GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde değerlendirdiği, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2023 2. Çeyrek Raporu'nu yayınladı.
Yılın ikinci çeyreğinde konut satışları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 30,5 oranında gerileme kaydederek 282.564 adet oldu. İkinci çeyrekte 87.251 adet konut ilk kez satılırken, ilk satışların toplam satışlar içerisindeki oranı yüzde 30,9 olarak gerçekleşti. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı da Haziran 2023’te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu.
GYODER'in Ziraat GYO'nun katkıları ile hazırladığı 'GYODER Gösterge' 2023 2. Çeyrek Raporuna göre; konut satışları bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 30,5 düştü ve 282.564 adet oldu. Böylece ilk yarıda yüzde 22 azalışla 565.769 adet konut satıldı.
İkinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk defa satılan konutlar yüzde 23,47 azalarak 87 bin 251 adet oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 33,19 azalarak 195 bin 313 adet olarak gerçekleşti.
İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR
2023 yılı Haziran verileri bir önceki yılın aynı dönemine göre ipotekli konut satışı yüzde 66,85 gibi rekor bir düşüşle 13 bin 463 adet oldu. İkinci çeyrekte, ipotekli satışlar 62.708 adet, diğer satışlar 219.856 adet oldu. 2023 yılı 2. çeyreğinde toplam konut satışları içerisinde ipotekli konut satışlarının payı yüzde 22,2 olarak gerçekleşti. 2022 yılı toplamında bu oran yüzde 18,9 olarak ölçülmüştü. 2022 yılının ilk altı aylık döneminde 170 bin adet ipotekli konut satışı yapılırken bu yılın aynı döneminde yüzde 28,6’lık bir düşüş ile 121 bin adet düzeyinde gerçekleşti.
YABANCIYA SATIŞTA HER 5 SATIŞTAN BİRİ RUSLARA
İkinci çeyrekte yabancılara 8.349 adet konut satıldı. Geçen sene aynı döneme göre düşüş yüzde 60 oldu. İlk yarıda ise yüzde 45,5 azalışla 19 bin 275 konut yabancıya satıldı. 2022’de 13,3 milyon dolar olan uluslararası doğrudan yatırım girişi, 2023 yılı ikinci çeyreğinde 1,8 milyon dolar oldu. Geçen yılın aynı çeyreği ile kıyaslandığında yaklaşık yüzde 64,2 düştü. Yabancıların gayrimenkul yatırım girişi ise ikinci çeyrekte yüzde 75,5 azalışla 588 milyon dolar oldu. Bu sene ilk yarıda, geçen yıldan farklı olarak Azerbaycan ve Suudi Arabistan Türkiye’yi tercih eden ilk 10 ülke arasında yer aldı. Rusya, İran ve Irak ise sırasıyla ilk üçü paylaşmaya devam etti.
KONUT KREDİSİNİN BİREYSEL KREDİLERDEKİ PAYI YÜZDE 30 AZALDI
Konut kredisi faiz oranlarındaki artışın devam etmesi ve konut kredisi kullanımına ilişkin düzenlemeler nedeniyle kredi kullanımı azaldı. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı 2023 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu. Haziran 2023 itibariyle konut kredisi hacmi 438,5 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Haziran 2022’de yüzde 65,66 olan kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payı Haziran 2023’te yüzde 62,86 seviyesine düştü. Haziran 2023 itibari ile konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,84, yıllık bileşik faiz ise yüzde 24,45 seviyesinde oldu. Bu oran Ocak 2019’dan itibaren en yüksek değere ulaştı.
KONUT FİYATLARI ARTIŞ HIZI YAVAŞLADI
Konut satış fiyatları sekiz ay üst üste düşüş kaydederek mayıs ayı itibarıyla yüzde 103,6’ya geriledi. Reel artış ise yıllık bazda yüzde 45,9 oldu. Yeni konut fiyatları da benzer bir tablo çizerek, mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda nominal yüzde 102,6, reel yüzde 45,1 oranında arttı. Mayıs 2023 itibarıyla Türkiye genelinde konut birim fiyatları 23.574 TL/m2’ye yükselirken üç büyük ilden İstanbul’da konut birim fiyatları 36.005 TL/m2, İzmir’de 27.089 TL/m2, Ankara’da 17.647 TL/m2 oldu.
GYO ENDEKSİ 2023 İKİNCİ ÇEYREKTE TEKRAR YÜKSELİŞE GEÇTİ
GYO endeksi, 2023 yılının ikinci çeyreğinde BİST 100’e paralel bir şekilde tekrar yükseliş trendine girdi. 2023’ün ikinci çeyreğinde BİST 100 yüzde 16’lık bir getiri sağlarken GYO endeksi de yüzde 12 yükselerek haziran sonu itibariyle 1.834 puana yükseldi. Artış trendinin yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmesi beklenirken, 39 adet GYO’nun piyasa değeri ise 211 milyar TL’ye ulaştı.
HAZIR VE 2. EL DEKORASYONLU OFİSLERE RAĞBET ARTIYOR
2023’ün ilk çeyreğinde ofis pazarında gerçekleşen kiralama işlemleri 34.589 m2 iken, ikinci çeyrekte 72.603 m2 kaydedildi. Böylece yılın ilk yarısında gerçekleşen kiralama işlemi toplamı 107.192 m2’ye ulaştı. Yılın ilk yarısında İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon m2 olarak sabit kaldı. Bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 50’den fazla oranda düşüş gösterdi. Genel sektör görünümüne bakıldığında ise dekorasyonlu ofislere olan talebin artışı dikkat çekiyor. İnşaat maliyetlerinin yükselmesiyle şirketlerin ilk yatırım maliyetlerinin artmış olması hazır ve 2.el dekorasyonlu ofislere olan talebi artırdı. Pandemi döneminde de rağbet gören hazır ofislerin boşluk oranlarının azaldığı ve bu durumun kiralar üzerinde yukarı yönlü bir baskı yarattığı görüldü.