Özellikle Japonya'da, nükleer kapasitenin artan elektrik tüketimini karşılamak için yetersiz kalması ve düşük gaz stoku neticesinde sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) talebi artarken, tedarikte yaşanan sorunlar nedeniyle Asya'daki spot LNG fiyatları yaklaşık 16 kat artışla bu ay tarihin en yüksek seviyesine ulaştı.
Japonya'daki durum 2011'deki Fukuşima nükleer kazası sonrasında yaşanan en büyük kriz olarak değerlendirilirken, ülkenin yükselen elektrik talebini karşılamak için petrol yakıtlı santrallerin üretimdeki payının artabileceği öngörülüyor.
Gas &Power Enerji Analisti Emin Emrah Danış, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl yeni tip koronavirüs (Kovid-19) önlemlerine bağlı olarak yavaşlayan ekonomik aktivite nedeniyle küresel enerji talebinin düştüğünü ifade etti.
Talep düşüşü sebebiyle spot LNG fiyatlarının milyon BTU başına 1,8 dolara kadar gerilediğini belirten Danış, şunları kaydetti:
"Asya'daki aşırı soğuk hava, gaz ve elektrik talebinde çok hızlı artışa neden oldu. Japonya'nın Fukuşima kazası sonrası nükleer santrallerinin çoğunu kapatmasının ardından ülkede doğal gaz santralleri elektrik üretiminde kritik rol oynamaya başladı ve yükselen enerji ihtiyacı spot LNG talebini de artırdı. Panama Kanalı kaynaklı olarak kargolarda yaşanan gecikmeler, spot LNG kargolarının yetersiz kalması, rekor seviyelere yükselen taşıma maliyetleri neticesinde Asya spot LNG fiyatları bu ay 16 kattan fazla artarak milyon BTU başına 32,5 dolarla rekor seviyeye ulaştı. Japonya Kore Marker (JKM) spot LNG fiyatı ve talepteki artış, küresel LNG piyasalarını da hareketlendirdi."
Danış, Asya'daki rekor fiyatlardan faydalanmak isteyen enerji ve ticaret şirketlerinin ABD, Nijerya ve Katar'dan Avrupa'ya giden veya gidecek LNG kargolarını Asya'ya yönlendirdiğini söyledi.
Spot LNG fiyatlarının daha önceki kış dönemlerinde de arttığını aktaran Danış, "Fakat son haftalarda önceki yıllarda görmediğimiz sert bir yükseliş gördük. Bunlar mevsimsellikten kaynaklanan artışlar olduğu için fiyatlar üzerinde kalıcı bir etki olmaz. Bölgede hava sıcaklarının artmasıyla mart teslimatlı spot LNG fiyatlarında gevşeme ve düşüş görülecektir." dedi.
"Asyalı gaz alıcıları daha temkinli olacak"
Londra merkezli danışmanlık şirketi Enerstrat Consulting Kurucu Direktörü Ashutosh Shastri ise Japonya'daki elektrik fiyatlarının artan talebe bağlı olarak çok fazla yükseldiğini ve ülkenin elektrik piyasasında bazı yapısal problemler olduğunu anlattı.
Japonya'nın elektrik şebekesindeki yetersizliğe dikkati çeken Shastri, Çin'deki ekonomik toparlanmayla bu ülkede de elektrik talebinin arttığını ve spot LNG fiyatlarının yükseldiğini aktardı.
Shastri, bu durumun doğal gazın uzun vadeli kontratlarla mı spot kargolarla mı tedarik edileceğine ilişkin tartışmayı da beraberinde getirdiğini belirterek, "Asyalı gaz alıcıları önümüzdeki dönemde her iki seçenek konusunda da daha temkinli olacaktır." dedi.
Asya'daki spot LNG fiyatlarındaki artışın kalıcı olmayacağına işaret eden Shastri, "Avrupa'daki terminal kapasitesini göz önünde bulundurduğumuzda, bu durumun Avrupa gaz piyasalarının tedarik güvenliği açısından bir sorun oluşturacağını düşünmüyorum. Birçok ülkenin iklim değişikliği hedefleri kapsamında kömürden doğal gaza geçmesi ve uluslararası LNG taşımacılığındaki yapısal sorunlar, bu alanda uzun vadede fiyatların artışı yönünde bir eğilim oluşturabilir. Şu anki fiyat artışı üzerinde direkt etkisi olmasa da, 126 ülkenin yanı sıra farklı kurumların iklim-nötr olma hedefleri, Asya'daki gaz fiyatlarını uzun vadede etkileyecektir." ifadelerini kullandı.