Pandemi süreciyle birlikte bilgisayar pazarında stoklar tükendi ve talep öngörülenden fazla oldu. Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu, ''Pazarda hem toplamda hem de üç segmentte lideriz. Türkiye'de satılan her üç notebook'tan biri Lenovo'' diyor.
TALAT YEŞİLOĞLU
tyesil62@gmail.com
Çin merkezli Lenovo, Uluslararası Veri Şirketi (IDC) rakamlarına göre yılın altı aylık döneminde yüzde 25'lik pay ile bilgisayar pazarının lideri konumunda. Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu, pazarın bu yıl yüzde 25 büyüyerek 2 milyon satış adedine ulaşmasını bekliyor.
Pandemi sürecindeki talep artışı nedeniyle stokları tükettiklerini söyleyen Emre Hantaloğlu, ''Şu anda da hem tedarikte sıkıntı var hem de talep öngörüldüğünden fazla. Biz öngörümüzü ve planlarımızı iyi yaptığımız için bunu iyi yönetebildik" diyor.
Emre Hantaloğlu ile pazardaki durumu ve Lenovo'nun gelecek planlarını konuştuk. Hantaloğlu'nun sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
Pandemi döneminde yok satan ürünler oldu. Bu süreçte pazarın büyüme performansı nasıl gerçekleşti?
Türkiye'de tüm pazarı ölçen IDC şirketine göre, Türkiye'ye gelen ve yüklenen ürünler anlamında yılın ilk yarısında pazar bir yıl öncesine göre yüzde 41 arttı. Tüm kurumsal pazar, KOBİ perakende dahil, yüzde 41 arttı. Perakendede satılan son kullanıcıya yönelik ürünler bazında bakıldığında ise pazar yüzde 70 arttı. Bunlar birçok sektöre göre çok ciddi rakamlar.
Ölçülebilir perakendeden çıkış yüzde 70 arttı ama tüm Türkiye pazarı yüzde 41 arttı ve 916 bin adede geldi. 2019 yılının tümünde bu rakam, 1,6 milyon adetti. Bu yıl 2 milyon adete yakın olacakmış gibi gözüküyor. 1,6 milyondan 2 milyona yıllık yaklaşık yüzde 25'lik büyüme oluyor.
Yüzde 41 ile yüzde 70'in alt katmanına baktığımız zaman satışlar nasıl oldu?
Pandemiden dolayı uzaktan erişim ve uzaktan çalışma inanılmaz arttı. İlk önce özellikle büyük bankalar başta olmak üzere kurumlar hızlı bir şekilde stoktan üretim tedarikine gittiler. Artık stokta ne varsa büyük kurumlar aldı. Biz kendi adımıza o dönemde 10 bin adet ürün sattık. Bu tabii hem iyi hem de ileriki zaman için kötü. Çünkü bu sefer de stoksuz kaldığımız bir dönem oldu.
Tedarikte nasıl sorunlar oluştu?
Pandemiden dolayı lojistik ve havayolu ciddi sekteye uğradı. Zaten bizim devletimiz, birçok ülke gibi Çin'den gelen uçuşlara kısıtlama koymuştu. Kargo uçakları da ciddi sekteye uğradı; uçak yoktu, olan uçağın da kapasitesi sınırlandırıldı. Çünkü herkes belli şeyleri acil getirtmek istedi. Bu sefer de fiyatlar arttı.
Böyle olunca tüm üreticiler gibi biz de gemi seçeneğini tercih ettik. Çin'den gemiyle daha uzun sürede 6-8 haftada ürünler gelince stoksuz kaldık. Hem kurumlar hem de bireyler ciddi bir şekilde, özellikle notebook ürünlerine hücum ettiler. Türkiye'de bilgisayar yenileme süresi 10 yıldı. Bu süreçte ise bilgisayarın önemi anlaşıldı.
Pazardaki büyümede marka olarak siz nasıl konumlandınız?
Yılın altı ayı düşünüldüğünde Türkiye'ye getirilen her dört bilgisayardan biri Lenovo. Yüzde 25 pazar payımız var. Son çeyrekte yüzde 26,7 ile birinciyiz ve en yakın pazar oyuncusuyla yüzde 10 farkımız var. İlk altı aya bakıldığında yüzde 5 farkımız var. 915 bin adetlik bir pazarda ilk altı ayda 51 bin adetle öndeyiz. Bu bizim için önemli bir gelişme. Bir de son çeyrek bizim için daha güzel.
Türkiye'de lideriz. İkinci çeyrekte de hem kurumsal pazarda yüzde 37 ile hem KOBİ pazarında yüzde 41 ile hem de tüketici pazarında yüzde 20 ile lideriz. Hem toplamda hem de üç segmentte lideriz. Hedefimiz Türkiye'deki her üç bilgisayardan birinin Lenovo olmasıydı. Buna da toplam notebook'ta ulaştık. Orada da pazar payımız yüzde 33. Toplamda dört taneden biri biziz, notebook'ta da üç taneden biri biziz.
Talep canlılığı devam ediyor mu?
Talep canlılığı devam ediyor. Yine perakendeye baktığımızda son ay, bir evvelki yıla göre yüzde 40 civarında yukarıda. Yani geçen yıl 100 adet satılmışsa şu anda 140 adet satılıyor.
Şu anda ürün tedarikinde bir sıkıntı yok değil mi?
Tüm üreticiler için hala var. Hem tedarikte sıkıntı var hem de talep öngörüldüğünden fazla. Bir şeyin yok satması güzel ama yeteri kadar ürün getiremediğinizde de o zaman satış kaçırmış oluyorsunuz.
Şu anda bizim planlarımız doğrultusunda bir tek nisan ayında stok sorunu yaşandı. O da olan ürünleri kurumsal tarafa sattığımız için oldu. Şu an planlarımız doğrultusunda gidiyoruz ama biz öngörümüzü ve planlarımızı iyi yaptığımız için bunu iyi yönetebildik.
Peki satış kanallarında nasıl bir değişim var?
Pandemide internetten satış iki kat arttı. Çünkü bütün zincir perakendeciler kapanmışlardı. Açıldıktan sonra da hala internet üstünden satış eğiliminin devam ettiğini düşünüyoruz. Tabii ki o dönemdeki gibi değil ama hala devam ediyor.
Pazar yerleri de cirosunu ciddi artırdı. Bu da böyle devam edecek. Türk insanı alıştı. Bu lojistik ile tedariğin ne kadar önemli olduğunu ve olacağını gösteriyor. Bu konu Türkiye için bir fırsat.
Nasıl bir fırsat olabilir?
Bu süreçte tedarik zincirinin dünyada tek olmaması, sadece Çin bölgesinde olmaması gerektiği, Avrupa'nın ve Amerika'nın çeşitli yerlerinde olması gerektiği sonucu çıktı.
Türkiye de bunun için ideal; hem jeopolitik anlamında hem başka avantajlarından dolayı önemli bir noktada. O nedenle burada bir fırsat var ama biz bu fırsatı ne kadar gerçekleştirebiliriz, ne kadar yabancı yatırımcıyı çekebiliriz, onları ne kadar bizim faydamıza sağlayabiliriz? Burada top Türkiye'nin sahasında.
Marka için böyle bir fırsat var mı?
Maalesef yok çünkü hala bizim pazarımız ölçek ekonomisine yeteri kadar uygun değil. Bir üretim merkezi olacak gibi değil. Bizim pazarımız kabaca 2 milyon dediğimiz satış rakamı. 5 milyon üzeri olsa belki o zaman değerlendirebiliriz.
Yenileme için 10 yıl demiştiniz, o düşecek mi?
Pazar arttıkça o da düşecek. Artık toplam Türkiye pazarı ekonomisinde sektörümüzü etkileyecek radikal bir şey olmadıktan sonra, yıllık satışın 2-2,5 milyon adet olacağını tahmin ediyorum. Masaüstünün oyun tarafına talep oldu; KOBİ ve kurumsal tarafta ciddi bir düşüş var. Özel sektörde ve IT tarafında yatırımlar ertelendi ama kamu tarafı devam ediyor.
''YENİ ÜRÜNLER GELECEK''
''Katlanabilir telefon ürünümüzün globalde ilk lansmanı oldu. Katlanabilir bilgisayarın da ilk bizim tarafımızdan lansmanı oldu. Bir de 5G modüllü notebook ürünlerimiz var. Şu an için telefonları getirmiyoruz belki ilerde getirme ihtimalimiz olabilir. Ama katlanabilir bilgisayarımız daha çok kurumsal ve KOBİ'ler için olan ürünümüzü ekim-kasım döneminde getireceğiz.
5G'li notebook'u yıl sonunda ya da yıl başında getirebiliriz. Çünkü daha 5G altyapısı hazır olmadığı için getirmek anlamlı değil. Onun dışında oyun segmentine Legion ürünlerimiz ve alt markalı yeni ürünlerimiz var. Katlanabilir Yoga ürünlerimiz var. Orada yeni ürünler geliyor. Kurumsal müşterilere yönelik Thinkpad ürünlerimiz gelecek. Biz yaklaşık 6-9 ayda ürün ailemizi tekrar yeniliyoruz."