Tarih tekerrür mü edecek? Dünyanın en büyük gölü için alarm zilleri

Hazar Denizi yüzey alanı olarak Dünya'nın en büyük iç su kütlesi. Hem deniz hem göl özelliği taşıyan Hazar Ekonomik, sosyal ve biyolojik çeşitlilik standartlarıyla da paha biçilmez. Ancak şimdi bilim insanları oldukça endişeli...

24 Ekim 2024 | 14:52
Son Güncellenme: 24 Ekim 2024 | 14:54

NASA, 2022 yılında Hazar Denizi'ne ilişkin paylaşımında, "Hazar Denizi ticari açıdan balıkçılığı destekler, tarım için su sağlar ve yakınlarda yaşayan insanlara iş fırsatları sunar. Suları gezegende kalan mersin balığının tahmini yüzde 90'ı da dahil olmak üzere birkaç tehdit altındaki türe ev sahipliği yapmaktadır. Kuzey Hazar'da sığ sular yumuşakçalar, kabuklular, balıklar ve kuşlarla doludur. Foklar yavrularını genellikle sadece gölün bu kısmında oluşan kış buzunda büyütürler. Ve hepsi varlıkları için sağlıklı bir su seviyesine güvenirler. Ancak Hazar Denizi hızla küçülmektedir" diyor.

2006 yılında kaydedilen görüntü

ARAL GÖLÜ GİBİ OLUR MU?

NASA, 2006 ve 2022'de kaydettiği iki görüntü arasındaki farkı göstermişti. Bugün ise bilim insanları Hazar Denizi'inin akıbetinin sularının büyük bölümünü kaybeden ve neredeyse yok olan Aral Gölü'ne benzemesinden korkuyor.

BAŞI DERTTE

CNN de yeni bir makalesinde aynı konuyu işlemiş. Makalede "Hazar Denizi gezegenin en büyük iç denizi ve en büyük gölüdür. Döngüsel kıyı şeridi 4.000 milden fazla uzanır ve beş ülke tarafından paylaşılır: Kazakistan, İran, Azerbaycan, Rusya ve Türkmenistan. Bu ülkeler balıkçılık, çiftçilik, turizm ve içme suyu için ve ayrıca petrol ve gaz rezervleri için ona güveniyor. Hazar ayrıca bu kurak bölgenin iklimini düzenlemeye yardımcı olarak Orta Asya'ya yağış ve nem sağlıyor. Ama başı dertte" diyor.

2022 yılında kaydedilen görüntü.

Makaleye göre bilim insanları; insan faktörü, barajlar, kirlilik ve iklim krizi nedeniyle Hazar Denizi'nin geri dönüşü olmayan bir noktaya doğru itildiğinden endişe ediyor. Hazar Denizi'nin su seviyesi geriliyor. Almanya'daki Bremen Üniversitesi'nde Matthias Prange de haberde Hazar Denizi seviyelerinin 1990'lı yılların ortalarından bu yana düştüğünü, ancak 2005'ten bu yana hızlanarak yaklaşık 1,5 metre azaldığını söylüyor.

BİR ARAŞTIRMA

Bir araştırma ise Hazar'da 2100 yılına kadar 30 metreye (98 fit) kadar düşüşlerin mümkün olduğunu söylüyor. Bir çalışmada, bilim insanları iklim değişikliği nedeniyle gelecekteki su kayıplarını tahmin etmek için çeşitli modeller çalıştırmış. Hazar Denizi'ndeki su seviyesinin 2100 yılına kadar 8 ila 30 metre daha düşebileceğini öngörmüşler.