Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, gayrimenkul sektörünü değerlendirdi. Kabadayı, "Geçtiğimiz yıl, enflasyonun baskısı ile artan faiz yükü tüm dünyayı etkiledi. Avrupa’da ortalama yüzde 20, Almanya, İspanya gibi ülkelerde yüzde 30’a yakın konut satışında düşüşler yaşandı. Türkiye’de de yüzde 17,5 azalışla 1,2 milyon bandında konut satılabildi. Bu sene ilk yarıya baktığımızda ise 2023’e kıyasla yüzde 3,5 seviyesinde bir gerileme var. Faiz oranlarının yüksekliği ve krediye erişimin kısıtlanmış olması özellikle dar ve orta gelir grubu için konuta erişimi zorlaştırmış durumda" diyor.
“Ancak her şeye rağmen Avrupa’nın en büyük konut pazarı olduğumuzu hatırlamamız gerekiyor.” diyen Kabadayı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunun en önemli sebepleri; 575 bini aşan evlilik, 200 bin seviyesinde boşanma, 100 bini aşkın gurbetçinin ve yabancı vatandaşın ev talebi. Keza 2008’de 4 olan ortalama hane halkı sayısının 3’e gerilemesi ve bu eğilimin devam etmesi. Bu sebeple talepte bir birikme yaşandığını görmek zor değil. Fakat mevcut koşullar barınma ihtiyacını negatif etkiliyor. Örnek vermek gerekirse 2013 yılında konut kredisi faiz oranı ortalama yüzde 1’in altında idi. Toplam 1 milyon 150 bine ulaşan satışın yüzde 39.8’i banka kredisi ile satılmıştı. Banka kredisi kullanım oranı 2023’te yüzde 14.5’e, bu yılın ilk yarısında ise yüzde 9’a kadar indi. Toplam konut satış adedi ise 2022 ve öncesi yıllara göre 1,5 milyon adetlerden 1,2 milyon adetlere geriliyor. Gayrimenkul, gelişmiş veya gelişen tüm ekonomilerde temel barınma veya yatırım araçlarından birisi. unu bilen ve kendi pazarını canlandırmak isteyen keza uluslararası gayrimenkul yatırımcısını çekmek isteyen ülkeler de birbiriyle yarışıyor. Türkiye’nin bu yarıştan da kopmaması lazım ancak verilere baktığımızda bu yıl geride kaldık.” değerlendirmesinde bulundu.
4 YENİ PROJEMİZDE ÖN TALEP TOPLAMAYA BAŞLADIK
Ege Yapı’nın halihazırda aktif satışta İstanbul’da iki, İzmir’de bir projesi bulunuyor. Ayrıca 4 proje ile ön talep aşamasında olduklarını hatırlatan Kabadayı, “Talep tarafında bir eksiklik eksik yok, erişilebilirlik noktasında tüketicinin alımını ertelediğini görüyoruz. 7 şantiyede aktif projemiz devam ederken, 16 yeni projemizi pazara hazır hale getirmek üzereyiz. Eylül’de 3’ünü devreye almayı hedefliyoruz. Elbette faizlerdeki ve kredilerdeki mevcut durum, satışlara negatif yansısa da buna kendi finansmanımızla çözümler üretiyoruz. 24 -48 ay vadeli seçenekler ile çözüm geliştiriyoruz. 2025’te faizlerin düşmeye başlayacağını ve konuta yönelik ilginin ihtiyaç kaynaklı artacağını öngörüyoruz. Hazırlıklarımızı buna göre de yapıyoruz. Türkiye’de hem konut üretimi hem kentsel dönüşüm işlerimiz için hazırlıklarımızı tamamlarken, yurtdışında da belli ülkelerde süreçlerin sonuna yaklaşıyoruz.”
Yurtdışında taahhüt hizmetlerini sürdürdükleri bilgisini veren Kabadayı, “Rusya ve Azerbaycan’da devam eden taahhüt işlerimiz var, bunu taahhüt ve geliştirme tarafında daha batıya da taşımayı hedefliyoruz.” dedi.
HALKA AÇILACAK ŞİRKETİMİZ TEMETTÜ DE DAĞITACAK
Halka arz konusunda ilk adımı başarıyla tamamladıklarını söyleyen İnanç Kabadayı, “Sermaye Piyasası Kurulu’ndan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı dönüşüm iznini 21 Aralık 2023'te aldık. Bu izin ile birlikte, halka arz sürecinin ilk adımını da atmış olduk. Şimdi de halka arzın hazırlıklarını tamamlıyoruz. Ege Yapı GYO olarak teknolojiyi de ekleyerek daha hızlı ürünler üretir hale geleceğiz. GYO’lar içinde de farklılaşacağımıza inanıyoruz. Kısa süre sonra bu konuda da ayrıca bir bilgilendirme yapmış olacağız. Halka arz için toplanan geliri, ağırlıklı projenin inşasında kullanacağız. Halka açılmasını hedeflediğimiz EgeYapı GYO ile temettü dağıtmayı da hedefliyoruz. Borsadaki yatırımcıların %50'sinin portföyünde GYO hissesi bulunuyor ve son vergi düzenlemesi ile gelen %50 temettü zorunluluğu GYO hisselerine ilgiyi arttıracaktır. Ayrıca önümüzdeki dönemde bilhassa yeni konuta yoğun ihtiyaç olması sebebiyle değerlemelerde üreten şirketler pozitif bir şekilde ayrışacaktır.” dedi.
GAYRİMENKUL YATIRIM FONLARI
SPK tarafından düzenlenen proje gayrimenkul yatırım fonu hakkında da konuşan Kabadayı, “Biz de hazırlık yapıyoruz. Ciddi bir fırsat olacak sektör ve nitelikli yatırımcılar için. daha önce kurduğumuz GYF ve GSYF’miz var, bunların dönüşümü de mümkün. Kurallar netleştiğinde, ona göre ilerleyeceğiz, biraz bunu bekliyoruz. Özellikle kentsel dönüşüm projelerinde ciddi bir fırsat olacak diye düşünüyorum.” dedi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM: ACİLEN GEÇİCİ KONUT ÜRETİMİ PLANLANMALI
Kabadayı, kentsel dönüşümün gündemde tutulması gereken en önemli konu olması gerektiğine vurgu yaparak, “İstanbul’a acilen geçici konut üretmemiz gerekiyor. Kentsel dönüşüm için önemli bir ihtiyaç. Kira fiyatlarının bu hali, kentsel dönüşümü zorlaştıracak gibi görünüyor. Stok konut ihtiyacı önemli. Kamu tarafında %50+1 düzenlemesi ile kentsel dönüşüm artık daha hızlı yapılabilir ancak hareketliliği de sağlamak şart.” uyarısında bulundu. Sektörde konuşulan eleman sıkıntısı problemine de değinen Kabadayı, “Eleman sıkıntısı, nitelikli eleman önemli bir problem. Nitelikli operatörler, beyaz yaka, iş makineleri şu an bulmakta zorlanılan konular. Nitelikli teknik eleman, tekniker, kalfa, formen gibi nitelikli uzman ustalara ihtiyaç var.” dedi.
TALEPTE DÜŞÜŞ YOK
EgeYapı GYO Genel Müdürü Didem Güneş ise aldıkları talepler konusunda bir düşüş olmadığını, dönem dönem ödeme kampanyaları yaptıklarını belirterek "Ödemeyi rahatlatacak alternatifler sunuyoruz.” dedi. Artık sektördeki maliyetlerin de eskisi kadar volatil olmadığına dikkat çeken Güneş, “İnşaat maliyetlerinde biraz rahatlama hissediyoruz ama arsa maliyetleri tarafında halen yüksek seviyede. Dünya genelinde emtialar gevşedi, yüzde demir cevheri geriledi, bu da maliyetlerde biraz yumuşamaya sebep oldu ama doğalgaz ve akaryakıt maliyetleri önemli, burası fiyatlarımızı etkiliyor. Fakat aşırı volatil dalgalanma artık yok diyebilirim” diye konuştu.