Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni düzenleme ile araç alım satımında yüzde 1 olan KDV oranı, yüzde 18’e çıkarıldı. İkinci el sektörünün çatı kuruluşu olan Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, yeni düzenlemeye ilişkin yaptığı açıklamada ikinci el otomotiv sektörünün bundan olumsuz yönde etkileneceğini ifade etti.
KDV düzenlemesinin ikinci el sektöründe huzursuzluğa sebep olduğunu belirten Erkoç, şunları söyledi:
"Pandemi döneminde dünya ekonomisindeki daralma ile birlikte zaten ülkemizde de bir daralma yaşanıyor. EBS Danışmanlık’tan aldığımız verilere göre 2022 Ocak Şubat dönemine baktığımızda geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10,3 artış olsa da 2020’ye göre yüzde 45, 2019’a göre yüzde 8, 2018 yılına göre ise yüzde 22 oranında bir daralma yaşandı. Döviz kurunun dalgalı seyri, faiz oranlarının yüksek olması ve çip krizi sebebiyle sıfır araç üretim ve tedarikinde yaşanan sıkıntılar ve ikinci el otomobil fiyatlarının yüksek oluşu hem alıcıları hem de satıcıları zorlarken, bir de KDV oranının yüzde 18’e çıkarılması sektörün durmasına sebep olacak."
"Vatandaşlar daha yüksek fiyata araç alacak"
Devlete vergisini ödeyen, yanında personel çalıştırarak istihdama da katkı sağlayan kayıtlı işletmelerin bu düzenlemeden olumsuz etkileneceğinin ve kayıt dışılığın artacağının altını çizen Erkoç, ‘’Kurumsal bir çatı altında vergi ödeyerek, personel istihdam ederek ikinci el ticareti yapan esnafın masraflarının artması ikinci el fiyatlarının da artmasına, hem meslek erbaplarının hem de vatandaşın daha çok mağdur olmasına sebep olacaktır. Yetki belgesine sahip, kayıtlı olarak bu işi yapan motorlu araç satıcıları yüzde 20 oranında kazanç vergisi ödüyor. Yüzde 1 oranında KDV kısmını da vatandaşlarımız öderken şu an bu oran yüzde 18’e çıkarıldı. Bu durum vatandaşların daha yüksek fiyata araç almasına sebep olacak. Devlete vergi ödemeden, ayaküstü satış yapanlar da bu durumdan faydalanarak fiyat arttıracağı için tüketicilerin araç alması da gün geçtikçe zorlaşacak. Artık internet sitelerindeki araç ilanlarında ‘KDV hariç’ yazısı da görebiliriz’’ diye konuştu.
Erkoç, 2021 verilerine göre 7 milyon 651 bin 810 adet araç el değiştirdiğini, bunun yaklaşık 2 milyonunu yetki belgesi olan kayıtlı esnaf tarafından, yaklaşık 1 milyonunun da gerçek tüketici tarafından yapıldığını ifade ederek, "Bu ticaretin 4 milyona yakını meslekle alakası olmayan, ayaküstü araç alıp satan kişiler tarafından yapılmış. Bu düzenleme ne yazık ki kurumsallaşmayı bitirirken bireyselleşmeyi artıracaktır. Küçük esnafın ayakta kalması, yanında personel çalıştırması gün geçtikçe zorlaşacaktır. Sektör, Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ikinci el yönetmeliğinin denetimini ve kurallara uymayanlara gerekli yaptırımın uygulanmasını, Maliye Bakanlığı’ndan da kayıt dışı satış yapanların tespitini beklemektedir. Aksi takdirde sektörün tekrar ayağa kalkması çok zor olup, sorunlar gün geçtikçe büyümeye devam edecektir" dedi.
Yalçın: İkinci el araç ticareti zorlu bir sürece girecek
Konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın ise, “Ocak sonu itibarıyla ikinci el araç fiyatlarında yüzde 15’e yaklaşan bir gerileme olmuştu. Ancak yılın ikinci ayı ile birlikte fiyatlarda yeniden bir yükseliş yaşandı. Yeni KDV güncellemesi hali hazırda ikinci el araç fiyatlarını hızla % 1.5 - 2.5 aralığında daha da yukarıya çekecek. Özellikle kurumsal ikinci el satışı ticareti yapan firmaları zorlu bir süreç bekliyor” dedi.
"Sıfırda üretime bağlı kriz sürecek, fiyatlar yükselecek"
Global çapta yaşanan tedarik sıkıntıları sebebiyle otomotiv markalarının hali hazırda üretim sıkıntısı çektiğini vurgulayan Cardata Genel Müdürü Yalçın, “Bu yaşanan tedarik sorunları maalesef devam edecek. Çip krizinin yanı sıra birçok farklı hammaddenin tedarikinde ciddi problemler yaşanıyor. Bu da en çok otomotiv sektörünü etkiliyor. Yaşanacak daha büyük bir krizin etkisi ile talep ister istemez ikinci ele kayacaktır. KDV düzenlemesinin yanı sıra sıfır araç pazarında yaşanacak üretim ve tedarik sorunları da ikinci el fiyatlarının yükselmesine neden olabilir” görüşünde bulundu.
"Savaşın esas etkisi Nisan’da görülecek"
Halen devam eden Rusya - Ukrayna özelinde yaşanan gelişmelere de değinen Yalçın, “Bu savaşın etkisi henüz resmen hissedilmiş değil. Nisan’da gerçek anlamda savaş etkisi otomotiv sektöründe görülmeye başlanacak. Bu etki ile birlikte yaşanan hammadde sorunları önü alınamaz bir seviyeye ulaşacak. Hammadde tedarikinde yaşanan kriz sonrası yeni üretim durmaları yaşanması da muhtemel” diye konuştu.
"ÖTV matrahında yapılacak bir güncelleme talebi daha da canlandırabilir"
Sıfır otomobil fiyatlarının da yükseldiğini vurgulayan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Şubat ayında sıfır araç pazarı yaklaşık 50 bin adetlik satışla tamamlandı ancak Mart ayında toplam satış rakamının filo alımlarının etkisiyle 60-65 binli adetleri bulması öngörülüyor. Türkiye’de otomotiv pazarında hala ötelenmiş bir talep var. Yaz aylarına kalmadan, sıfır araçlardan alınan ÖTV matrahında bir düzeltme ve güncellemeye gidilmesi söz konusu olabilir. Böylece bu ötelenen talebin bir miktar karşılık bulması ve sıfır araç pazarına çok ciddi bir hareket gelmesi sağlanabilir” dedi.
Yalçın, ayrıca son bir ayda A, B ve C segmentlerindeki sıfır kilometre araçlarda ortalama yüzde 5’lik fiyat artışı yaşandığını da sözlerine ekledi.