Sibel Atik
satik@ekonomist.com.tr
Büyük umutlarla girilen 2020 yılına damgasını vuran ve bütün dünyayı etkisi altına alan koronavirüs, iş dünyasını da yeni düzenin fırsatlarına yöneltti. Koronavirüsün yaratacağı hasarı azaltmaya ve krizinden kurtulmak için çıkışa odaklanan ekonominin baş aktörleri, yeni ekonomi düzenindeki fırsat olan sektörleri masaya yatırdı.
Bu dönemde birçok sektörde talep düşüş nedeniyle zor bir süreç yaşanırken, yoğun talebe yetişmeye çalışan sektörler ise işe alım süreçlerini hızlandırdı.
Türkiye'nin 80 bin çalı-şanlı dev gruplarından biri olan Anadolu Holding de iştirakleriyle bu dönemin belki de en yoğun çalışan ekiplerinden biri oldu. Migros ile gıda perakendesinde yer alan grup, içecek, tarım, sağlık gibi yatırımlarında da artan talebe doğru cevap verme gayretiyle yeni adımlar attı.
Anadolu Holding'in yönetim kurulu başkanı duayen iş insanı Tuncay Özilhan ile yaşanan krizden çıkışın yolları, yeni ekonomiye geçiş ve fırsatları konuştuk.
Özilhan sözlerine 60 yıllık iş hayatında politik, savaş, terör, ekonomik bir dizi krizle karşılaştığını fakat böylesi bir sürece hiç tanık olmadığını anlatarak başlıyor.
Bütün dünyayı etkisi altına alan bu krizden çıkış yolunun elbet zaman alacağını anlatan Özilhan, devletin ve iş dünyasının yeni kararlar alarakyeni düzene adapte olmaya çalıştığını dile getiriyor.
Çarkların yeniden dönmesini zaman alacağını ifade eden Özilhan kamunun açıkladığı paketlerle süreci yönetmeye çalıştığını fakat şu an piyasanın canlandırılması için atılabilecek başka adımlarda olduğunu kaydediyor.
Özilhan, iş dünyasının ise yatırımlarını yeni alanlara yönelterek fırsatlara odaklanması gerektiğini söylüyor. Herkesin bu süreçten temel dersler aldığını dile getiren Tuncay Özilhan'a göre sermayedarlar için artık teknoloji, eğitim, gıda, sağlık ve tarım gibi alanlara yatırımın kaçınılmaz.
Dünyanın ise üretimi bir ülkeye yüklemesinin riskini yaşadığını ve çarkların dönmesi için bütün ülkelerin yeniden üretime dönük destekleri gündemine alacaklarını kaydediyor.
Koronavirüs nedeniyle dışarı çıkamadığımız ve evden çalıştığımız bugünlerde, Tuncay Özilhan ile Online yaptığımız sohbetten çıkan mesajlar ise şöyle:
BÜYÜK TECRÜBE
Koronavirüs salgını nedeniyle insanlık büyük bir tecrübe yaşıyor. Bilimin bu kadar geliştiği bir noktada salgının etkisi bütün dünyayı şaşırttı. Bu salgından dünyanın aldığı bir dizi temel dersler var. Bu kriz bütün ülkelere sağlık ve eğitime ayrılan kaynakların ne kadar önemli olduğunu gösterdi.
Yıllardır söylüyoruz, tarıma yönelik üretimden depolamaya kadar her bir yatırımın önemi bir kez daha görüldü. Artık ülkelerin üretime dönük yatırımları güçlendirmesini bekliyorum. Dünyanın üretim merkezi haline gelen Çin'den başlayan bu salgın üretimin bir ülkeye yüklenmesinin risklerini gösterdi. Artık ülkelerin üretime dönük yatırımları yeniden destekleyeceklerini düşünüyorum.
PİYASA CANLANDIRILMALI
Türkiye'de ise açıklanan bir dizi paket var. Çarkların tekrar dönmesi zaman alacak. Birlik ve beraberlik dönemindeyiz, artık tartışmayı bir kenara bırakmalıyız. Devlet vatandaşın mutluluğu için önlemler almalı. Devletin devreye girerek para basması ve piyasayı canlandırması gerekiyor. Evet para basmak enflasyona sebep olabilir, ama bugünü kurtarmak önemli.
Sonrasında önümüze çıkacak musibetlerin birlikte üstesinden gelmeye çalışırız. Bugünkü savaşımız yaşamak ve ayakta kalma odaklı. Ülkemizin geleceğe emin adımlarla ilerlemesi için özellikle üretim, sanayi ve tarım altyapılarımızı kuvvetlendirmemiz, inovasyon ve teknoloji alanında yatırımlar yapmamız, her alanda üreten bir ülke haline gelmemiz gerekiyor.
Bu süreçte şirketler hızlı karar almaktan korkmamalı. Yatırım gündemlerine teknoloji, sağlık, eğitim, gıda ve tarım gibi sektörleri eklemeliler.
MİGROS SANALDA YENİ ALIMLAR
Grubumuz bildiğiniz gibi perakendede Migros ile bir dizi uygulamayı hayata geçirdi. Tedarikte sorun olmasından korkuyorduk fakat üretim, lojistik ve dağıtım kanallarında bir sıkıntı yaşanmadı.
2200 mağazamızın yanı sıra sanal market tarafında da yeni alımlar yaprak talebi karşılamaya çalışıyoruz. Sanal market tarafına yatırımlar yaptık. Bu dönemde bir takdiri de market çalışanlarının hak ediyor.
HİÇBİR ÇALIŞANIMIZI İŞTEN ÇIKARMAYACAĞIZ
Grubumuz gıda perakendesi dışında tarımda da üretimini sürdürüyor. Coca Cola İçecek ile su satışları da yapıyoruz. Otomotivde ise Isuzu'da AB'den siparişler durdu. Bu da üretimi etkiledi. Biz bu zorlu süreçte faaliyet gösterdiğimiz iş alanlarında yeni alımlar yaparken, hiçbir çalışanımızı da işten çıkarmayacağız.