Çin merkezli DeepSeek'in son yapay zeka (AI) modelinin diğer yapay zeka şirketlerinkinden daha kısa zamanda ve az kaynakla yazılması büyük teknoloji şirketlerini tedirgin ederken, bu modellerin giderek seri üretilebileceği tartışmasını ivmelendirdi. Çin'in düşük maliyetli bir yapay zeka modeli çıkarması, başta ABD olmak üzere Batılı şirketlerin sektördeki hakimiyetine ve bu alanda yaptığı büyük harcamalara ilişkin şüpheleri artırdı. İşte DeepSeek hakkında bilinenler ve neden piyasaları etkilediği sorusunun yanıtı:
DEEPSEEK NEDİR?
Çinli hedge fon yöneticisi Liang Wenfeng tarafından 2023'ün sonlarında kurulan şirket yapay zeka dalgasından yararlanmak için son yıllarda büyük yatırım arayan çok sayıda girişimden biri. Hedge fonlarından High-Flyer Capital Management tarafından desteklenen DeepSeek, açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i 20 Ocak'ta piyasaya sürdü. Şirket Journal'a şaşırtıcı derecede düşük işletme maliyetini açıkladığında gündeme oturdu. DeepSeek’in yeni yapay zeka modeli bugüne kadarki en güçlü "açık kaynaklı" modellerden biri olarak kayıtlara geçerken, dünya genelinde birçok araştırmacının bu teknolojiyi kullanmasına olanak sağladı. DeepSeek uygulaması pazartesi günü uygulama mağazası listelerinde hızla yükselerek ChatGPT'yi geride bıraktı ve yaklaşık 2 milyon kez indirildi.
- DeepSeek'in, sunduğu yapay zeka modelinin yayınlanan teknik raporunda söz konusu modeli 2 ayda, yalnızca 2 bin Nvidia çipi ve yaklaşık 5,6 milyon dolar maliyetle geliştirdiği ortaya kondu.
- ABD'nin yıllardır Çin'e yüksek güçlü yapay zeka çiplerinin tedarikini kısıtlamak için çalıştığı düşünülünce, bu DeepSeek'in düşük maliyetli modelinin nispeten güçsüz yapay zeka çipleriyle de başarabildiği anlamına geliyor.
- R1, aralarında OpenAI'nin GPT-4'ü, Meta'nın Llama'sı ve Google'ın Gemini'sinin de bulunduğu çok daha ünlü rakiplerinin yeteneklerine neredeyse eşit olabilir; ancak maliyeti çok daha düşük.
- Silikon Vadisi'ndeki girişim sermayesi şirketi Andreessen Horowitz'in kurucu ortağı olan Andreessen, X'te paylaştığı yazıda DeepSeek'i "şimdiye kadar gördüğü en şaşırtıcı ve etkileyici atılımlardan biri" olarak nitelendirdi.
DEEPSEEK NEDEN PİYASALARI ETKİLEDİ?
CNN'nin analizine göre yapay zeka, enerji açısından yoğun ve maliyetli bir teknoloji. Hatta Amerika'nın en güçlü teknoloji liderleri, yapay zeka modelleri için gerekli elektriği sağlamak amacıyla nükleer enerji şirketlerini satın alıyor. Meta geçen hafta bu yıl AI geliştirmeye 65 milyar doların üzerinde harcama yapacağını söyledi.
Google, OpenAI veya Meta gibi teknoloji şirketleri benzer atılımlar için tescilli modeller üzerinden yaklaşık 10 kat daha fazla harcama yapmak zorunda kalırken, DeepSeek'in son hamlesinin yapay zeka geliştirme süreçlerini yeniden şekillendirebileceği belirtiliyor.
ABD'nin en güçlü AI modelleriyle benzer yeteneklerin; çok daha düşük bir maliyet ve daha az yetenekli çiplerde elde edilebileceği fikri, endüstrinin yapay zekaya ne kadar yatırım yapılması gerektiği konusunu sorgulamasına neden olacak. Bu yatırımcılar için de geçerli.
İKİ GÖRÜŞ
Analist Keith Lerner bu konuda CNN'e, "DeepSeek modelinin kullanıma sunulması, yatırımcıları ABD şirketlerinin sahip olduğu liderliği ve ne kadar harcama yapıldığını ve bu harcamaların kara yol açıp açmayacağını sorgulamaya yönlendiriyor" diyor.
City Index Kıdemli Piyasa Analisti Fiona Cincotta ise BBC'ye benzer bir yorum yapmış: "Küçük bir girişim daha verimli bir yapay zeka modeli yarattı... bu durum çiplere ve diğer yapay zeka altyapılarına milyarlarca dolar harcamanın gerekliliği konusunda ciddi soruları gündeme getirdi. Daha az çipe, daha az veriye, daha az güce ihtiyaç duyulacak ve sonuç olarak beklentilerin yeniden fiyatlandırılması ve bu son gelişmenin bu sektörü altüst edebileceği endişeleriyle karşı karşıyayız".
NVIDIA HİSSELERİNDE ÇOK SERT DÜŞÜŞ
Çinli DeepSeek'in yapay zeka modelinin rakiplerine göre daha az çip kullanılarak, kısa sürede geliştirilmesi, küresel teknoloji hisselerinde satış baskısına yol açarken, ABD'li çip şirketi Nvidia'nın piyasa değeri 500 milyar doların üzerinde azaldı. Cuma günü kapanışta 142,62 dolar olan ABD'li çip devi Nvidia'nın hisse fiyatı, bugün 117,26 dolara kadar geriledi. Çip şirketinin hisselerindeki bir günlük kayıp yüzde 18'e yaklaştı.
Nvidia'nın hisseleri Mart 2020'den bu yana en yüksek oranda günlük kaybını görürken, şirketin piyasa değeri de 500 milyar doların üzerinde azaldı. Şirketin piyasa değerindeki azalma, ABD borsa tarihindeki en büyük günlük düşüş olarak kayıtlara geçti. Nvidia, 3 trilyon doların altına inen piyasa değeriyle, dünyanın en büyük şirketleri sıralamasında ikincilikten üçüncülüğe geriledi.
NVIDIA'DAN YORUM
Nvidia Sözcüsü, küresel teknoloji hisselerinde satış baskısına yol açan ve Nvidia dahil çip şirketlerinin hisselerinde büyük değer kaybına neden olan Çinli DeepSeek'in son yapay zeka modeline ilişkin açıklama yaptı.
Açıklamada, "DeepSeek mükemmel bir yapay zeka ilerlemesi." ifadesine yer verildi.
Modelin Test Zamanı Ölçeklendirme tekniğinin de "harika" bir örneği olduğu aktarılan açıklamada, "DeepSeek'in çalışması, bu teknikle yaygın olarak kullanılabilen modellerden ve tamamen ihracat kontrolüne uygun bilgi işlemden yararlanarak yeni modellerin nasıl oluşturulabileceğini göstermektedir." değerlendirmesinde bulunuldu.
Açıklamada, bu ilerlemenin önemli sayıda NVIDIA grafik işleme birimi ve yüksek performanslı ağ gerektirdiğine işaret edildi.
Trump, DeepSeek'i Amerikan şirketleri için bir "uyandırma çağrısı" olarak nitelendirdi
Trump, Kongredeki Cumhuriyetçi üyelerle Florida'daki parti buluşmasında yaptığı konuşmada, Çinli girişim DeepSeek'in yapay zeka modeline ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Son birkaç gündür Çinli şirketin daha hızlı ve çok daha uygun maliyetli bir yapay zeka modeli geliştirdiğini okuduğunu belirten Trump, "Bu iyi bir şey, çünkü o kadar fazla para harcamanıza gerek kalmıyor." dedi.
Trump, bunu olumlu ve değerli bir şey olarak gördüğünü vurgulayarak, "Eğer bu doğruysa ki kimse doğru olup olmadığını bilmiyor, bunu olumlu bir şey olarak görüyorum çünkü siz de bunu yapacaksınız. Böylece çok fazla harcama yapmayacaksınız ve umarım aynı sonucu alacaksınız. Çinli bir şirketinin DeepSeek'i piyasaya sürmesi, kazanmak için rekabet etmeye odaklanmamız gerektiği konusunda bizim endüstrilerimiz için bir uyandırma çağrısı olmalı." diye konuştu.