(BES) 56 yaş ve 10 yıl prim ödeme koşullarını yerine getiren katılımcılar, emeklilik için hak kazanabiliyor. 2013 yılı ekim ayına kadar yayımlanan emekli adedi istatistikleri, yalnızca birikimli hayat sigortalarından BES’e aktarılan sözleşme sahibi katılımcıların sayısını gösteriyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
30 Ekim 2013 tarihindeki EGM verilerine bakıldığında sistemden emekli olan katılımcı sayısının 6 bin 997 kişi oldu. 2 Eylül 2016 tarihli son Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilere göre emekli olan katılımcı sayısı ise 39 bin 469 kişi.
TOPLU PARA ALIYORLAR
Emeklilik hakkı kazanıp sistemden ayrılan katılımcıların büyük bölümü parasını toplu alarak sistemden çıkmayı tercih ediyor. Ancak ölene kadar maaş ödeme sistemini getirecek olan irat sigortaları ile birlikte, bu oranın düşmesi bekleniyor.
Yine sistemden emekli olmayı hak kazananların yarısından fazlası yüzde 25 devlet katkısının etkisiyle sistemde kalmayı tercih ediyor. Çünkü mevduat faizinin yüzde 10-12 seviyelerinde olduğu bir ortamda katılımcılar, kazanılmış bu haktan mümkün olduğu ölçüde yararlanmaya devam etmeyi tercih ediyor.
Rakamlara bakıldığında, sistemde yaklaşık 6,5 milyon katılımcı bulunuyor. Bu katılımcıların 492 bini 56 yaş ve üzeri kesimi temsil ediyor. Oran olarak bakıldığında BES’teki katılımcıların yüzde 7,6’sı yaş kriteri açısından emekli olabilecek durumda. Tabii, bunların bir bölümünün 10 yıl prim ödeme koşulunu henüz sağlamadığını da belirtelim.
2023’TE 900 BİN KATILIMCI
Bunun yanında 10 yıllık pirim ödemesi süreci ve 56 yaş kriterini dolduran katılımcı sayısında yaşanan artışla birlikte sadece bu yıl dokuz aylık dönemde geçen yıl emekli olan katılımcı sayısının iki katı kadar 11 bin 700 kişinin BES’te emekli olduğu görülüyor. Bu hızla yıl sonunda 15 bin katılımcının 2015 yılı içinde emekli olması bekleniyor.
Sistemin gelişim sürecinde katılımcı tabanının büyümesinin normal sonucu olarak, süre ve yaş koşullarını yerine getirerek emekli hakkını kullanan katılımcı sayısında artışın devam edeceği öngörülüyor. Bu doğrultuda, emekli sayısının 2023 yılında 900 bin kişiye ulaşması bekleniyor.
Emeklilik şirketlerine bakıldığında, emekliliğe hak kazananların yüzde 25,7’si Anadolu Hayat Emeklilik müşterisi. Avivasa Emeklilik’te oran yüzde 20,6, Allianz Yaşam’da yüzde 12,8 ve Garanti Emeklilik’te 12,5 seviyesinde.
SORUN YANITLAYALIM.
Vefat etmem halinde birikimlerim ne olacak?
Katılımcının vefat etmesi halinde, birikimleri sözleşmede belirttiği lehdara/lehdarlara, lehdar tanımlanmamışsa kanuni mirasçılarına ödenir. Teklif formunu 01 Ocak 2013 tarihinden önce imzalamış bir katılımcının vefatı durumunda varsa katılımcıya ait giriş aidatı borcu, katılımcının lehdar veya hak sahiplerine yapılacak ödeme sırasında, katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinden indirilebilir. Teklif formunu 01 Ocak 2013 tarihinden itibaren imzalamış bir katılımcının vefatı durumunda ise ertelenmiş giriş aidatı tahsil edilemez.
Nilüfer Sezgin
İş Portföy Başekonomisti
"Merkez Bankası'nın Eylül ayı toplantısında faiz koridorunun üst bandında 25 baz puan indirime gitmesi sürpriz olmazken, metinde para politikası duruşuna dair tahmin edilenden daha güvercin mesajlar yer aldı. Ekonomideki ivme kaybına dikkat çekilirken, önceki toplantılardan oldukça farklı olarak genel finansal koşulların sıkı olduğuna vurgu yapıldı.
Önümüzdeki dönemde iç talepteki yavaşlamadan olumlu etkilenmesi beklenen çekirdek enflasyon ve gıda enflasyonu sayesinde manşet enflasyonda düşüş beklediğini belirten Merkez Bankası'nın sinyalleri faiz indiriminde sona gelindiği değil, aksine indirime devam etmek için gerekçelerin arttığı şeklinde yorumlandı.
Önümüzdeki dönemde sadece faiz indirimi değil, faiz indirimlerinin ekonomiye geçişkenliğini artırmak amacı ile zorunlu karşılık indirimi gibi makro ihtiyati gevşeme adımları da devam edebilecek. Ayrıca, sadeleşme sürecinin tamamlanması aşamasına yani tek faiz politikasına geçiş aşamasına yaklaşıldığı da söylenebilir.
27 Ekim'de yapılacak olan Enflasyon Raporu toplantısı Merkez Bankası Başkanı'na sadeleşmenin son aşaması olan tek faizli fonlama yapısına geçişin iletişimini yapması için iyi bir fırsat verebilir. Ayrıca, sadeleşmenin tamamlanması için koridorun alt bandı olan yüzde 7,25 seviyesindeki gecelik borç alma faizinde de indirimin radara girebileceğini tahmin ediyoruz."