TOSÇELİK ZİRVEYİ BIRAKMIYOR
Anadolu 500'ün zirvesinde bu yıl da değişiklik olmadı. İki yıl önce en tepeye çıkan Tosçelik geçen yıl olduğu gibi bu yıl da zirvedeki yerini korudu. Tosçelik, Anadolu 500'de ilk kez 2013 yılında en tepede yer almış, 2014 ve 2015 yıllarında ise ikinci olmuştu.
Son üç yıldır üst üste birinci sırada yer alan Tosçelik, toplamda ise dört birinciliğe ulaşmış oldu. Böylece Anadolu 500'ün 10 yıllık tarihinde en çok birincilik alan şirket olarak rekor kırdı.
Anadolu 500'de Kroman'ın üç, Tiryaki Agro'nun iki ve Erbakır'ın da bir birinciliği bulunuyor.
Anadolu 500'de bu yıl ikinci sıra da değişmedi. Kardemir, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da listede ikinci sırada yer aldı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bu yıl Anadolu 500'de üçüncü sırayı ise Erbakır kaptı. Geçen yıl dördüncü olan Erbakır bu yıl üçüncü sıraya çıktı.
Esasında Erbakır zirvenin yabancısı değil. 2009'da üçüncü, 2010 ve 2011'de ikinci, 2012'de birinci, 2013 ve 2014'te üçüncü sırada yer almıştı. Fakat son üç yılda ilk üçe girememişti. Bu yıl ise ilk üçe geri dönüş yaptı.
ANADOLU'DA KÂRLAR ERİDİ
Anadolu 500'deki şirketlerin cirosu 2018'de 324,9 milyar TL oldu. Toplam ciro 2017'ye göre yüzde 23,2 arttı.
Ancak enflasyonun etkisi arındırıldığında 2018'de ciroda reel olarak yüzde 5,8'lik artış çıkıyor.
Bu da 2017'deki yüzde 18,9'luk reel artışa göre ciddi bir yavaşlama anlamına geliyor. 2018'de yaz aylarında patlayan krizle dördüncü çeyrekte ekonomi resesyona girmişti.
Böylece 2017'de yüzde 7,5 olan Türkiye ekonomisindeki büyüme 2018'de yüzde 2,8'e inmişti. Türkiye ekonomisindeki bu gelişme Anadolu ekonomisine de yansımış bulunuyor.
Ekonomideki bu durum Anadolu 500'ün kârlılığını çok olumsuz etkiledi. 2018'de vergi öncesi kârda nominal olarak yüzde 45 ve reel olarak yüzde 52,7 düşüş yaşandı. 2018'de Anadolu 500'ün toplam istihdamı da yüzde 8,5 geriledi. Önceki yıl gerileyen ihracat ise 2018'de biraz toparlanıp yüzde 6,3 yükseldi.
İSTİHDAMDA PAYI AZALDI
2018'de Anadolu 500'ün cirosunun Türkiye'nin gayri safi yurtiçi hasılasına (GSYH) oranı yüzde 8,7 oldu.
Bu oran 2017'de yüzde 8,5'ti. Geçen yıl Türkiye'deki yavaşlama Anadolu 500'deki yavaşlamadan daha fazla olduğu için bu oran az da olsa yükseldi.
Ancak Anadolu 500'ün istihdamının Türkiye'nin toplam istihdamındaki payı azaldı.
2017'de yüzde 1,1 olan bu oran 2018'de yüzde 1'e indi. Bu da Türkiye'nin istihdamındaki artış yavaşlamasına rağmen sürerken Anadolu 500'ün istihdamının düşmesinden kaynaklandı.
2018'de Anadolu 500'ün ihracatının Türkiye'nin ihracatındaki payı da biraz düştü ve yüzde 9,6'dan yüzde 9,5'e indi.
Bu oran iki yıl öncesine kadar çift haneliydi. Anadolu 500 son yıllarda ihracatta kan kaybetmiş görünüyor.
OTOMOTİV YÜKSELDİ
2018'de Anadolu 500'e 10 ve üzerinde şirket gönderen sektör sayısı 12 oldu. Bunların başında 122 şirket ile gıda yer alıyor. İkinci sırada ise 105 şirket ile tekstil bulunuyor.
Bu iki sektör 10 yıldır Anadolu 500'e 100 ve üzerinde şirket sokmayı başarıyor.
Anadolu 500'deki gıda şirketi sayısı 2015'te 145'e kadar çıkmıştı. Bu listedeki tekstil şirketi sayısı ise zirveyi 110 ile 2013 yılında görmüştü.
2018 yılında sektörler içinde en büyük atak otomotivden geldi. 2017'de 27 olan Anadolu 500'deki otomotiv şirketi sayısı 2018'de 37'ye yükseldi.
Şirket sayısını 12'den 18'e çıkaran lastik-plastik ile 13'ten 18'e çıkaran kimya da atak yapan sektörler arasında yer aldı.
En büyük kan kaybı ise şirket sayısı 26'dan 20'ye inen enerji ile 16'dan 10'a inen çimento sektörlerinde yaşandı.
BURSA'DAN YENİ ATAK
Anadolu 500'e en çok şirket Bursa'dan geliyor. Ancak Bursa'nın Anadolu 500'deki ağırlığı son yıllarda azalma eğilimindeydi. 2009'da 148 olan Bursalı şirket sayısı 2017'de 84'e kadar inmişti.
Fakat bu yıl Bursa'dan yeni bir atak geldi. 2018'de Anadolu 500'deki Bursalı şirket sayısı tam 20 adet yükselip 104'e çıktı.
Böylece 2017'de yüzde 17'ye inmiş olan Bursa'nın Anadolu 500'deki ağırlığı 2018'de yüzde 21'e yükseldi.
2018'de Anadolu 500'e 10 ve üzerinde şirket gösteren il sayısı 14 olarak gerçekleşti. Bu sayı önceki yıl 13'tü.
Geçen yıl bunların arasına Samsun da girdi. 2017'de dokuz olan Samsunlu şirket sayısı 2018'de 12'ye yükseldi.
Aslında Samsun'dan gelen şirket sayısı genelde 10 ve üzerinde gerçekleşiyor ama 2017'de bu eşiğin altına düşmüştü.
BARİYERDE YÜKSELİŞ DURDU
2018'de Anadolu 500 listesine giren son şirketin cirosu yaklaşık 158 milyon TL oldu.
Bizim "giriş bariyeri" olarak tanımladığımız bu tutar 2017'de de buna çok yakın ve yaklaşık 157 milyon TL idi.
Yani Anadolu 500'e giriş bariyeri 2018'de neredeyse değişmedi. Oysa bu bariyer önceki iki yılda çok hızlı yükselmişti.
Bu yükselişin 2018'de durması ekonominin resesyona girmesinden kaynaklanmışa benziyor.
2018'de Anadolu 500'de ilk 10'a giren şirketlerin cirosunun toplam ciroya oranı ise ciddi bir yükseliş gösterip yüzde 13,2'den yüzde 14,7'ye çıktı.
Böylece 2013'teki yüzde 14,8'lik rekor oranın dibine kadar yaklaşmış oldu. Bu orandaki yükseliş Anadolu 500'de devlerin ağırlığının arttığını ifade ediyor.