Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği mali iş birliği çerçevesinde finanse edilen, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygulanan Rekabetçi Sektörler Operasyonel Programı (CISOP) kapsamında Kars Valiliği himayelerinde Serhat Kalkınma Ajansı tarafından yürütülen ‘Tarihi Kimliği ile Kars Kenti Projesi’ kapsamında düzenlenen Uluslararası Kars Konferansı ve Tanıtım Etkinlikleri, geniş bir katılımla gerçekleşti. Programın ilk gününde uluslararası davetliler ve basın mensuplarıyla birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Ani Ören Yeri gezildi. Program katılımcıları, gezi öncesi gerçekleşen Kafkas Dansı gösterisinde Kars’ın yerel müziği ve dansı ile yerel kıyafetlerini de izleme olanağı buldu.
Programın ikinci gününde ise Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Konferans Salonu’nda ‘Uluslararası Kars Konferansı’ gerçekleştirildi. Konferans, SERHAT Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Sn. Nurullah Karaca, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz ve Sn. Kars Valisi Ziya Polat’ın açılış konuşmalarıyla başladı. Açılış konuşmalarının ardından Kars’ın güçlü olduğu gastronomi, kış turizmi ve kültürel miras gibi konularda kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla durum tespitleri ve çözüm önerilerinin ele alındığı paneller düzenlendi.
“PROJE İÇİN İNŞAAT VE TURİZM BİLEŞENLERİNDE ÇALIŞIYORUZ”
SERHAT Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Nurullah Karaca konuşmasına, ‘Tarihi Kimliği ile Kars Kenti Projesi’ ile bilgi vererek başladı. 5,5 milyon Euro’luk projenin yüzde 85’inin Avrupa Birliği (AB), yüzde 15’inin T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklendiğini belirten Karaca, projenin inşaat ve turizm olmak üzer iki bileşenden oluştuğunu aktardı. Karaca; Temmuz 2023’te tamamlanan inşaat bileşeni kapsamında, Kars Merkez Haydar Aliyev Caddesi’nde 23 tescilli, 9 tescilsiz binanın cephe iyileştirmesi, kaldırım ve yol yenilemesi, aydınlatma ve çevre düzenleme işlemleri ile işaret ve sokak levhalarının montajının yapıldığı bilgisini verdi. Ani Ören Yeri’nin koruma çitleriyle kapatılması, işaret ve levhaların konumlandırılmasıyla tanıtım işlemlerinin gerçekleştirildiğini kaydeden Nurullah Karaca, turizm bileşeni kapsamında da ulusal ve uluslararası tanıtım faaliyetleri yapıldığına dikkat çekti.
“KARS PEYNİRİ UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ’NE NEDEN GİRMESİN?”
UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz, Ankara dışındaki ilk etkinliği Kars’ta yapıyor olmaktan mutluluk duyduklarını belirtti. Uluslararası arenada tanınabilmek için yerelde çalışmanın çok önemli olduğunu vurgulayan Mehmet Öcal Oğuz, “Kars peyniri UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne neden girmesin? Bunlar için çalışmak lazım. Önemli olan yereldeki faaliyetler. Yerelde çalışmazsanız ulusalda ya da uluslararası platformda “bu listeye girin” diye kapınızı çalmazlar. Bu nedenle küsmek ya da kenara çekilmek değil; kapıları sonuna kadar zorlamak lazım” diye konuştu.
“ANİ ÖREN YERİ’NDE BİR MÜZE VE KARS’TA BİR BİLİM MÜZESİ HAYATA GEÇİRMEK İSTİYORUZ”
Kars Valisi Sn. Ziya Polat; Kars’ta turizmin her geçen gün iyiye gittiğine işaret ederek hem Sarıkamış otellerinin hem de merkezdeki otellerin yüzde 70-80 dolu olduğu bilgisini verdi. Polat, “Turizmde en iyi tanıtım insan tanıtımıdır. Buradan mutlu ayrılan insanların anlatımıdır. Bunun için insan odaklı çalışmamız gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Ani Ören Yeri’nin önemine de dikkat çeken Vali Polat, şunları söyledi: “Buralar atalarımızın ilk fethettiği topraklar, Sultan Alparslan’ın ilk Cuma Namazı kılışı, ilk Türk Camii, ilk Türk Mezarlığı, ilk Türk Çarşısı hepsi burada. Bu destinasyonlarla ilgili özel çalışmalar yapmamız gerekiyor. Ani Ören Yeri’nde müze çok güzel bir fikir, en kısa zamanda gerçekleşmesini diliyoruz. STK ve üniversitelerin de turizm çalışmalarına destek vermesi gerekiyor. Kars’ta bir Bilim Müzesi yapma isteğimiz de var.”
“KARS İLE İLGİLİ TURİZM FAALİYETLERI 12 AYA YAYILMALI”
Açılış konuşmalarının ardından moderatörlüğünü ‘Tarihi Kimliği ile Kars Kenti Projesi’nin Kilit Uzmanı Nezih İşçi’nin yaptığı ‘Yerel Gastronominin Turizme Etkisi: Yöresel Mutfak Uygulamalarının Kapsamlı Analizi ve Turizm Sektörüne Etkisi’ başlıklı bir panel düzenlendi. Panelde ilk olarak BM Dünya Gıda Programı Teknik Danışmanı Yalçın İnam söz aldı.
Kars’ta gastronomi turizminin geliştirilmesi için İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde tanıtım yapılması ve Kars mutfağı ile ilgili kitap yayınlanması gerektiğine dikkat çeken Yalçın İnam, Kars ile ilgili turizm faaliyetlerinin 12 aya yayılması, yöresel ürünlerin 12 ay satın alınabileceği platformların oluşturulması ve yemek festivallerinin düzenlenmesi önerisinde bulundu. İnam, Kars’ta yakın zamanda açılacak bir otelin içindeki restoranda Kars yemeklerinin modernize edileceğini belirterek ‘Umaç helvasının üzerine Kars peynirlerinden yapılan cheesecake’i koyarak servis etmek’ gibi yenilikçi fikirlerin yolda olduğu bilgisini de verdi.
Panelde konuşan Şef Rudolf van Nunen de Kars mutfağının tanıtılması için yarışmalar düzenlenebileceğini ve Kars peynirlerinin hikayelerinin sosyal medya aracılığı ile yayılabileceğini belirtti. Kafkas Üniversitesi Sarıkamış Turizm Fakültesi’nden Doç Dr. Seda Derinalp Çanakçı ise yerel lezzetlerin tanıtılmasının önemine dikkat çekerek “Kars’a gelen turistlerin yüzde 84’ü mutfağı için geliyor. 11 çeşit kaz yemeği var, bunların hepsini tanıtarak kaz etini öne çıkarabiliriz” dedi.
“TÜRKİYE’YE 2 MİLYON EURO GELİR GETİREBİLİR”
Konferansın ikinci paneli, 'İklim Değişikliğinin Dağ ve Kış Turizmi ile Kayak Merkezlerine Etkileri ve Bu Yönde Avrupa'da Alınan Önlemler ile En İyi Örnekler' başlığı altında gerçekleştirildi. Panelde söz alan Oceanlab France Genel Müdürü ve Teknik Eş Müdürü Dr. Nicolas Jouanneau iklim değişikliğinin kar turizmi yapılan sahaları etkilediğini belirterek bu olumsuz etkiyi azaltabilmek için risk faktörlerinin araştırmasının yapılması, uyarı sistemiyle haritalar oluşturulması ve bir eylem planı hazırlaması gerektiğinin altını çizdi.
Yerel sorunları ele alabilmek için önce küresel sorunların konuşulması gerektiğini söyleyen BM Uluslararası İklim Uzmanı ve Danışmanı Thomas Chruszczow ise şöyle konuştu: “Dünyada her gün 800 milyon fazla kişi açlıktan mustarip oluyor. Bununla birlikte gıdaların yüzde 30’u boşa gidiyor, bu da 1 milyar dolar kayba neden oluyor. Ayrıca dünya üzerinde 740 milyon kişi okuma yazma bilmiyor. İklim değişikliği de bu krizlerin hepsini tırmandırıyor. Bu noktada Paris Anlaşması’nın uygulanması krizin çözümüne yardımcı olabilir.”
Kıdemli Turizm Uzmanı Francesco Comotti ise turizmin ekonomiye katkısına dikkat çekti. Comotti; “Türkiye kayak bölgelerindeki Dünya Kupası için adaydı ancak bu plan hayata geçirilemedi. Böyle bir etkinlik organize edilirse; Türkiye’ye 2 milyon Euro gelir getirebilir” diye konuştu.
“KARS’IN TURİZMDE SÖYLEYECEK ÇOK SÖZÜ VAR”
'Zaman ve Tarihe Yolculuk: Kars'ın Kültürel Miras ve Tarih Alanlarındaki Zenginliği' başlıklı son panelde ise Kars turizminin kar turizmiyle sınırlı kalmaması gerektiği, kültür turizminin de büyük önem taşıdığı belirtildi. Eski Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz; “Dünyada kültür turizminde yüzde 14,5 oranında artış bekleniyor. Kültür turizmine talep ortalama turizm hareketliliğine göre 4 kat yüksek. Kültür turizmi istihdamın artmasını ve yerel ürünlerin daha yüksek değerde satılmasını sağlıyor” ifadeleriyle küresel bir değerlendirme yaptı.
Kars’ın uzun yıllara dayanan bir hikâyeye ve çok kıymetli Ani Ören Yeri’ne sahip olduğunu hatırlatan Yavuz, şöyle devam etti: “Kars’ın tanınması yolculuğunda Doğu Ekspresi’nin de çok büyük rolü var. Tarih ve taş binaları eşsiz. Her birinin çok özel hikayeleri bulunuyor. Ayrıca coğrafi işaretli ürünlerin Kars’a çok büyük katkısı var. Peynir, bal, kaz ve Kağızman elması gibi ürünlerin tanıtımı ile ilgili daha çok konuşmamız ve çalışmamız lazım. Kars’ın turizmde söyleyecek çok sözü var ama aynı zamanda yapılacak çok iş de var.”
Panelde söz alan Varşova Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Leszek Karski de “Günümüzde dünya mirası alanlarımızdan söz ettiğimizde karşımıza çıkan en büyük sıkıntı iklim değişikliği. Kültürel sahalarımız yoğun tehdit altında. UNESCO ile UNFCC arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi gerekiyor, dönüşüm gerçekleştirme zamanı. Artık sadece iş sektörü odaklı olmamalıyız. Turizm sektörünü çok daha kapsamlı ele almalıyız” ifadelerini kullandı.