Altın ve petrolün yanı sıra küresel borsalarda da bugün (25 Nisan'da) düşüş var. Pekin'deki yeni ve katı COVID-19 önlemlerine ilişkin endişeler, Asya hisse senetlerini ve petrol fiyatlarını aşağı çekti. ABD vadeli işlemleri de yatırımcıların daha agresif merkez bankası politikasından kaynaklı ekonomik büyümeye yönelik risklerden endişe duyması ve Çin'in Pekin'e tecrit uygulaması nedeniyle dünya genelindeki hisse senetlerinin sert düşüşleriyle birlikte Pazartesi günü düştü. Fed'in risk iştahını azaltması, Rusya-Ukrayna savaşının seyri ve Çin'deki Kovid tablosu üç önemli sebep olarak sıralanıyor.
GEÇEN HAFTA NELER YAŞANDI?
1-FED BASKISI
Fed Başkanı Jerome Powell, Fed'in 3-4 Mayıs'ta gerçekleşecek toplantısında 50 baz puanlık faiz artışının "masada" olduğunu söyledi. St. Louis Fed Başkanı James Bullard da Fed'in daha sert adımlar atması gerektiğini vurgulayarak, 75 baz puanlık faiz artışının daha önce yapıldığını ve bunun dünyanın sonu olmadığını dile getirdi. Fed yetkililerinin söz konusu açıklamaları sonrası tahvil piyasalarında temmuz ayına kadar yapılacak üç toplantıda da 50 baz puanlık faiz artışına gidileceği fiyatlanmaya başladı.
Analistler, tahvil piyasalarında Fed'in mayısta 50 baz puan faiz artışına gitmesinin kesin olarak fiyatlandığını kaydederek, bundan sonraki veri ve yönlendirmelerde haziran ve temmuz ayına ilişkin ipuçlarının aranmaya başlanacağını bildirdi.
EMTİA PİYASASINI GEÇEN HAFTA DÜŞÜRDÜ
Fed'in açıklamalarıyla ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki yükseliş ve dolara olan talebin artmasıyla emtia piyasasında geçen hafta düşüş eğilimi hakim oldu. Geçen hafta altın yüzde 2,1, gümüş yüzde 5,8, platin yüzde 6,3 değer kaybederken, paladyum yüzde 0,3 artış kaydetti. Emtia fiyatlarındaki satış baskısına karşın arz endişeleri paladyum fiyatlarının artmasına neden oldu.
DOĞAL GAZ FİYATLARI ZİRVEDEN DÖNDÜ
Geçen hafta enerji emtialarında da sert düşüşler görüldü. Brent petrol yüzde 4,7 azalış kaydetti. Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Batılı ülkelerin önde gelen petrol ihracatçısı Rusya'ya daha ağır yaptırım uygulama olasılığı gündemdeki yerini korumasına karşın Çin kaynaklı etkiler Brent petrol fiyatlarını baskıladı.
2- ÇİN ETKİSİ
Kovid-19 salgınına karşı Çin'in en büyük kenti Şanghay'da 28 Mart'ta ilan edilen kapanmayla birlikte Asya ekonomilerinden gelen olumsuz üretim sinyalleri ise fiyatları baskılamaya devam ediyor. 8,065 dolarla Ekim 2008’den bu yana en yüksek seviyeyi gören doğal gaz da bu seviyeden düşüşe geçerek bütün kazançlarını geri verdi ve haftayı yüzde 11,4 kayıpla tamamladı. Hava sıcaklıklarının artacağına yönelik öngörüler, doğal gaz fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
Bakır yüzde 1, alüminyum yüzde 1,5, kurşun yüzde 1,9 değer kaybetti.
Dolar endeksindeki yükseliş, Çin'in talebinin azalması ve stoklardaki artış metallerde de düşüş tetikledi.
MISIR 8 DOLARIN ÜZERİNİ GÖRDÜ
Tarım emtialarında geçen hafta dalgalı bir seyir izlendi. Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 2,7 değer kaybederken, soya fasulyesi yüzde 1,4 artış kaydetti. Geçen hafta 8,14 dolarla Eylül 2012'den bu yana en yüksek seviyeyi gören mısır ise kazançlarının bir kısmını geri verdi ve haftayı yüzde 0,7 yükselişle tamamladı. Mısır fiyatları, Rusya-Ukrayna savaşının küresel arzı tehdit etmesi ve ABD tahılına olan talebi artırmasıyla zirvelere koştu.
VİETNAM'DA DÜŞÜK KAHVE ÜRETİMİ
Soya fasulyesi fiyatları da arzın sıkılaşacağına ilişkin beklentilerle artış kaydetti. Dünya buğday üretim tahminlerindeki artış da buğdayın değer kaybetmesine neden oldu.Geçen hafta kahve yüzde 1,5 değer kazanırken, şeker yüzde 1,1, pamuk yüzde 2, kakao yüzde 3,1 azalış kaydetti.
Vietnam'da kahve üretiminin düşük olması ve düşük seviyedeki stoklar, fiyatlarda yükselişe neden oldu.
"Buğday piyasasında savaşın etkilerinin sınırlı kalabileceğine yönelik beklentiler arttı"
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD Tarım Bakanlığı'nın (USDA) raporuna göre buğday üretimi tahminlerinin önceki aya göre 310 bin artarak 778,83 milyon ton seviyesinde gerçekleştiğini, Uluslararası Hububat Komisyonu'nun (IGC) tahmin raporunda ise dünya buğday üretim tahminlerinin önceki aya göre aynı kalarak 781 milyon ton olduğunu belirtti.
Buğday, haftayı düşüşle tamamladığını ifade eden Ergezen, Ukrayna ve Rusya savaşına rağmen üretim tahminlerinde beklenmedik bir değişim bulunmadığını, bunun da piyasada savaşın etkilerinin sınırlı kalabileceğine yönelik beklentileri artırdığını aktardı.
Pamuk ve şeker fiyatlarındaki düşüşe değinen Ergezen, Fed Başkanı Powell'ın açıklamaları ile varlık fiyatlarının genelinde satışlar görüldüğünü, özellikle faizlerin artması ile beraber ekonomik büyümeye yönelik endişelerin etkili olduğunu dile getirdi.
Ergezen, Uzak Doğu'daki kapamalar nedeniyle de talep endişelerinin arttığını söyledi.
Kahvenin haftayı yükselişle tamamladığını belirten Ergezen, dünyanın en büyük kahve üreticisi Brezilya'da hava durumunun kahve fiyatlarını etkilemeye devam ettiğini ifade etti.
Ergezen, "Brezilya'da kahve üretimin yoğun yapıldığı bir bölgede yağışların ortalamaların yüzde 40 altında olduğu açıklandı. Bu da vadeli piyasalarda arz endişelerini yeniden artırdı." dedi.