilik Federasyonu (TÜRDEF) ve Piri Reis Üniversitesi’nin katkılarıyla iklim krizini konuşmak ve farkındalık yaratmak için İklim Krizi Zirvesi’nde bir araya geldiklerini söyleyerek konuşmasına başlayan Türkiye Denizcilik Federasyonu Başkanı Arif Bostan, konuyu gündeme taşımak için katkı sağlayanlara teşekkürlerini iletti.
İklim krizinin bir balon gibi büyümekte olduğunu ve bu sebeple dünyanın yıkıcı bir patlamanın eşiğinde olduğunu ifade eden Arif Bostan, acil karar verilmesi gereken bir nokta içerisine girildiğini belirtti. İnsanın kendi eliyle bozduğu doğanın intikam almaya başladığına vurgu yapan Arif Bostan: “Kurak geçen kışlar ile birlikte gelen susuzluk, cehennem olan yazlar, denizlerin ölmeye başlaması, doğal kaynakların insan nüfusunun hızla artması ile azalması ve nihayetinde kıtlık ve açlığın kapıda olduğu bir dünyaya doğru gidiyoruz. Artık daha fazla ertelemeden acil karar verilmesinin ve uygulanmasının zamanıdır” diye konuştu.
Ciddi önlemler almak adına kararların uygulanmaması ve sera gazı emisyonlarının azaltmaması durumunda dünyayı bekleyen tehditleri dile getiren Bostan, “Çok değil 2100 yılına kadar küresel ısınmadaki 3 ˚C derecelik artış ile biyolojik çeşitliliğin yok olabileceği, suya ve gıdaya erişimde çok büyük sıkıntılar yaşanabileceği, salgın hastalık ve ölümlerde artışlar olacağı, hava olaylarındaki artışın afetlere, can ve mal kayıplarına yol açacağı, kuraklık nedeniyle tarımsal üretimin yapılamaz hâle geleceği, yaklaşık 400 milyon insanın şiddetli kuraklıkla karşı karşıya kalacağı, 50 milyon insanın yaşam alanlarının deniz seviyesinin altında kalarak kitlesel göçler yaşanacağı, sıcak hava dalgaları nedeniyle hassas grupların hayatta kalma mücadelesi verecekleri, 500 milyon insanın yiyecek, koruma ve gelir ihtiyacını karşılayan mercan resiflerinin tamamen yok olacağı aşikardır” dedi.
Denizcilik sektörünün iklim krizi sonucunda ortaya çıkan olumsuzluklardan çok fazla etkileneceğine ve sektörün daralmalar yaşayacağına dikkat çeken Arif Bostan, son olarak şunları kaydetti: “Dünya ticaretindeki artan arz ve talep ile birlikte gemilerin yük kapasiteleri artmış olsa da bir o kadar da fırtınaların şiddetleri de artmış ve bu fırtınalarda ciddi yük kayıpları yaşanmıştır. Bu minvalde deniz canlı çeşitliliğinin de iklim krizinden nasibini aldığını söylemek yerinde olacaktır. İvedi olarak ülkeler ve bireyler acil karar vermeli ve harekete geçmeliyiz. Yoksa her anlamda çok geç olacak. Gerçekleştirdiğimiz bu zirvenin gereken dikkatleri çekmesini ve yerini bulmasını ümit ediyorum.”
Kürsüye gelerek açılış konuşmasını gerçekleştiren İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran’da merhum Hakkı Şen’i anarak “Meslek hayatını denizcilik ve deniz kültürü konularına adamış, insanlara deniz bilinci ve sevgisini aşılamak için başarılı yayınlara imza atmış değerli bir insandı. Kurduğu Deniz Kültürü Derneği vasıtasıyla ülkemizde deniz kültürünün geliştirilmesi, gençlere ve çocuklara deniz sevgisinin aşılanması, Türk insanına denizleri sevdirmek ve bu kültürün herkes tarafından kabul görmesi için uğraş vermişti. Önceleri “İklim Değişikliği” adı altında gündemimize giren, günümüzdeki tanımıyla ise “İklim Krizi” için düzenlediği kurultaylar ile yıllar öncesinden bu konuda farkındalık oluşturmayı amaçlamış ve bunu başarmıştı. Hiçbir zaman unutmayacağımız, gönüllerimizde daime yer alacak” dedi.
Tamer Kıran: “Deniz taşımacılığı en az karbon salınımına yol açan taşıma şekli”
İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, iklim değişikliğinin etkisinin sadece sıcaklıklardaki artış olarak karşımıza çıkmadığını kuraklık, aşırı yağış ve seller, şiddetli kasırgalar gibi beklenmeyen hava olaylarının sıklığı ve etkilerindeki artışın, okyanus ve deniz suyu seviyelerinde yükselme, buzulların erimesi gibi etkenlerin sonucunda farklı ekosistemlerin yanı sıra farklı coğrafyalardaki yerleşik insan topluluklarının da ciddi risklerle karşı karşıya kaldığı söyledi.
Uluslararası deniz taşımacılığının diğer taşıma modlarıyla karşılaştırıldığında ton/mil başına en az karbon salınımına yol açan taşıma şekli odluğunu vurgulayan Tamer Kıran, “Uluslararası deniz taşımacılığı, küresel emisyonların %2,3’üne karşılık gelen, gemilerden kaynaklanan karbondioksit (CO2) emisyonlarının sürdürülebilir oranlara düşürülmesi için Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün Sera Gazı Başlangıç Stratejisi’nde belirtilen 2050 yılına kadar %50 oranında daha düşük emisyon seviyelerine ulaşmayı hedeflemektedir. Uluslararası denizcilik sektörü, küresel petrol üretiminin %4’lük kısmına tekabül eden günde 4 milyon varil petrol kullanımıyla, küresel ticaret hacminin yaklaşık %90’ının taşınmasını sağlayarak küresel ekonomide önemli rol oynamaktadır. Fosil yakıtlar, deniz taşımacılığının toplam yakıt ihtiyacının yaklaşık %98’ini oluşturmaktadır. Bu nedenle denizcilik sektörünün, iklim hedeflerini karşılamak için gereken sıfır emisyonlu sevk sistemlerini geliştirmeye yönelik değişimi geliştirmesi ve yeni teknolojileri uygulamaya koyması gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
Gelişmiş ülkelerin, bir yandan artan küresel üretimin pazarlara ulaştırılması için gemi filolarını yenilerken diğer yandan da tüm ulaşım araçlarının çevreye verdiği zararı en aza indirmek üzere çeşitli tedbirleri uygulamaya koyduğunu belirten Tamer Kıran, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde de 7 Ekim 2021 tarihinde onaylanan Paris İklim Anlaşması’yla belirlenen sıcaklık artışının 2 santigrat derecenin altında tutulması hedefinin karşılanabilmesi için deniz taşımacılığı ve denizcilik sektörünün 2050 yılına kadar tamamen net sıfır emisyonlu enerji kaynaklarıyla işletilmesi gerekmektedir” dedi.
Küresel ölçekte alınan iklim değişikliği önlemlerine ilişkin kararlar ve uygulamalara bakıldığında denizciliği bir bütün olarak düşünüp, IMO ve AB tarafından getirilmek istenen tedbirler sonucunda ortaya çıkacak büyük ekonomik maliyetlerin karşılanabilmesi için denizcilikte yeşil dönüşümün devlet politikası olarak benimsenerek her alanda güçlendirilmesinin bir gereksinim haline geldiğini vurgulayan Tamer Kıran, şunları kaydetti: “Önümüzdeki zorlu dönemde devletimiz ve denizcilik sektörünün el ele vererek bu dönüşümü başarıyla gerçekleştireceğine inancım tamdır. Sözlerime son verirken, bu önemli Zirve’yi düzenleyenlere ve emeği geçenlere gönülden teşekkür ediyorum. Önümüzdeki süreçte gündemin en ön sıralarında yer almaya devam edeceği görünen iklim krizi konusunda bu tür etkinliklerin artarak devam etmesinin önemli olduğunu düşünüyor, gelecek kuşaklara aktaracağımız daha yeşil ve temiz bir dünya temennisiyle hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.”
Açılış konuşmalarının ardından Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Marmara Denizi’ni tehdit eden faktörler ve çözüm önerileri” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Sunumunda Marmara Denizi’nin yaşandığı sorunları ve nedenlerini anlatan Mustafa Sarı, Marmara denizinde hem bitkisel hem de hayvansal yaklaşık 3 bin tür olduğunu ve bunların 115’inin tehlike altında olduğunu belirtti. Marmara Denizi tehdit eden unsurların başında iklim krizi geldiğini vurgulayan Mustafa Sarı, “Plastikler, yanlış endüstrileşme, tür kayıpları, kentleşme, müsilaj, sürdürülemez balıkçılık, denize dökülen atıklı dereler ve deniz trafiği gibi bir sürü tehdidi sayabiliriz. Ama bu tehditlerin Marmara’da neye neden olabileceğini en iyi müsilajla birlikte gördük. Müsilaj bir simülasyon aslında. İklim değişikliği başta olmak üzere, denizlere gerekli önemi göstermediğimizde ve denizle olan ilişkimizi düzeltmediğimiz durumda ne bulacağımıza dair bir simülasyon müsilaj” dedi.
Ardından İMEAK Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Başaran Bayrak’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen ‘Medyanın Gözü ile İklim Krizi’ başlıklı oturumda; Gazeteci – Ekonomist Meliha Okur, FOX TV Haber Koordinatörü Ogün Yıldız ve Milliyet Gazetesi Muhabiri Gökhan Karakaş sunumları ile medyanın iklim krizine bakış açısını aktardı.
Moderatörlüğünü TemizDeniz / TURMEPA Başkanı Şadan Kaptanoğlu yaptığı ‘İklim Krizi Tehdidi Altında Denizcilik Sektörü’ başlıklı ikinci oturumda ise TÜRK P&I Genel Müdürü Ufuk Teker (Deniz sigortacılarının çevre hassasiyetleri ve gelecek dönemde gemi sahiplerine uygulanacak yaptırımlar), TURMEPA Genel Sekreteri Semiha Öztürk (İklim Değişikliğine Karşı Sıfır Atık Mavi Seferberliği), ALKOÇ Grup İş Geliştirme Müdürü Emel Hayretdağ (Dünyayı nasıl bozduk? Tamiri mümkün mü?), Akdeniz’i Koruma Derneği Proje Geliştirme Uzmanı Yasemin Ulusoy (AKD’nin Deniz Koruma Alanlarında Ekosistem Restorasyonu Çalışmaları), UZMAR AR-GE Sorumlusu Nalan Erol (Gemi inşada Yeşil Dönem: Methanol-Otonom-Full Elektrik dizayn uygulamalarının kısa ve uzun vadede çevreye olumlu etkileri), Vento Denizcilik Kurucu Ortağı Seçkin Yılmaz (Ventoverse NFT Koleksiyonu ve temiz denizler) ve Rexoil Denizcilik Yağları Satış Müdürü Salih Bildiren (Biz Elimizden Geleni Yapıyoruz. Ya siz?) başlıklı sunumlarını katılımcılarla paylaştı.
İklim Krizi Zirvesinin kapanış oturumunda “İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığına ve Doğaya Etkileri” konusu önemli isimler tarafından değerlendirildi. Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven’in moderatörlüğünü üstlendiği oturuma Türk Loydu Başkanı Cem Melikoğlu, Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Barbaros Büyüksağnak, / İTÜ – Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Bilge Tutak, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Deniz İşletmeleri Yönetimi Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin Nazlıkul ve AMBRD Laboratuvarı Kurucusu Dr. Baki Yokeş sunumları ile katkıda bulundu.
Denizcilik sektörü “Deniz Yıldızı Çevre Ödülleri” gala yemeğinde bir araya geldi
Deniz Kültürü Derneği, Piri Reis Üniversitesi ve TÜRDEF’in birlikte organize ettiği “İklim Krizi Zirvesi”, The Green Park Hotel Pendik’te düzenlenen “Deniz Yıldızı Çevre Ödülleri” gala yemeği ile sona erdi. İklim değişikliği ile ilgili haber yapan gazetecilere, oturum konuşmacılarına, kurultayın hayata geçmesinde destek veren kurum ve kuruluşlara ödülleri takdim edildi.
Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nafiz Arıca, İMEAK Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Başaran Bayrak, Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cem Seven, Türk Armatörler Birliği Başkanı Cihan Ergenç, TÜRDEF Yönetim Kurulu Başkanı Arif Bostan, Türk P&I Ufuk Teker, Türk Loydu Yönetim Kurulu Başkanı Cem Melikoğlu, KOSDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Çendik, STK Başkanları, temsilcileri ve çok sayıda basın mensubunun katılım sağladığı gece Merhum Hakkı Şen’in sevdiği şarkılar eşliğinde sona erdi.